Maqedoni: Assesi të ulen çmimet e produkteve bazë..!
Çmimet me pakicë të produkteve bazë, ushqimeve dhe produkteve të tjera esenciale në Maqedoni mbeten “rezistente ndaj ndryshimeve” që duhet të uleshin. Nëse vitin e kaluar prodhuesit dhe tregtarët llogaritën çmimet e larta për shkak harxhimeve të larta në prodhim, në muajt e kaluar, me rënien e vogël të çmimeve të energjisë, u arritën kushtet që të paktën të ulen çmimet e produkteve kryesore për qytetarët.
Por nuk duket se është kështu. Siç po shkojnë punët edhe këtë vit qytetarët nuk mund të vërejnë një “tendencë të dukshme rënëse të çmimeve” të shitjes me pakicë në tregjet e gjelbra. Çmimet e produkteve ushqimore bazë në vendin tonë mbeten në nivele të larta, ndonëse në tregun ndërkombëtar vërehen tendenca optimiste rënëse të çmimeve. Kështu, rënia e çmimit të misrit është edhe më e theksuar në nivel global.
Nëse shikoni trendin mujor të normës së inflacionit në Maqedoninë e Veriut, tregon ulje minimale, nga një në dy për qind që nga fillimi i vitit. Sipas parashikimeve të Bankës Popullore të Maqedonisë, deri në fund të vitit presim inflacion njëshifror prej tetë apo nëntë për qind. Kjo do të thotë se qytetarët e vendit ende do të përballen me kosto të larta të jetesës. Vlen të theksohet se ekspertët e ekonomisë thonë se tregtarët përmes sjelljeve të tyre janë treguar të ngurtë kur bëhet fjalë për uljen e çmimeve të produkteve. Kjo gjendje në formimin e çmimeve në Maqedoni, sipas mendimeve të ekonomistëve, do të vazhdojë edhe në muajt në vijim, për faktin se ulja e çmimeve është gjithmonë një proces më i gjatë se sa gjatë rritjes, siç ishte rasti i vitit të kaluar.
Shenaj Haxhi Mustafa, ka thënë se nuk pret të ulen as çmimet e ushqimeve. “Mund të rriten sërish, pas periudhës së verës, kur rriten edhe çmimet e energjisë elektrike dhe të naftës. Statistikat mund të tregojnë ulje të çmimeve me pakicë, por shikoni çmimet në tregjet e gjelbra. Realisht, qytetarët nuk ndjejnë lehtësim më të madh se ulja minimale e inflacionit. Nuk besoj se çmimet do të kthehen në nivelin e vjetër, siç ndodhi me drutë e zjarrit, që mbajtën çmimet e vitit të kaluar për metër katror, kur u arrit inflacioni më i lartë prej 19 për qind” tha ai.
Sipas tij, situata me çmimet e larta mund të zbutet nëse në shtëpi keni mjaft lëndë të para vendase me kosto më të ulët, duke përfshirë “energjinë e brendshme” më të lirë dhe kështu çmimet në vend do të ishin më të ulëta. “Prandaj disa nga fqinjët tanë kanë një goditje më të lehtë nga inflacioni, sepse kanë mjaftueshëm burime vendase ose prodhim vendas të atyre lëndëve të para bazë, që parandalojnë një goditje më të madhe. Kemi një situatë që është e keqe, të mos kemi ose shumë pak rritje të prodhimit të brendshëm bruto, të krijojmë më pak se sa keni krijuar vitin e kaluar dhe në këtë situatë kur keni ulur aktivitetin ekonomik, keni çmime më të larta dhe cilësi. vetë jeta është reduktuar shumë”, deklaroi Haxhimustafa, profesor i ekonomisë.
Ndryshe, çmimi i vajit të lulediellit të parafinuar në bursën e Roterdamit ka rënë për 60 dollarë dhe tani po shitet për 920 dollarë ton. Çmimi i elbit nuk ka ndryshime dhe ulje në Francë ku çmimi ka rënë me katër euro dhe tani shitet për 220 euro për ton, ndërsa në Rusi ka mbetur e njëjtë për 244 dollarë për ton. Çmimi i energjisë elektrike është shumë më i ulët se vitin e kaluar.
Dje, në përputhje me të dhënat për lëvizjen e çmimeve në bursën Hupex në Hungari, çmimi mesatar i rrymës për orë është 97,67 euro për megavat orë, ndërsa në bursën e vendit për energjinë elektrike është 79,88 euro. Çmimi mesatar i energjisë elektrike gjatë muajit maj deri më tani është 93,39 euro për megavat orë, ndërsa çmimi mesatar për muajin maj në bursën MEMO, e cila ka filluar të funksionojë më 10 maj, është 86,36 euro për megavat orë.
/(koha.mk)