Në Maqedoninë korrupsioni lulëzon dhe rinia vajton..

Ambasadorja amerikane në Shkup, Kate Mary Bërns, mbrëmë në një emision televiziv deklaroi se Maqedonia e Veriut përballet me probleme të ndryshme, por si probleme më shqetësuese ka veçuar dy: korrupsionin dhe ikjen e të rinjve. Një deklaratë e cila është më shumë se deklaratë pasi pasqyron realitetin tmerrues në vend.

Janë dy probleme të cilët ndërlidhen mes vete, pasi në vend ka korrupsion politikanë që korruptohen e nuk ngopen dot, të punësuar në shtet e të emëruar politik që për çdo shërbim kërkojnë shpërblim, janë zinxhir që për pasojë sjellë edhe problemin e dytë: zhgënjimin e të rinjve.

Ambasadorja Bërns jo rastësisht ka veçuar këta dy probleme, pasi janë të njëjtës kategori dhe që pasojat janë të njëjta. Kur je shtet me nivel të lartë korrupsioni je larg vlerave evropiane e demokratike, e kur je shtet pa rini je shtet pa ardhmëri, shkruan Zhurnal.

Se korrupsioni është prezent në vend këtë e konfirmoi edhe njëherë ambasadorja e SHBA-së në Shkup, Kate Mary Bërns, e cila pos korrupsionit veçoi edhe një problematik shumë të rrezikshme që është shqetësues dhe kërkon trajtim, ikja masive e të rinjve nga vendi dhe që nuk shohin perspektivë në Maqedoninë e Veriut.

“Ka disa fusha në Maqedoninë e Veriut që na shqetësojnë dhe arsyeja pse ne jemi veçanërisht të zëshëm për ato gjëra është sepse duam të ndihmojmë dhe të jemi mbështetës. Dy prej tyre janë më të rëndësishme. Numër një është korrupsioni.

Ky nuk është problem që ekziston vetëm në Maqedoninë e Veriut. Por, duhet të jetë prioritet sepse institucionet demokratike janë ende në zhvillim dhe minimi i vazhdueshëm i tyre me korrupsion është kërcënim për sigurinë, stabilitetin dhe prosperitetin e vendit në të ardhmen.

Gjëja e dytë që meriton vëmendje është situata me të rinjtë. Ne jemi të shqetësuar për faktin se të rinjtë janë të zhgënjyer me mundësitë këtu. Janë të zhgënjyer kur shohin që qeveria nuk punon për qytetarët. Të rinjtë duhet të inkurajohen të shohin të ardhmen e tyre këtu dhe lufta kundër korrupsionit është një mënyrë e fuqishme për të adresuar shqetësimet e tyre”, ka deklaruar mbrëmë ambasadorja Bërns në një emision në televizionin Alsat.

Korrupsioni është edhe shkaku që më herët Maqedonisë së Veriut iu vendos veto nga Franca për mos marrjen e datës për fillim të negociatave, korrupsioni është alarmuar shumë herë nga ambasada amerikane në vend si shqetësim shumë i madh, por ja që ende nuk po gjen shpëtim nga “ankthi” korruptiv Maqedonia e Veriut. Se korrupsioni humbë vlerat demokrate evropiane është e padiskutueshme, madje me një nivel të lartë të korrupsionit as që mund të paramendohet shteti ynë anëtarë në Bashkimin Evropian.

Por, nuk është problemi i vetëm ky, pasi edhe ambasadorja amerikane ka pasqyruar qartësisht realitetin e hidhur në vend, duke alarmuar se përpos luftës së korrupsionit është e domosdoshme një strategji për ndalimin e të rinjve në vend.

Mosndëshkimi e bën korrupsionin një mënyrë jetese. Të gjitha sondazhet tregojnë se kjo çështje është problemi numër një për qytetarët. Analizat kundër korrupsionit tregojnë se korrupsioni në vend është më i theksuar në punësimin në administratën publike.

Vendi ka dështuar në luftën kundër korrupsionit-
Maqedonia e Veriut e ka përmbyll vitin 2021 pa rezultate konkrete në luftimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar, bazuar në vlerësimet e institucioneve dhe organizatave që merren me luftimin e kësaj dukurie. Sipas raportit të fundit të Transparency International, Maqedonia e Veriut renditet në vendin e 111-të nga 180 vende në botë, sipas Indeksit të Perceptimit të Korrupsionit, pozitë kjo më e keqja që nga viti 2002.

Të paktën 30 milionë euro janë keqpërdorur nga buxheti i shtetit, tregojnë të dhënat e hetimeve të Drejtorisë së Policisë Financiare në Maqedoninë e Veriut, përmes keqpërodrimit të tenderëve me furnizimet publike. Raporti i fundit i Komisionit Evropian (KE) për Maqedoninë e Veriut vlerëson se korrupsioni është i pranishëm në shumë fusha dhe mbetet shqetësues. Së fundmi dy ish sekretarët gjeneral të Qeverisë aktuale LSDM-BDI, Dragi Rashkovski dhe Muhamed Zeqiri, janë të akuzuar për përfshirje në korrupsion duke dëmtuar buxhetin e shtetit me më shumë se një milion euro dytë së bashku në afera të ndryshme, e që të dy nga LSDM.

Ikja masive e të rinjve humbë shpresat për një të ardhme të mirë-
Përderi sa vendi po përballet me krizën e shumëfish, të rinjtë nuk po gjejnë dot durim e shpresë që të qëndrojnë brenda vendit dhe të presin deri në qetësimin e gjendjes së çrregulluar. Sipas një ankete të realizuar nga Agjencia për Rini dhe Sport e Maqedonisë së Veriut, çdo i treti i ri do që ta lëshojë vendin pas mbarimit të shkollimit.

Kjo ikje e të rinjve bëhet në mënyrë të heshtur pa bërë zhurmë, një termin në ambasadën Gjermane dhe një biletë pa kthim. Dëmi më i madh që mund të i shkaktohet një vendi është ta lësh pa të rinj, që i bie se vendi është pa të ardhme.

Ambasadorja amerikane në pasqyrimin e shqetësimit të saj për fenomenin e ikjes së të rinjve, ka thënë që të rinjtë janë të zhgënjyer kur shohin se qeveria nuk punon për qytetarët, po ashtu ka konfirmuar mungesën e mundësive për të qëndruar në vend. Kjo mbase është realiteti më tmerrues, në heshtje shtëpitë e shteti po zbrazen nga keq qeverisja. Korrupsioni i lartë, rritë edhe pesimizmin për të rinjtë se mund të ketë të ardhme në këtë vend.

Por, ajo që është e rëndësishme të thuhet është fakti se rinia nuk po largohen po dëbohen, nuk po kërkojnë paga 2.000 euro po kërkojnë kushte elementare për jetesë: punësim, drejtësi, dhe meritokraci.

Rinia nuk po largohet vetëm për shkak të papunësisë dhe kushteve ekonomike, arsye të tjera për largimin e rinisë nga vendi janë edhe shumë të tjera duke filluar nga mungesa e një arsyeje të vetme pse të qëndrojnë. Këtu rastet montohen, persona të pafajshëm viktimizohen, padrejtësi në organet e drejtësisë, institucione arsimore të mbushura me njerëz të pa arsimuar, spitale që edhe vizitorët e pacientëve sëmuren e lëre më të sëmurit që shpresat e shërimit i kanë te lutjet lartë në qiell, mungesa e një strategjie e plan veprimit për gjeneratat që diplomojnë, mungesë stimulimi e motivimi për të zhvilluar zanate të ndryshme e të dobishme, mungesa e hulumtimit të tregut, e shumë e shumë gjëra të tjera.

Këto dhe shumë faktorë të tjerë dëshmojnë se të rinjtë nuk po largohen por po dëbohen nga mungesa e funksionimit normal të një shteti ashtu si duhet, dhe për pasojë krahas krizave të shumta me të cilat përballet vendi, shumë shpejt nga kjo “hemorragji” e të rinjve do të përballet edhe me krizën më të çuditshme e të dëgjuar ndonjëherë “mungesë banorësh”.

/Zhurnal.mk