Suksesi i qumështit të gomarit në Shqipëri me “shije dashurie”

„Qumështi i gomarit ka shije dashurie“, thotë Fatiko Basha, duke përkëdhelur butësisht Lizën, gomaren e saj të preferuar, përpara se të mbledhë qumështin e saj

Me të, kjo fermere nga rajoni shqiptar i Gjirokastrës do të bëjë hirrë, gjizë… ose djathin më të shtrenjtë në botë.
Për mijëvjeçarë qumështi i gomarit është stolisur me të gjitha virtytet.

Legjenda thotë se Kleopatra u zhyt në banjë të cilat i garantonin bukurinë dhe rininë e saj.
Përtej konsideratave estetike të mbretëreshës së Egjiptit të bëra legjendare nga Goscinny, ky qumësht “kuron fëmijët, është një ilaç natyral për rrugët e frymëmarrjes, alergjitë dhe sistemin imunitar”, thotë Fatiko.

Xhoi, gomari i saj i parë, shikon me xhelozi Fatikon të pastrojë sisën e nënës së saj.
Sepse për të prodhuar qumësht, gomarët duhet të jenë në periudhën e laktacionit – mjelja bëhet vetëm nga muaji i tretë i gomarit.

Qumështi i gomarit ka gëzuar një ringjallje të famës gjatë pandemisë Covid.
Fatiko dhe bashkëshorti i saj vendosën më pas të merrnin një grusht të vogël gomarësh dhe gomare femra në fermën e tyre, larg imagjinatës se së shpejti do të shisnin qumështin e tyre në Shqipëri, Maqedoninë e Veriut, Mal të Zi dhe Greqi.

Në fund të vitit 2024, ata kanë rreth tridhjetë gomarë dhe katër gomarë, por nga janari çifti kërkon të zgjerojë tufën e tyre, e cila mund të përfitojë nga kullotat natyrore rrëzë maleve të Gjirokastrës, të pasura me biodiversitet të madh.

Në të gjithë këtë rajon të Shqipërisë së Jugut, rreth pesëmbëdhjetë ferma tashmë janë dorëzuar ndaj butësisë së gomarëve.
Sepse edhe pse është, sipas prodhuesve, i jashtëzakonshëm, qumështi i gomarit është gjithashtu i rrallë. Në ditë mjeljeje, mund të shpresojmë të mbledhim gjysmë litër qumësht për kafshë. Pasoja: shitet shtrenjtë, nga 50 deri në 60 euro kilogrami.

“Qumështi i gomarit është ari i bardhë” – i vështirë për t’u korrur, por çdo pikë sjell lumturi, shpjegon zoti Basha.
Prej një viti, ai dhe familja e tij prodhojnë djathë shtëpiak të shijshëm, të freskët dhe kremoz, si dhe gjizë dhe hirrë. Dhe kërkesa po shpërthen.

Deri në atë pikë sa blejnë qumësht nga fermerët aty pranë.
“Djathi i gomarit është shumë i kërkuar, i vështirë për t’u përgatitur, fsheh shijen e shijshme në fshehtësi,” shpjegon Xhiko Basha, prodhuese, teksa djathin e çmuar e përgatit në shtëpi në Lazarat për një restorant lokal.

Dhe çmimi që shkon me të: për të prodhuar një kilogram djathë duhen të paktën 25 litra qumësht gomari, ose më shumë se 1000 euro lëndë e parë.

I shitur me më shumë se 1500 euro për kilogram, ai ka reputacionin e djathit më të shtrenjtë në botë, shkruan „tv5monde“, transmeton portali Shtegu.

“Francezët thonë se një vakt pa djathë është një bukuri që i mungon syrit, por qershia mbi tortë është me të vërtetë djathi i gomarit”, thotë Jaço Meci, veteriner dhe prodhues djathi, në menunë e restorantit, njerëzit e famshëm të Tiranës.

Klientët e preferojnë të freskët, jo më shumë se 48 orë pasi është përgatitur. “E shtrenjtë, por shumë e shijshme, i jep gëzim një vakti me verë të mirë”, shpjegon Elio Troqe, maître d’ në restorantin “Oxhakët” në kryeqytet.

Në punishten e saj të vogël, Fabjola Meci, një farmaciste e re, nuk fermenton qumësht për të bërë djathë, por përkundrazi ofron një sërë kozmetikësh me qumësht gomari, i cili gjithashtu ka fituar popullaritet vitet e fundit.

“Qumështi i gomarit është një sekret i vërtetë bukurie”, thotë gruaja që themeloi markën e saj, Leva Natural, ndërsa nxiton të përfundojë porosinë e fundit të kremit të ditës ultra të butë. Në këto ditë kur festat e fundvitit po afrojnë, ajo vlerëson produktet e saj me “erë dashurie”.

Dëshira e tij është që së shpejti të mund të eksportojë produktet e qumështit të gomarit, në mënyrë që ato të jenë të njohura në mbarë botën.
Kremi i fytyrës me qumësht gomari është një gëzim, zmadhon bukurinë, depërton shpejt në lëkurë dhe butësinë e saj, aroma e tij e lehtë të jep një ndjenjë rehatie dhe freskie, një herë e përdorur, vështirë ta braktisësh”, thotë ajo.

/shtegu