Çdo i treti fëmijë në Maqedoni jeton në varfëri..!?

Çdo i treti fëmijë jeton në varfëri, ndërsa vetëm një në tre fëmijë arrin një nivel minimal të njohurive në matematikë, lexim dhe shkencë. Për më tepër, 73% e fëmijëve janë të ekspozuar ndaj dhunës fizike ose emocionale në shtëpi.

Kështu thuhet në hulumtimin e fundit të UNICEF-it për situatën e fëmijëve dhe adoleshentëve në vend, ndërsa thuhet se këto faktorë negativ kanë pasoja afatgjate në zhvillimin dhe mirëqenien e rinisë së vendit, gjë që kërkon përpjekje urgjente dhe të përkushtuar nga të gjitha institucionet. Maqedonia e Veriut, thuhet në hulumtimin e UNICEF-it, po përballet me rënie të ndjeshme të popullsisë së fëmijëve, e cila në periudhën 2011-2023 është ulur për 18% duke arritur në një numër prej 368,731 fëmijë.

“Fertiliteti mbetet nën zëvendësim, me një normë prej 1.5 lindjesh për grua në vitin 2023. Urbanizimi vazhdon të përparojë me 61% të porsalindurve që janë në zonat urbane, ndërsa vendi ka një migrim neto prej minus 1.000 njerëz në vit. Shpenzimet publike për fëmijët shpërndahen në mënyrë të pabarabartë. Megjithëse alokimet për arsimin janë në një nivel të ngjashëm me mesataren evropiane, financimi i kujdesit shëndetësor është më i ulët dhe mbrojtja sociale është më pak e financuar. Sipas analizave të efiçencës së shpenzimeve, nevojiten përmirësime në drejtim të transparencës më të madhe dhe investimeve më të mëdha në mbështetje të fëmijëve”, thuhet në hulumtim.

Varfëria, sipas UNICEF-it, vazhdon të jetë një nga kërcënimet më të mëdha për fëmijët. “Rreth 32% e fëmijëve jetojnë nën kufirin kombëtar të varfërisë, që është dukshëm më e lartë se 22% e të rriturve. Më të prekura janë familjet me prindër beqarë (50%), familjet me tre ose më shumë fëmijë (53%) dhe familjet rome, ku 79% e fëmijëve jetojnë në varfëri. Për më tepër, vetëm 23% e fëmijëve dhe familjeve marrin përfitime në para për fëmijë dhe familje, që është dukshëm më e ulët në krahasim me mesataren e BE-së, ku 88.4% e fëmijëve kanë akses në përfitime të tilla financiare”.

Sipas hulumtimit, në vitin 2022, shkalla e varfërisë në Maqedoni ishte 22.9%, sipas të dhënave përfundimtare për treguesit e varfërisë në Laeken, të përllogaritura nga Enti Shtetëror i Statistikave (ESSH) bazuar në Anketën e të ardhurave dhe kushteve të jetesës, e cila kryhet sipas rekomandimeve të Bashkimit Evropian.

“Pragu i varfërisë është përcaktuar si 60% e të ardhurave ekuivalente mesatare dhe për familjet e përbëra nga dy të rritur me dy fëmijë në ngarkim në vitin 2022, shkalla e varfërisë ishte më e larta, pra 27.2%. Shqetësues është fakti që edhe pse të punësuar, shkalla e të punësuarve të varfër ishte 8.9%, ndërsa për pensionistët 9.9%.

Sipas anketës së ZSHS-së, koeficienti Gini, i cili mat pabarazinë në shpërndarjen e të ardhurave, ishte 29.8%. Sa i përket pragut të varfërisë, tre vjet më parë për një amvisëri me një person ishte me të ardhura ekuivalente vjetore prej gati 130 mijë denarë, ndërsa një amvisëri katër anëtarësh me dy të rritur dhe dy fëmijë nën 14 vjeç trajtohej si e varfër nëse kishte të ardhura vjetore mbi 272 mijë denarë. Para se të merrte asistencë sociale ose pension, 41.6% e popullsisë ishte e varfër”.

Për sa i përket shpërndarjes gjinore, femrat (22.6%) ishin më të varfra se meshkujt (23.1%). Më të rrezikuar nga varfëria ishin fëmijët e moshës 0 deri në 17 vjeç, të cilët nuk kishin të ardhura, si dhe prindërit e vetëm me fëmijë në ngarkim, ku shkalla e varfërisë ishte 51.8%. Shkalla e varfërisë me pensionet e përfshira ishte më e larta, duke arritur deri në 26.5% të popullsisë.

/Koha