Çmimet në Zvicër po rriten, pagat ngelin në vend..

Lufta në Ukrainë po prek si bizneset ashtu edhe familjet. Ndërkohë që një rritje globale e çmimeve tashmë është ndezur, disa sektorë janë shumë më të prekur se të tjerët.

Sindikatat duan një rritje të pagave, duke u përballur me një sindikatë punëdhënësish e cila mbetet e palëkundur

1 Maji është dita e punëtorëve. Por punonjësit në fakt kanë pak arsye për t’u gëzuar: rritja e çmimeve po ua zhduk të ardhurat.

Sipas indeksit të çmimeve të konsumit, në mars 2022, jeta në Zvicër kushtonte 2.4% më shumë se një vit më parë në të njëjtën datë. Gjithashtu, ne po përjetojmë normën më të lartë të inflacionit që nga viti 2008. Një normë që fatkeqësisht nuk ka reshtur së rrituri, përballë pagave që nuk janë në prag të rritjes.

Në të vërtetë, sipas një sondazhi të fundit nga Qendra e Kërkimeve Ekonomike të ETHZ (KOF), ekskluzivitetin e të cilit e kishte “SonntagsBlick”, kompanitë zvicerane po planifikojnë rritje pagash prej vetëm 1.6% mesatarisht dhe për dymbëdhjetë muajt e ardhshëm. Duhet të theksohet gjithashtu se kompanitë në përgjithësi rregullojnë pagat vetëm një herë në vit, shpesh në fillim të vitit.

“Pasoja e kësaj duhet të jetë që në vitin 2022 pagat nominale nuk do të përshtaten me situatën ekonomike të shkaktuar nga lufta në Ukrainë – me rritjen e çmimeve që shkaktoi ajo”, shpjegon Jan-Egbert Sturm, drejtor i KOF. Prandaj, zviceranët do të duhet të shtrëngojnë rripat këtë vit.

Por ne nuk jemi të gjithë të barabartë përballë krizës – dhe shtrirja e recesionit do të varet gjithashtu nga sektori i aktivitetit. Sipas studimit, të anketuarit në shërbimet financiare, IT, mikpritjen, magazinimin, automjetet motorike, lëndë druri, inxhinierinë mekanike dhe industrinë e prodhimit të pajisjeve të përpunimit të të dhënave – e cila përfshin edhe industrinë e orëve – janë ata që mund të presin rritjen më të fortë të pagave. . Domethënë 2% mesatarisht.

Nga ana tjetër, sektori i shtypshkronjës është në fund të shkallës së rritjes së pagave, me një rritje të pritshme prej vetëm 0.5%. Në sektorin e pasurive të patundshme, si dhe në sektorin e prodhimit të mallrave – që përfshin prodhimin e bizhuterive, instrumenteve muzikore, mallrave sportive, lodrave dhe pajisjeve mjekësore – shumica e punonjësve madje supozojnë se pagat nuk do të rriten fare.

Daniel Lampart, ekonomist në krye të Sindikatës së Zvicrës, beson se rritjet e pagave të parashikuara në të gjitha degët janë shumë të ulëta: “Rritjet e përgjithshme të pagave janë absolutisht të nevojshme dhe kjo në një masë që të paktën kompenson humbjen e fuqisë blerëse. të punëtorëve”.

Sindikata e Punëdhënësve Zvicerane mbetet e shurdhër ndaj një kërkese të tillë: “Kur vendosin rritje pagash, punëdhënësit nuk bazohen kryesisht në rritjen e çmimeve, por në hapësirën financiare për manovrim që disponojnë kompanitë”, shpjegon ekonomisti i grupit, Simon ëey, transmeton portali Shtegu. Kjo liri veprimi është zvogëluar në javët dhe muajt e fundit. Edhe bizneset po përballen me çmime më të larta, sidomos kur bëhet fjalë për blerjen e energjisë dhe lëndëve të para.

Kësaj i shtohet fakti se këta të fundit nuk mund t’i kalojnë lehtësisht këto rritje kostosh tek konsumatorët. “Kompanitë që operojnë në tregje konkurruese kanë pak liri veprimi për të vendosur çmimet e tyre. Prandaj, kostot shtesë kufizojnë këtë marzh për rritjen e pagave”, vijon Simon wey.

Nëse kompanitë do të duhej të përballeshin me shpenzime shtesë në formën e pagave më të larta, atëherë këto do të duhej të kompensoheshin në ndonjë mënyrë tjetër. Ekonomisti specifikon: “Në rastin më ekstrem, atëherë mund të ndodhë që ata, në mënyrë paradoksale, të mendojnë për shkurtimin e vendeve të punës dhe automatizimin shtesë”.

Sindikalisti Daniel Lampart sheh të kuq përballë argumenteve të tilla. Sipas tij, ekonomia zvicerane e ka përballuar çuditërisht mirë tronditjen e pandemisë. Sipas tij, shumica e kompanive zvicerane do të ishin mjaft mirë, duke pasur parasysh situatën e tensionuar: “Lufta në Ukrainë dhe rritja e mprehtë e çmimeve të mallrave sigurisht që po shkaktojnë njëfarë pasigurie. Por libri i porosive është i shkëlqyer në shumicën e degëve. prandaj të ketë hapësirë ​​të mjaftueshme për manovrim për të bërë rregullime pagash të përshtatura me situatën aktuale”.

Zhvillimi i të ardhurave nga tatimi mbi të ardhurat nga Konfederata dhe kantonet konfirmon hipotezën e Daniel Lampart: indeksi tregon se shumica e kompanive zvicerane kanë pasur vërtet dy vite të mira.

Në vitin 2010, këto ende arrinin në 13.5 miliardë franga. Në vitin 2020, viti i parë i pandemisë, ato arritën në 18.2 miliardë – një rritje prej 35%. Në të njëjtën kohë, numri i të punësuarve në Zvicër që gjeneruan këto përfitime u rrit vetëm me 10%, nga 3.6 në 4 milionë ekuivalente me kohë të plotë.

Shoqata zvicerane e punëdhënësve nuk është e bindur nga këto shifra. “Futimet më të larta të tatimit mbi fitimin nuk do të thotë domosdoshmërisht se çdo kompani ka bërë më shumë fitime, sepse edhe numri i kompanive është rritur gjatë së njëjtës periudhë”, përgjigjet Simon ëey. Përveç kësaj, pagat reale dhe produktiviteti janë rritur, sipas tij, në mënyrë mjaft të qëndrueshme gjatë viteve të fundit. “Në kundërshtim me pohimet e sindikatave, nuk ka për t’u bërë për sa i përket pagave”.

Megjithatë, një gjë nuk mund të kontestohet nga shoqata e punëdhënësve: në vitin 2022, zviceranët do të pësojnë vërtet humbje pagash. Por ekonomisti i biznesit beson se do të jetë … e durueshme. “Në fund të fundit, ne kemi përjetuar gjithashtu shumë vite inflacion negativ gjatë dekadës së fundit – dhe pagat nuk u ulën atëherë, përkundrazi”.

Prandaj, nëse mbështetemi në këto deklarata, nuk ka kuptim të shpresojmë për lëshime të mëdha nga punëdhënësi juaj. Të paktën jo këtë vit. Drejtori i KOF-it, Jan-Egbert Sturm, megjithatë, dëshiron të jetë (mesatarisht) qetësues: “Në vitin 2023, pagat pritet të rriten sërish me rreth 1%, edhe nëse përshtaten me inflacionin”.

/shtegu