Fuqia punëtore e të huajve në Zvicër e 25 kombësive..! Ja ku ndodhen shqiptarët..

Situata e 1.12 milionë punëtorëve të huaj të punësuar ndryshon në varësi të vendit të origjinës. Shkalla e personave të punësuar është e lartë për shtetasit e vendeve të caktuara të BE-së (85% ose më shumë), por më pak se 60% për kombësitë e tjera (Rusi, Eritrea, Turqi1).

Të punësuarit nga Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar priren të jenë shumë të aftë dhe shpesh zënë një pozicion menaxherial, ndërsa ata nga Sri Lanka dhe Eritrea janë më shumë në profesione elementare. Kjo reflektohet edhe në kushtet e punës. Këto janë disa nga rezultatet e analizës “Forca e huaj punëtore në Zvicër”, të publikuar nga Enti Federal i Statistikave (FSO), njfotn gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch

Tregu zviceran i punës: pabarazi të mëdha sipas kombësisë
Gjatë periudhës 2018-2022, shkalla e të punësuarve të moshës 25 deri në 64 vjeç ishte mesatarisht 83.5%, me variacione të forta në varësi të kombësive të analizuara. Normat më të larta prej 85% ose më shumë janë regjistruar për njerëzit nga BE (Gjermani: 89.9%; Austri: 89.5%; Sllovakia: 86.4%; Franca: 86.3% Greqia 85.0%). Zviceranët dallohen edhe me shkallë të lartë të të punësuarve (85.5%). Pjesëmarrja më e ulët në tregun e punës (më pak se 60%) vërehet te njerëzit nga Rusia (59.0%), Eritrea (59.2%) dhe Turqia (59.8%).

Sipas gezates zvicerane Le Canton27.ch, Kosova zen vedin e pestë. Serbia e nënta, Shqipëria nuk figuron. kjo efundit për shkak numri te paket ne Zvicer. Që nga 31 dhjetori 2021, kombësitë e mëposhtme ishin më të përfaqësuara brenda popullsisë rezidente të përhershme në Zvicër: Italia, Gjermania, Portugalia, Franca, Kosova, Spanja, Turqia, Maqedonia e Veriut, Serbia, Austria, Mbretëria e Bashkuar, Polonia, Bosnja dhe Hercegovina , Kroacia, Hungaria, Rumania, Sri Lanka, Eritrea, Brazili, Holanda, Sllovakia, Kina, Greqia, Shtetet e Bashkuara dhe Rusia.

Rreth 90% e amerikanëve dhe rusëve kanë një kredencial të arsimit të lartë
Përqindja më e lartë e mbajtësve të diplomës terciare vërehet tek të punësuarit nga Shtetet e Bashkuara (92.5%) dhe Rusia (87.8%), të ndjekur nga ata nga Mbretëria e Bashkuar (80.4%), Holanda (76.3%) dhe Greqia ( 72.7%).

Për krahasim, kjo përqindje është 48.2% në mesin e të punësuarve zviceranë. Një nivel i lartë trajnimi shpesh shkon paralelisht me një profesion shumë të kualifikuar (drejtorë, drejtues dhe menaxherë, profesione intelektuale dhe shkencore, profesione të ndërmjetme). Profesionet me aftësi të larta janë më të përfaqësuara në mesin e të punësuarve nga:

Shtetet e Bashkuara (88.6%), Mbretëria e Bashkuar (83.6%), Holanda (80.8%) dhe Rusia (76.7%). Tek zviceranët, kjo përqindje është 56.0%.
Sri Lankezët dhe Eritreanët më së shpeshti punojnë në profesione elementare
Në mesin e punëtorëve të punësuar nga Sri Lanka dhe Eritrea, më pak se 10% kanë një arsim të lartë ose punojnë në një profesion shumë të kualifikuar. Prandaj ata punojnë shumë më shpesh në një profesion elementar sesa mbajtësit e kombësive të tjera të studiuara (Sri Lanka: 47,5%; Eritrea: 37,5%). Përqindja e profesioneve elementare është gjithashtu e lartë në mesin e personave të punësuar në këto vende: Maqedonia e Veriut (28.3%), Kosova (24.4%), Brazili (23.7%), Portugalia (21.2%) dhe Serbia (20.9%). Për krahasim, kjo normë është 3.3% për njerëzit me kombësi zvicerane.

Gratë punojnë me kohë të pjesshme më shpesh se burrat, të gjitha kombësitë së bashku. Përqindja më e lartë vërehet te Sri Lankezët (79.0%), të ndjekur nga Kosovarët (70.5%) dhe Eritreanët (66.3%). Gratë zvicerane vijnë në vendin e katërt (65.2%). Normat më të ulëta janë 30.8% te grekët dhe 34.9% te rumunët.

Pozicionet menaxheriale janë më të zakonshmet në mesin e britanikëve
Përqindja e të punësuarve që mbajnë një pozicion menaxherial është veçanërisht e lartë në mesin e punonjësve nga Mbretëria e Bashkuar (44.3%), të ndjekur nga ata nga Shtetet e Bashkuara (38.8%). Normat e larta (rreth një e treta) duhet të përmenden edhe për disa vende të BE-së (Holandë dhe Greqi: 35,9%; Gjermani: 35,5%; Francë: 34,8%; Austri: 33,1 %). Punonjësit nga Eritrea dhe Sri Lanka e zënë këtë lloj pozicioni shumë më rrallë (përkatësisht 8.3% dhe 12.1%). Kjo përqindje është 28.7% në mesin e njerëzve me kombësi zvicerane.

Kushtet shumë të ndryshme të punës në varësi të kombësisë
Punonjësit që punojnë më shpesh me orar fleksibël janë britanikët (65.9%) dhe amerikanët (64.7%), të ndjekur nga holandezët (62.5%) dhe rusët (61.1%); kjo përqindje rritet në 51.2% në mesin e punonjësve zviceranë. Më pak se 10% e Eritreanëve dhe Sri Lankas përfitojnë nga orari fleksibël i punës.

Përqindja më e lartë e kontratave më pak se një vit vërehet te punonjësit nga Eritrea (7.9%) dhe Brazili (5.5%). Kjo përqindje është 2.0% në mesin e zviceranëve. Orët atipike (puna e rregullt në mbrëmje, gjatë natës, në fundjavë) janë gjithashtu të përfaqësuara në shumë mënyra. Këto forma të punës janë më të zakonshme në mesin e të punësuarve të kombësisë Sri Lanka, të ndjekur nga ata nga Eritrea, Brazili, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina dhe Sllovakia.

/lecanton27