Insektet që mund të shkaktojn smundje në popullatën humane..! Nga Dr.sc Gafur Ajruli

Përfaqsusët e këti rendi prfëshin numër të madhë të llojeve, të cilët kanë vetëm nga dy krahë për fluturim kurse aparatin e gojës e kanë të përshtatur për thumbim, thithëje dhe lëpirje. Nga vezët e fekondura të tyre zhvillohen larvat, a nga larvat organizmat adult ose të rriturë.

Si insekte të dëmshme të këti grupi që jetojn në vendin tonë dhe mund të shkaktojn sëmundje janë mushkajat e gjinisë-Culex dhe miza e shtëpis-Musca domestica.

Mushkajat e gjinis Culex jetojn pranë vendeve mocalike, zhvillohen me metamorfozë, në gojë kanë aparat për thumbim dhe thithje, pra ushqehen me gjakë, por nuk mund të përhapin sëmundje infektive si mushkaja malarike. Gjatë thumbimit shkaton dhimbje dhe shqetsim, sidomos nëqoftse të thumbojn në pjesët e dukshme të trupit si psh. në ftyrë, prandaj duhet të përdoren insekticidet të ndryshme për zhukje të tyre.

Miza e shtëpisë-Musca domestica, jeton zakonisht nëpër ambijnte shtëpiake, ka potencial të lartë të shumimit, ushqehet duke i zbutur dhe lëpir mbeturinat ushqimore, por gjatë këti procesi mund të hudhë bulza të pështymës përmes të cilave bulza mund të mbart shumë shkaktarë të smundjeve infektive.

Miza e shtëpis gjithëashtu edhe me anë të këmbve duke lëvizur prej një amijenti të ndotur në një amijent tjetër mund të mbartë një vargë shkaktarësh të smundjeve infective, si p.sh. mikrobet që shkaktojn smundjen e tuberkullozës, tifos, disenterisë, kolerës etj. pra kanë veprim të dëmshëm ndaj shëndetit të njeriut.

Për zhdukjen e këti armiku shtëpiak,në fillim duhet të përdorim insecticide dhe, pastërti në nivel sa ma të lartë, që të mos e lejmë që të zhvillohet.

/ms