Studentët shqiptarë nga Zvicra vizituan Kalabrin, mes tyre dhe Kërçovari Alban Spahiu

Prej dy dekadash sa vizitoj ngulimet arbëreshe nuk kam përjetuar çaste më emocionuese se sa dje gjatë vizitës së studentëve shqiptarë nga Zvicra në Frasnitë të Kalabrisë, në shtëpinë- bibliotekë, të personalitetit të shquar arbëresh, Atë Antonio Bellusci, gazetar–shkrimtar-pedagog dhe etnolog dhe mbi të gjitha, një misionar dhe atdhetar i devotshëm, i cili me shumë emocione madje edhe me lot priti rreth 40 studentë shqiptarë nga Zvicra.

Gjatë vizitës disaditore në Kalabri, në shoqërim me studentët shqiptarë nga Zvicra dje vizituam Atë Antonio Bellusci, gazetar–shkrimtar-pedagog dhe etnolog dhe mbi të gjitha, një misionar dhe atdhetar i devotshëm, i cili në ditët më të vështira edhe në Stejt Departamentin amerikan u vu në mbrojtje të Kosovës.

Ndonëse sapo ka dalë nga spitali, Atë Antonio që gjatë kësaj pritjeje kishte vu në ballkonin e shtëpisë së tij flamujt kombëtar, atë të shtetit të Kosovës dhe atë italian, ndërsa që pasi përshëndeti veç e veç çdo studentë dhe vizitorë tjerë, ndër ta edhe Profesor Hazir Mehmetin nga Vjena dhe aktorin Ramadan Morina nga Gjermani që kësaj radhe jemi në shoqërim me studentët, duke i qerosë me bonbona e pije, ju foli atyre për rrugëtimin pesë shekullor të arbëreshëve të cilët ia arritën ta ruajnë identitetin, përfshi gjuhën ritet dhe zakonet, por edhe i luti ata që krahas asaj që të brumosen me arritje të reja shkencore të ruajnë edhe vlerat identitare të të parëve të tyre.

Studentët tanë të paraprirë nga kryetari i shoqatës “Studenti” të Universitetit të Cyrihut Eleonit Smajli, pasi falënderuan për pritje kaq të përzemrë atë Antonion, luajtën edhe një valle të përbashkët në shtëpinë stërgjyshore të At Antonios, të shndërruar në një bibliotekë unike me një kapital prej më se 6 mijë ekzemplarësh të rrallë, por edhe në një odë mikpritjeje tradicionale ku miku nderohet me përqafime, lot e këngë arbëreshe, që përherë të krijojnë emocione e nostalgji.

Ndërsa që përmbyllja e takimit pati një moment shumë emocionues, sidomos kur aktori Ramadan Morina i dhuroi një plise atë Antonios dhe ai pasi e puthi e vuri me shumë dashuri në kokë duke u ndalë edhe prania antike që ka plisi ynë që nga koha e pellazgëve. Kjo nuk është hera e parë që bashkë me të motrën Rinën na pret me një përzemërsi të përcjellë edhe me këngë të vjetra arbëreshe

Figurë e shquar arbëreshe e shekullit 21
Të shkosh në Kalabri e të mos e vizitosh këtë figurë të shquar arbëreshe të shekullit 21 është sikur të mos kesh ambicie për të pa thesarin më të çmueshëm shqiptar- Bibliotekën madhështore A. Bellusci, që ruan një nga vlerat më të veçanta të kulturës sonë ndër shekuj, jo vetëm të botës arbëreshe, por edhe asaj shqiptare përgjithësisht.

Kësaj radhe nga vizita me shoqëruesit Gjergj Prenkoçaj, Bajrush Zeka dhe Ilir Xheladini do Veçuar se aty gjetëm vetëm vëlla e motër Bellusci që tashmë kanë kaluar të 80-tatë por që ende janë vital, e sidomos kur derës së tyre ia mësynë vizitorë nga gjitha anët e botës, e sidomos shqiptarë nga trojet etnike e mërgata.

Biblioteka Arbëreshe “A. Bellusci” – një thesar i vërtetë
Do theksuar se Biblioteka Arbëreshe “A. Bellusci” në Frasnitë të Kalabrisë themeluar nga vetë Belushi, paraqet një thesar për mbarë kulturën shqiptare. Aty gjenden mbi 6 mijë libra, vepra të rralla të autorëve tanë e të huaj, me tematikë të zgjeruar nga kultura, gjuha dhe tradita shqiptare. Këtë pasuri me vlerë kapitale e ka tubuar ai ndër vite,.

Biblioteka prej vitesh është kthyer në një vatër të vërtetë diturie e kulture, jo vetëm për botën shkencore shqiptare. Pra, Biblioteka Arbëreshe “A. Bellusci” është bërë edhe një lloj pelegrinazhi për shqiptarë nga anë të ndryshme të botës, ndërsa autori i saj, një politolog dhe një atdhetar që u vu në mbrojtje të shqiptarëve të Kosovës edhe në Departamentin amerikan, ku iu desh të ballafaqohej edhe me klerikë serbë, që i denonconin shqiptarët si dhunues e vrastarë.

Krenari që bota shqiptare ka një kolos të tillë
Kur kësaj ia shtojmë edhe mikpritjen shembullore të At Antonios, i cili që bashkë motrën tij Rina , na pret e përcjell sa herë që e vizitojmë jo vetëm me këngë por edhe me lot gëzimi e mallëngjimi, emocionet edhe ne adhuruesve të tij na bëjnë të ndihemi krenar që bota shqiptare ka një studiues të kalibrit të tillë të lartë.

Derisa vizitojmë bibliotekën Belushi shpalos libra në gjuhë dhe fushash të ndershme studimore e sidomos ato në shqip, Fakti është se në raftet e rregulluar me shumë kujdes ka mbi 6 mijë libra dhe disa qindra revista e gazeta të sistemuara flet vetvetiu se ç ‘thesar ka arrit të tubojë të ruaj por edhe studio Belushi.

Frasnita në rrugë e në këngë e valle frymon shqip
Përndryshe sa i përket katundit Frasnitë ( sepse në Kalabri fjala «fshat» nënkupton më shumë një lagje), që i përket dioqezës së Ungrës në Provincën e Kozencës, ka mbi 2500 banorë dhe disa objekte kulture, nga të cilat shquhet biblioteka dhe muzeu i kukullave. Në të ruhen modelet e veshjes së lasht arbëreshe.

Edhe në Frasnitë, busti i Skënderbeut dhe shqiponja janë të skalitura edhe në zemër, edhe në monumente. Një trevë kjo e autoktonisë së gjakut tonë të shprishur, siç thuhet këtu, e që ende sot e kësaj dite dëshmon praninë arbërore këtu e gati gjashtë shekuj më parë, të zhvilluar e kultivuar ndër shekuj edhe përmes gjuhës edhe traditës.

Ndaj edhe këtë trashëgimi shekullore, Antonio Bellusci vetëm se e ka ngrit edhe më në piedestal me veprën e tij jetësore të regjistruar edhe në librat e shkruara e botuara nga dora e tij. Edhe emërtimet, toponimet e rrugëve kudo në dy gjuhë: italisht e shqip.

Dhe krejt në fund do theksuar se ne shqiptarët e Kosovës i jemi shumë borxh këtij kolosi, i cili nga pozita e një misionari, politologu, intelektuali e atdhetari në Departamentin amerikan u vu në mbrojtje të Kosovës, duke u ballafaqua me klerikë serbë, që i denonconin shqiptarët si dhunues e vrastarë.

/prointegra.ch