Cyrih paga minimale 4000 Franga !

Qyteti më i madh – dhe më i shtrenjtë – i Zvicrës po kërkon të vendosë një pagë minimale për orë nga viti 2024. Në vitin 2022, një komitet i përbërë nga parti të krahut të majtë dhe sindikata paraqiti në këshillin e qytetit një iniciativë të quajtur “Një pagë për të jetuar”.

E cila kërkonte që në Cyrih të futej një pagë minimale për orë prej 23 frangash në orë, shkruan the local transmeton Albora.
Këshilltarët bashkiakë u kundërpërgjigjën me një propozim edhe më të mirë javën e kaluar, duke e rritur shumën në një pagë minimale të rregulluar nga inflacioni prej 23.90 në orë – 4,000 franga në muaj.

Kjo pagë është menduar kryesisht për rreth 17,000 banorë të Cyrihut me të ardhura të ulëta, dy të tretat e të cilëve janë gra.
Paga minimale “do të lehtësojë shumë prej atyre që preken nga pagat e ulëta në qytetin e Cyrihut – punonjësit në zinxhirët e ushqimit të shpejtë, kompanitë e pastrimit dhe ata që punojnë në shitje me pakicë”, tha Oliver Heimgartner nga Partia Social Demokratike lokale.

Megjithatë, mund të ketë ende pengesa për të kapërcyer përpara se paga minimale e propozuar të bëhet ligj në Cyrih, pasi nuk mund të përjashtohet që grupet e krahut të djathtë, të cilët kundërshtojnë pagat minimale, të nisin një referendum për këtë çështje.

“Një pagë minimale rrezikon vendet e punës dhe dëmton ekonominë,” tha deputetja Susanne Brunner nga Partia Populiste Zvicerane (SVP).
Përveç kësaj, ajo vuri në dukje se një pagë minimale komunale – domethënë ajo që vlen vetëm për qytetin dhe jo për të gjithë kantonin – është një “makth burokratik”.

Nëse nisma realizohet në Cyrih, qyteti do t’i bashkohet pesë kantoneve zvicerane ku paga minimale është tashmë një rregull.
Gjeneva ka atë që është quajtur “paga minimale më e lartë në botë” – 24 franga në orë, e cila u rrit nga 23 franga në 2020 dhe 23.27 franga në 2022, për t’u përshtatur me inflacionin.

Këto paga, të negociuara nga sindikatat në emër të punëtorëve, pasqyrojnë koston e jetesës në secilin prej këtyre rajoneve.
Në të gjitha këto kantone, si kudo në Zvicër, shumica e njerëzve fitojnë më shumë se minimumi.
Ndryshe nga shumë vende të tjera, Zvicra nuk ka një pagë minimale të mandatuar në nivel kombëtar.

Megjithatë, kjo nuk do të thotë që kompanitë janë të lira t’i paguajnë punëtorët e tyre aq shumë – ose aq pak – sa duan.
Në vend të kësaj, shuma minimale përcaktohet përmes negociatave midis punëdhënësve dhe sindikatave – e ashtuquajtura marrëveshje kolektive e punës (CLA).

Në përgjithësi, CLA-të mbulojnë një pagë minimale për çdo lloj pune; rregulloret që kanë të bëjnë me orarin e punës; pagesa e pagave në rast sëmundjeje ose lehonie; pushime dhe ditë pushimi; dhe mbrojtje nga shkarkimi.

CLA-të janë specifike për sektorin; me fjalë të tjera, ato marrin parasysh aspektet e veçanta të secilës degë. Si shembull, sindikata më e madhe e punës në Zvicër, Federata Zvicerane e Sindikatave (UNIA), mban 265 marrëveshje kolektive në fushat e industrisë dhe ndërtimit.

/albora