Maqedoni: Perimet të shtrenjta sa mishi i pulës..!?

Këtë vit, çmimet e prodhimeve bujqësore në vend kanë regjistruar rritjen më të madhe krahasuar me vitet e kaluara, ndërsa rritja ka shkuar në 18 për qind në krahasim me vitin paraprak. Ky ndryshim i madh ka ndodhur ndërkohë që çmimet e të hyrave, si mjetet dhe materialet e nevojshme për prodhimin bujqësor, kanë pasur një rritje shumë më të ulët prej vetëm 0.1 për qind. Kjo disbalancë mes rritjes së çmimeve të prodhimeve bujqësore dhe stabilitetit të çmimeve të inputeve ngrit pyetje të rëndësishme mbi faktorët që ndodhin në tregun bujqësor dhe ndikimin që kjo mund të ketë në prodhuesit dhe konsumatorët, shkruan gazeta KOHA.

Sipas të dhënave të fundit nga Enti Shtetëror i Statistikës (ESHS), indeksi i çmimeve në bujqësi për muajin nëntor 2024, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, tregon një rritje të dukshme të çmimeve të prodhimeve bujqësore. Indeksi i çmimeve të inputeve (mjetet dhe materialet e përdorura në bujqësi) është rritur me 0.1 për qind, ndërsa çmimet e prodhimeve bujqësore (outputet) janë rritur me 18 për qind. Ky diferencim është i dukshëm në dy aspekte të ndryshme të bujqësisë: për prodhimet bimore, indeksi i çmimeve ka arritur në 120.2, ndërsa për prodhimet shtazore është rritur në 110.8.

Në anën tjetër, çmimet e inputeve janë ndarë në dy grupe: input 1, që përfshin mjetet e shpenzuara për bujqësinë, ka një indeks prej 99.8, duke treguar një rritje të papërfillshme, ndërsa inputi 2, që përfshin mjetet e përdorura për investime në bujqësi, ka një rritje më të madhe prej 104.8. Kjo tregon se për prodhuesit është e mundur të bëjnë investime më të mëdha në infrastrukturë dhe teknologji, por pa përballuar një rritje të dukshme të kostove të inputeve të zakonshme.

Ali Maksuti, ekspert i ekonomisë, për gazetën KOHA ka komentuar mbi situatën e rritjes së çmimeve të prodhimeve bujqësore dhe ka theksuar se është e rëndësishme të vlerësojmë nëse kjo rritje është normale apo ka elemente që sugjerojnë një problematikë. Ai shpjegon se rritja e çmimeve mund të jetë e lidhur me faktorë të ndryshëm, duke përfshirë ndryshimet klimatike, rritjen e kostove të prodhimit, inflacionin dhe politikat e subvencioneve.

“Për të vlerësuar nëse rritja e çmimeve të prodhimeve bujqësore është normale, duhet të analizohen trendet rajonale dhe globale të çmimeve. Maqedonia e Veriut ka pasur një rritje të ngjashme me ato të vendeve të tjera të rajonit, që sugjeron se kjo mund të jetë pjesë e një tendence të përgjithshme globale, përfshirë faktorë si klimë e paqëndrueshme, rritja e kostove të inputeve dhe inflacioni global. Nëse çmimet nuk janë të përafërta me ato të rajonit, kjo mund të tregojë për një problematikë në zinxhirin e prodhimit dhe distribucionit, duke kërkuar ndërhyrjen e qeverisë për të mbrojtur konsumatorët dhe prodhuesit”, theksoi Maksuti.

Ai shtoi se edhe tek gjendja e produkteve si perimet dhe drithërat ka faktorë që ndikojnë në lëvizshmërinë e çmimeve.
“Perimet kanë kosto të larta transporti dhe ruajtjeje për shkak të natyrës së tyre, ndërsa drithërat janë më të qëndrueshëm dhe të korrurat vitin e fundit kanë qenë më të larta. Faktorë tjerë që ndikojnë janë politikat dhe subvencionet, ku subvencionet janë më të fokusuara për drithërat se sa për perimet, por ndikojnë edhe faktorët global, sepse Maqedonia e Veriut shumë produkte importon nga jashtë”, tha ai, duke treguar se nëse trendi i ndikimit të të njëjtëve faktorë do të jetë rritje lineare, edhe çmimet do të rriten, por nëse Qeveria ndërmerr masa për të mbështetur bujqësinë dhe investon në zhvillimin e sektorit, çmimet mund të stabilizohen dhe të bëhen më të arsyeshme për konsumatorët dhe prodhuesit.

/(koha.mk)