Fshati zviceran Aarwangeni në telashe për shkak të zileve të lopëve..
Tringëllima e butë e zileve të lopës është një tingull që pothuajse të gjithë e lidhin me Zvicrën
Ajo sjell imazhe të kullotave paqësore, me male madhështore të mbuluara me borë në distancë.
Por, çka nëse ato këmbanat janë pikërisht jashtë dritares së dhomës tuaj të gjumit, ditë e natë, dhe në vend që të tingëllojnë butësisht, të trokasin me zë të lartë rreth qafës së 20 ose 30 lopëve?
Kjo është dilema me të cilën po përballen shumë komunitete zvicerane.
Aarwangen, popullsi 4,700, është një fshat simpatik i ulur në brigjet e lumit të bukur Aare, Alpet Bernese në distancë.
Ajo ka një kështjellë mesjetare dhe një qendër tërheqëse me një kishë dhe shtëpi fermash tradicionale.
Por fshati është gjithashtu i vendosur në mënyrë strategjike për t’i shërbyer ekonomisë shumë të suksesshme të Zvicrës.
Është vetëm një orë nga Berna, Cyrihu dhe Bazeli dhe është një vend i mrekullueshëm për të jetuar për punëtorët e qytetit që duan pak qetësi pas punës ditore. Tani, një numër në rritje i shtëpive dhe apartamenteve të reja shtrihen nga qendra origjinale e fshatit.
Por nëse doni qetësi të plotë, Aarwangeni, ose kudo në Zvicrën rurale, mund të mos jetë për ju. Ato shtëpi fermash tradicionale janë ende duke funksionuar, fushat e gjelbra përreth fshatit janë shtëpi jo vetëm për shtëpi të reja, por për lopë qumështore, të kompletuara me këmbanat në qafë.
Për disa nga banorët e rinj të Aarëangenit, zhurma rezultoi e tepërt. Të paktën dy familje u ankuan zyrtarisht në këshillin e fshatit, duke kërkuar që të hiqen këmbanat gjatë natës.
U ngritën ulërima proteste. Banorët afatgjatë dhe fermerët e mbetur të fshatit – vetëm pesë ose gjashtë sipas kryetarit të fshatit Niklaus Lundsgaard-Hansen – ishin të indinjuar me atë që mendonin se ishte një sulm ndaj kulturës së tyre tradicionale.
Fermeri që zotëronte tufën në fjalë e konsideroi atë si një “fyerje personale ndaj tij dhe lopëve të tij”, tha kryebashkiaku, transmeton portali Shtegu.
S’kaloi shumë, në traditën e mirë zvicerane, ishte organizuar një peticion, duke mbledhur nënshkrime për një votim për të mbajtur këmbanat, sepse, thuhet, “ne, zviceranët [duam] të ruajmë dhe ruajmë traditat tona të jetuara në të ardhmen”.
Andreas Baumann beson me vendosmëri se këmbanat janë një pjesë thelbësore e shpirtit zviceran. Ai tregon për terminalin ndërkombëtar të aeroportit të Cyrihut, ku të sapoardhurit dërgohen për të marrë bagazhet nëpër vendkalime me skena alpine dhe tingujt e zileve të lopës.
“Sapo i dëgjoj, e di që jam kthyer në shtëpi”, tha ai. Kushdo që shqetësohej nga këmbanat kishte “një nocion shumë romantik të jetës rurale”, argumentoi ai, dhe duhet të jetonte vërtet diku tjetër.
Mbi 1 000 nënshkrime u mblodhën për peticionin në vetëm pak ditë. Ato iu dorëzuan autoriteteve të fshatit në një ceremoni zyrtare, të shoqëruar me salsiçe tradicionale të dhuruara nga fermerët.
Këmbanat e lopës dikur ishin shumë të dobishme në jetën rurale zvicerane. Me kopetë e tyre, veçanërisht në verë, duke kullotur lart në Alpe dhe shpesh në shpate të pjerrëta, këmbanat ishin jetike për t’i mbajtur gjurmët e tyre. Fermerët më të vjetër do t’ju thonë akoma se mund të dëgjojnë çdo lopë individuale nga zhurma e ziles së saj.
Por në ditët e sotme lopët kanë çipa elektronike dhe pjesën më të madhe të kohës e kalojnë në kullota të rrethuara. Sherri në Aarëangen nuk është i pari nëse kambanat janë vërtet të nevojshme.
Disa fermerë zviceranë tashmë kanë hequr zilet e lopës gjatë natës, në mënyrë që të mos shqetësojnë gjumin e fqinjëve të tyre. Të tjerët kanë hequr dorë fare prej tyre. Aktivistët e të drejtave të kafshëve kanë vënë në pikëpyetje nëse lopët dëmtohen nga detyrimi për të mbajtur një zile të rëndë të zhurmshme.
Por në një vend me emigracion të lartë, ku 25% e popullsisë nuk janë zviceranë, do të ketë gjithmonë nga ata që do ta shohin çdo ndryshim në traditë si një sulm ndaj kulturës dhe identitetit të tyre.
Kjo është me të vërtetë ajo që ka të bëjë me rreshtin e ziles së lopës në Aarëangen. Në zgjedhjet parlamentare të muajit të kaluar, Partia Popullore Zvicerane e krahut të djathtë bëri fushatë me sloganin “në mënyrë që Zvicra të mbetet Zvicër” dhe u shpërblye me fitime të konsiderueshme.
Gjatë këtij muaji, popullata e Aarëangenit do të mblidhet për një takim publik për të votuar mbi të ardhmen e kambanave të tyre. Ndërkohë, ndoshta i tronditur nga niveli i ndjenjës, një nga ata që kundërshtoi zhurmën e ka tërhequr ankesën. Tjetri është larguar.
/shtegu