SCALP-i francez drejt Ukrainës: ç’është kjo armë?

Duke folur në periferi të samitit të NATO-s në Lituani të martën, presidenti francez Emmanuel Macron tha se dorëzimi i raketave kishte për qëllim të lejonte forcat ukrainase “të fitonin kapacitetin për sulme të thella”.
Macron nuk specifikoi se çfarë armësh do të dorëzoheshin, por zyrtarët e qeverisë franceze u thanë gazetarëve se presidenti po i referohej raketave SCALP, të cilat mund të fluturojnë 250 km.
Njoftimi vjen disa muaj pasi Britania filloi të furnizonte Ukrainën me raketa identike, të cilat i quan Storm Shadoë.

Çfarë janë SCALP?
SCALP është një raketë 1300 kg e armatosur me eksplozivë konvencional, e lëshuar zakonisht nga avionë të tillë si Eurofighter Typhoon i Forcave Ajrore Britanike ose Rafale franceze.
Është bërë nga prodhuesi evropian MBDA. Është arma perëndimore me rreze më të gjatë veprimi të dorëzuar në Kiev deri më sot – tre herë më e madhe se kapaciteti i Ukrainës përpara dorëzimit të Storm Shadow të Britanisë në maj.
Raketa është e aftë të godasë objektiva larg në lindje të vendit të pushtuar nga Rusia, shumë prapa vijave të frontit që kanë mbetur relativisht të pandryshuara për muaj të tërë.
MBDA tha në faqen e saj të internetit se SCALP ishte “projektuar për të përmbushur kërkesat kërkuese të sulmeve të para-planifikuara kundër objektivave fikse ose të palëvizshme të një rëndësie të lartë, si bunkerët e fortifikuar dhe infrastruktura kryesore”.
Ai është përdorur në një sërë konfliktesh, duke përfshirë Irakun, Libinë dhe Sirinë.

Si funksionon SCALP?
Raketa përdor navigacion inercial, GPS dhe referencë në terren për të projektuar një kurs në lartësi të ulët në objektiv për të shmangur zbulimin.
Ai gjithashtu përdor një kamerë infra të kuqe për të përputhur imazhet e synuara me një imazh të ruajtur “për të siguruar një goditje të saktë dhe dëmtim minimal kolateral”, pretendon MBDA.
Koka e luftës mund të programohet të shpërthejë ose mbi objektiv, në atë që njihet si sulm ajror, në goditje ose pas depërtimit.
Aftësi të tilla janë “të rëndësishme për forcat ukrainase për të ndërprerë logjistikën dhe komandën dhe kontrollin rus”, tha Ivan Klyszcz, një studiues në Qendrën Ndërkombëtare për Mbrojtjen dhe Sigurinë me qendër në Estoni.
Sulmet e SCALP mund të ndihmojnë “operacionet aktuale të Ukrainës…, për të avancuar ngadalë, në mënyrë që të mbrojë forcat e saj dhe të zvogëlojë humbjet e veta sa më shumë që të jetë e mundur”, shtoi ai.

Çfarë thotë Franca?
Ndërsa disa aleatë perëndimorë shqetësohen se forcat ukrainase mund të nisin sulme ndaj vetë Rusisë, komentet e Macron nënkuptojnë se Parisi ka marrë garanci nga Kievi se raketat nuk do të hidhen në drejtim të Rusisë.
Duke folur në Vilnius, ai tha se shpërndarja e raketave “do të ruante saktësinë dhe koherencën e doktrinës sonë, domethënë do të lejonte Ukrainën të mbrojë territorin e saj”.
Mesazhi i tij nga Vilnius i bëri jehonë atij të Sekretarit Britanik të Mbrojtjes Ben Wallace, i cili tha në maj se Storm Shadow do t’i mundësonte Ukrainës të zhvendoste forcat ruse jashtë territorit sovran të Ukrainës.
Macron nuk tha se sa raketa do të dorëzoheshin, por një burim diplomatik francez i tha agjencisë së lajmeve Reuters se 50 raketa SCALP ishin duke u diskutuar.

Franca mendohet të ketë një arsenal prej më pak se 400 të tillë, sipas revistës së mbrojtjes Defense et Securite Internationale.
Raketat do të vijnë nga rezervat ekzistuese ushtarake franceze, tha një burim ushtarak francez për agjencinë e lajmeve France-Presse, duke shtuar se do të ishte një “numër i rëndësishëm”.
Më vete, një burim ushtarak francez i tha Reuters se raketat po integroheshin në avionët luftarakë ukrainas të prodhuar nga Rusia.
Në vend që të jetë një hap përshkallëzues, tha burimi, arma me rreze të gjatë do të ndihmonte Ukrainën të balancojë forcat me Rusinë, e cila është në gjendje të godasë shumë më tej.
“Ai ribalancon gjërat dhe i lejon Ukrainës të godasë thellë pas linjave ruse dhe të depërtojë në caqe më të forta”, tha burimi.

Cili ishte reagimi i Rusisë?
Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov paralajmëroi se vendimi i Francës për të dërguar raketat ishte një “gabim” që mund të kishte pasoja të dëmshme për palën ukrainase.
“Sigurisht, kjo na detyron të marrim kundërmasa,” tha Peskov.
Rusia thotë se dërgesat perëndimore të armëve në Ukrainë nuk mund të ndikojnë në rrjedhën e konfliktit, të cilin Moska e quan një “operacion special ushtarak”. Ata vetëm do të përkeqësonin fatin e regjimit të Kievit, tha Peskov.
Rusia ka reaguar me tërbim pasi Britania e Madhe njoftoi se do të dorëzojë një seri raketash Storm Shadow, duke paralajmëruar se Britania rrezikon të “tërhiqet plotësisht” në konflikt.

/tesheshi