Si reflektohet “ndershmëria qytetare” në Zvicër..?

Disa vjet më parë, shkova në një dyqan për të blerë një qilim.
Gjeta një që mendoja se do të përshtatej në dhomën time të ndenjes, por nuk isha e sigurt nëse do të përputhej me dekorin, shkruan Helena Bachmann nga The Local, transmeton albinfo.ch.
Nuk ka problem, tha shitësi. Merreni në shtëpi dhe shikoni se si duket. Nëse ju pëlqen, telefononi dhe ne do t’ju dërgojmë një faturë. Nëse jo, kthejeni atë.

Shitësi nuk më njihte nga Adami, por e vetmja gjë që kërkoi, përveç ID-së, ishte adresa dhe numri i telefonit.
Me gjithë sa dinte, ai mund të mos më shihte më kurrë, as tapetin.
Por, që nga kjo kohë, të tjerë kanë ndarë histori të ngjashme me mua – lloji i historive që tregojnë se zviceranët – me të drejtë ose gabim – në thelb u besojnë njerëzve.

Pagimi i faturave
Nëse vini nga një vend ku duhet të paguani menjëherë për një shërbim të ofruar – për shembull, për një hidraulik ose elektricist – atëherë sistemi zviceran mund t’ju duket i çuditshëm.
Ndërsa disa njerëz të tillë mund të kërkojnë pagesë të plotë, shumica dërrmuese nuk do ta bëjnë.
Në vend të kësaj, ata ose kompania e tyre do t’ju dërgojë një faturë – zakonisht brenda 30 ditëve – dhe më pas do të keni 30 ditë të tjera për ta paguar atë.

Pse zviceranët besojnë kaq shumë?
Një pjesë e kësaj mund të jetë që zviceranëve u pëlqejnë rregullat dhe presin që të gjithë të jetojnë sipas tyre.
Një studim i kryer në vitin 2019, i cili krahasoi ‘ndershmërinë qytetare’ të njerëzve në mbarë botën, zbuloi se popullsia e Zvicrës është më “moralisht korrekte”.

Si e dinin studiuesit këtë?
Eksperimenti që ata kryen në 355 qytete në 40 vende përfshinte zbulimin se sa njerëz do t’i kthenin një portofol plot me para pronarit të tij të ligjshëm.
Zvicra arriti lehtësisht në krye të shkallës së ndershmërisë, me më shumë se 70 për qind të njerëzve që kthenin kuletat e gjetura (Norvegjia gjithashtu ia doli mirë në këtë sondazh).

“Në përgjithësi, vendet që janë më demokratike dhe ku qytetarët mendojnë se janë pjesë e procesit të vendimmarrjes priren të kenë rezultate më të larta në ndershmërinë qytetare”, raportuan autorët e studimit.
Kjo nuk do të thotë, natyrisht, se të gjithë në Zvicër kanë besim dhe të gjithë janë të besueshëm.
Ofruesi i shërbimit (si p.sh. hidrauliku ose elektricisti i lartpërmendur, por mund të jetë çdo profesionist), në thelb ju beson që ta paguani faturën kur ta merrni.
Ata nuk do të thonë “paguani tani sepse nuk ju besoj”. Kjo nuk është mënyra zvicerane.

Çfarë ndodh nëse nuk paguani?
Kur e merrni faturën tuaj me postë ose në mënyrë elektronike, keni 30 ditë për të paguar.
Shumica e njerëzve do t’i përmbahen këtij afati kohor. Nëse nuk e bëjnë, shpesh është rasti kur harrojnë të paguajnë në vend që të mos paguajnë qëllimisht.
Pasi të arrijë një kujtesë (zakonisht pas 30 ditësh të tjera), ata do të paguajnë faturën në atë kohë.

Por nëse ende nuk paguani, pavarësisht nga kujtimet për këtë, ju po hapni veten ndaj procedurave të mbledhjes së borxhit.
Zyra e përmbarimit të borxhit mund të urdhërojë sekuestrimin e pasurive dhe të ardhurave tuaja për të paguar kërkesat e kreditorit.

Në një rast të tillë, autoritetet do ta udhëzojnë punëdhënësin tuaj që të transferojë pjesën e pagës suaj të ardhshme drejtpërdrejt në zyrën e ekzekutimit të borxhit. Ata gjithashtu mund të konfiskojnë sendet me vlerë që zotëroni në mënyrë që ato të mund të nxirren në ankand.
Natyrisht, ky është skenari absolut i rastit më të keq që dëshironi të shmangni me çdo kusht.

/albinfo