Si u vendos që frangu të jetë monedhë zviceriane..?
Ne e mbajmë atë në kuletat tona dhe e përdorim çdo ditë për të blerë të gjitha llojet e mallrave dhe shërbimeve. Por a keni menduar ndonjëherë se si franga u bë monedha e Zvicrës?
Për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje, duhet të kthehemi në vitin 1849, viti më parë ishte një pikë kthese vendimtare në historinë e vendit.
12 shtatori 1848 shënoi krijimin e shtetit federal zviceran dhe Kushtetutën e tij të re, e Berna u bë selia e qeverisë në të njëjtin vit, përcjell albinfo.ch.
Por, ndërkohë që shumë çështje politike u vunë në rregull, disa çështje ende duhej të zgjidheshin.
Për shembull, kishte shumë kaos rreth monedhave të Zvicrës me bazë rajonale. Në një artikull të titulluar “Lindja e vështirë e frangut zviceran”, Muzeu Kombëtar i Zvicrës shkruan: “Nëse do të udhëtonit nëpër shtetin e ri federal në vitin 1849, ose duhet të kishit të paktën dhjetë çanta parash, ose të vraponi vazhdimisht drejt ndryshimit të parave.
Një sistem i tillë monetar i ndryshëm nuk ishte i qëndrueshëm, ndaj duhej të futej një monedhë e vetme. Megjithatë, debati mbi atë se çfarë sistemi duhet të bazohet kjo monedhë e unifikuar në mosmarrëveshje dhe ka ndezur polemika, përcjell tutje albinfo.ch.
“Ishte e nevojshme të zgjidhej midis sistemit dhjetor të frangut francez dhe atij të guilderëve të Gjermanisë jugore. Kjo pyetje e ndau vendin tonë: Zvicra frëngjisht-folëse, Berna dhe Bazeli donin frangën, Zvicra lindore dhe Cyrihu donin gulden”, thuhet në artikull, shkruan The Local.
Qeveria ngarkoi një bankier dhe politikan të shquar Johann Jakob Speiser për të kryer një vlerësim. Ai arriti në përfundimin se sistemi monetar zviceran duhet të bazohet në atë të Francës, pasi franga do të përmirësonte aksesin e Zvicrës në ekonominë globale.
Mbështetësit e guilderit, megjithatë, nuk u pajtuan dhe filluan të mbledhin nënshkrime për peticionet kundër sistemit francez.
“Por të gjitha përgjërimet, sharjet dhe mallkimet nuk ishin të dobishme”, thuhet në artikullin e muzeut.
Parlamenti prezantoi frangun dhe ligji përkatës federal mbi monedhën kombëtare u miratua në maj 1850.
Por më pas u shfaqën “telashe të reja”: figura e ulur Helvetia e krijuar nga gdhendësi i Gjenevës Antoine Bovy zemëroi shumë politikanë. Ata pretenduan se figura ishte shumë e shëmtuar dhe “ndryshe nga arketipat nga antikiteti, ajo nuk mbante asgjë në dorë”.
Ky qëndrim u përmblodh nga Neue Zuger Zeitung, e cila shkroi se Helvetia “po hynte në çdo arkë, çantë dhe bankë kursimi dhe po sfidonte paratë e vjetra, me të cilat njerëzit ishin mësuar për 100 vjet”.
Këshilli Kombëtar sugjeroi gjithashtu që “Helvetia që të gjithë e urrejnë” të hiqet nga monedhat e reja.
Por gruaja që simbolizon Zvicrën qëndroi në pozicion ulur deri në vitin 1875. Që atëherë ajo qëndron në këmbë.
Vendimi për të mos miratuar sistemin e guilderit doli të ishte i mirë, vinte në dukje artikulli. Nga fundi i vitit 1871, Perandoria Gjermane miratoi markën si monedhën e saj të vetme dhe gulden, taleri dhe dukati u zhdukën ngadalë nga qarkullimi.
/albinfo
