Sa e lehtë është të merrni qëndrimin e përhershëm në Zvicër..?

Për të huajt që përpiqen të ndërtojnë një jetë në Zvicër, sigurimi i qëndrimit të përhershëm është shpesh qëllimi i tyre afatgjatë – ose një hap drejt shtetësisë.

Por mund të marrë shumë kohë. Të kualifikoheni për një leje qëndrimi të përhershme zvicerane (e njohur edhe si leja C e ‘Shtetasve të huaj të vendosur’) varet nga vendi nga jeni dhe sa i integruar jeni.

Njerëzit nga një vend anëtar i BE/EFTA mund të marrin leje qëndrimi të përhershme zvicerane pasi kanë jetuar në Zvicër për pesë vjet të vazhdueshme.

Ndërkohë, ata nga vendet jo anëtare të BE-së ose EFTA-s duhet të kenë jetuar në vendin alpin me leje B për 10 vjet përpara se të aplikojnë për lejen C.

Ka disa përjashtime. Amerikanët dhe kanadezët, për shembull, mund të aplikojnë gjithashtu për një qëndrim të përhershëm pas pesë vjetësh, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Në disa raste, shtetasve jo-BE mund t’u jepet një Leje C në pesë vjet për arsye familjare.

Dhe është gjithashtu e mundur për qytetarët jo-BE që të përshpejtojnë procesin dhe të marrin një leje vendosjeje në Zvicër pas pesë vjetësh duke përmbushur disa kërkesa të tilla si aftësitë gjuhësore (në varësi të kantonit tuaj) dhe duke u integruar mirë në shoqëri,

Testet e gjuhës
Kur The Local foli me lexuesit për aplikimet e tyre, ne gjetëm përvoja të ndryshme në të gjithë bordin.

Disa të anketuar thanë se procesi ishte i thjeshtë.
Alex, 40 vjeç, i cili është nga Hong Kongu dhe mban një pasaportë irlandeze, ndodhet në Founex, Vaud.

“Leja ime B ka skaduar kështu që ishte e natyrshme të aplikoja për një Leje C,” tha ai. “Ishte vërtet e lehtë. Komuna ime në atë kohë në thelb trajtonte gjithçka.”

Shumica e lexuesve ranë dakord se kërkesat gjuhësore, të cilat ndryshojnë në varësi të kantonit, ishin pjesa më e ndërlikuar e procesit, përcjell tutje albinfo.ch.

Jessica, me qendër në Morges, tha: “Si amerikane, më duhej të kaloja B1 të folurit/dëgjimit dhe A2 leximin/shkrimin në frëngjisht.

“Unë e pata (procesin) mjaft të lehtë, por isha shumë nervoz për testin e gjuhës”, tha 48-vjeçari.
Edwina Champ, 64 vjeç, e cila është nga Anglia dhe tani jeton në Schindellegi, tha se ndihet “më shumë gjasa për t’u pranuar” pasi ka marrë qëndrimin e përhershëm në Zvicër.

Ajo tha se kërkesat e gjuhës ishin “të ndërlikuara, por të pritshme”. Ajo kishte nevojë për A2 gjermanisht të shkruar dhe të folur.

Një tjetër lexues, Andrew, 32 vjeç, nga MB dhe jeton në Luzern, tha se leja e tij B duhej të rinovohej pas pesë vjetësh dhe ai e kuptoi se kualifikohej për lejen C.

“Më duhej të bëja provimin e gjermanishtes A2, i cili nuk ishte veçanërisht sfidues,” tha Andrew. “Përndryshe, ishte kryesisht mbledhja e dokumenteve të sakta nga e gjithë Zvicra dhe MB.”

Megjithatë, ai tha se mund të jetë e vështirë të kuptosh kërkesat “nëse nuk i kuptoni rregulloret ose nuk planifikoni paraprakisht”.

“Udhëtimi është shumë më i lehtë”
Yvonne nga SHBA dhe që jeton në Baselstadt tha se procesi ishte “çuditërisht i lehtë dhe i thjeshtë”.

“Më duhej të dorëzoja me email: kontratën e punës, kopjet e pasaportës dhe lejes B, moskërkimin e borxhit dhe certifikatën e gjuhës. E mora lejen C me postë brenda një jave.”

Yvonne – si disa lexues – foli për përfitimet e “sigurisë” së përfundimit të marrjes së lejes.
“Pasja e lejes C më lejoi të bëj plane të tilla si ndjekja e punëve të tjera (brenda dhe jashtë Zvicrës sepse mund ta ndaloni lejen tuaj C deri në katër vjet), të blej një shtëpi kryesore (dhe/ose dytësore) me garancitë që unë mund ta marr me qira nëse punësimi ose arsye të tjera e zhvendosin familjen time në një qytet/kanton tjetër dhe ofron një ndjenjë të përgjithshme sigurie pasi jetojmë në një vend të qëndrueshëm gjatë kohërave shumë të pasigurta globalisht,” tha ajo.

Eloise, 26 vjeç, nga Zelanda e Re dhe që jeton në Montreux, tha: “Është e pabesueshme. Unë jam në gjendje të bashkohem me më shumë grupe, kjo e bën udhëtimin përtej kufirit shumë më të lehtë. Edhe puna ime është më e rrjedhshme tani.”

“Më është dashur të qëndroj në Zvicër për 10 vjet”
Disa lexues pritën një dekadë për lejen e tyre të qëndrimit.

Parisa, 38 vjeçe, e cila jeton në Bazel dhe është nga Irani, aplikoi për qëndrim të përhershëm për të shmangur rinovimin e lejes çdo vit. Parisa e ka marrë dokumentin rreth një muaj më parë.

“Unë jetoj dhe punoj në Zvicër që nga viti 2011,” tha Parisa. “Si iranian duhet të jetoj dhe të punoj këtu për 10 vjet që të kualifikohem për lejen C.

“Kam dorëzuar certifikatat e gjuhës gjermane dhe frënge A2, diplomën time të doktoraturës nga Zvicra, CV-në time shkencore dhe patentën time zvicerane të drejtimit.”

Aralk Ervafel, 50 vjeç, i cili është nga Britania e Madhe dhe jeton në Bazel, tha: “Më duhej të qëndroja në vend për 10 vjet dhe më pas e mora automatikisht pa bujë. Punëdhënësi im zgjidhi gjithçka dhe ajo sapo mbërriti.”

“Procesi nuk është transparent”
Jo të gjithë të anketuarit në sondazhin tonë patën një proces të qetë me disa që na thanë se ishin ende duke pritur për lejen.

Marta, 33, e cila është polake dhe jeton në Thalwil tha se aplikimi i saj u refuzua pas pesë vjetësh dhe pret që procesi të zgjasë 10 vjet.

HL See, e cila është 32 vjeçe dhe nga Malajzia, dëshiron një leje C për t’u ndjerë si në shtëpinë e saj në Cyrih me burrin e saj zviceran.

Por ajo e ka parë “procesin jotransparent të burokracisë” zhgënjyes deri më tani.
“Unë jam në aplikacionin e shpejtë”, tha ajo. “Tashmë kanë kaluar 10 javë, nuk kam dëgjuar asgjë.

“Ne nuk e dimë se sa kohë dhe ku është saktësisht procesi pasi kemi dorëzuar dokumentet.”
HL tha se sapo të marrë lejen do të ndihet “më shumë si në shtëpi këtu”.

/albinfo