Edhe pas 20 viteve gjuha shqipe jo zyrtare në Maqedoni..

Dita ndërkombëtare e gjuhës amtare ishte arsye për organizimin dhe zhvillimin e shumë debateve lidhur me aplikimin e Ligjit për gjuhët në Maqedoninë e Veriut.

U shprehën shumë urime me rastin e kësaj dite, u dhanë plot mesazhe pozitive, mirëpo asgjë nuk mund të ndryshojë faktin se gjuha shqipe sot e kësaj dite nuk është zyrtare në vendin tonë.

Në vend se deri sot të ketë arritur barabarësi të plotë me gjuhën maqedonase, e cila për momentin është gjuhë e vetme zyrtare për komunikim ndërkombëtar e jo edhe shqipja, gjuha shqipe sot e kësaj dite nuk ka as statusin që ia jep kushtetuta me ndryshimet e pas vitit 2001, e as Ligji që ia jep me ndryshimet e vitit 2017.

Statusin e sotëm të gjuhës shqipe shumë mirë e përshkroi profesori Xheladin Murati, i cili në ngjarjen që u organizua në Shkup, vlerësoi se gjuha shqipe është zyrtare “sipas qejfitt” të atyre që duhet ta zbatojnë, e jo siç duhet të jetë realisht.

Atë që po frikohen ta thonë profesorët e rinj, e tha me guxim të plotë veteran i arsimit shqip dhe një nga simbolet e kutivimit dhe zhvillimit të gjuhës tonë letrare, Xheladin Murati, duke u shprehur:

“Gjuha shqipe nuk është gjuhë zyrtare në Maqedoninë e Veriut. Gjuha shqipe është në përdorim zyrtar sipas qejfit – kush do e përdorë. Gjuha shqipe nuk ekziston në Kushtetutën e RMV-së, ekziston si gjuhë e 20%. Së treti shqiptarët nuk janë popull shtet formues të shtetit të Maqedonisë, i cili status e zgjedh edhe çështjen e gjuhës. Koncepti i përdorimit zyrtarë të gjuhës shqipe nuk është i përsosur sepse nenet përbërëse të ligjit janë të papërsosura dhe jo koncize”.

Në Maqedoninë e Veriut kemi edhe Agjenci për zbatimin e ligjit për përdorimin e gjuhëve, por efikasiteti i saj lë shumë për të dëshiruar. Agjencia është ekipuar, kushtet në ët cilat punojnë janë për lakmi konform rrethanave në vendin tonë, mirëpo ja që rezultati mungon.

Prandaj është me rëdnësi që të merren më seriozisht apelet që Agjencia dhe Inspektorati të bëjnë me përpikëri punën e tyre.
Një apel të tillë e bëri edhe vetë zv. Ministri i Arsimit dhe profesori universitar, Lulzim Aliu i cili hptas shprehu mendimin se se gjuha shqipe është avancuar në masë të madhe, por nuk është bërë zyrtare në nivel të shtetit.

“Apeli im është që çdo institucion të përmbushë detyrat dhe obligimet që i ka. Edhe Agjencia edhe Inspektorati, por edhe çdo institucione që është I detyruar për të zbatuar përdorimin e gjuhës shqipe”, theksoi Lulzim Aliu- zv.ministër i Arsimit dhe Shkencës.

Me rastin e Ditës së Gjuhës Amëtare, mesazhe pozitive mirëkuptimi, ndoshta për herë të parë kanë ardhur ehde nga kreu i VMRO-DPMNE-së, Hristijan Mickovski.

Në tribunën e organizuar për Ditën ndërkombëtare të gjuhës amë me temë “Gjuha amë dhe identiteti”, MIckovski u shpreh se atë që gjuha amtare përfaqëson për maqedonasit, po atë përfaqëson edhe gjuha e tyre amtare për komunitetet e tjera që jetojnë në Maqedoninë tonë. “Dhe ne nuk mund të kërkojmë respekt nëse nuk ofrojmë respekt. Ajo që duam të respektojnë tek neve maqedonasit, duhet të nënkuptojë ta respektojmë edhe tek komunitetet tjera në Maqedoni”, ka deklaruar lideri i VMRO-DPMNE-së.

Nëse do të ndryshojë këtë qëndrim afirmativ kundrejt gjuhëve kur të vijë në pushtet, ose jo, do të shohim. Mirëpo edhe pse kanë kaluar dy dekada të plota, po futemi dal ngadal në dekadën e tretë dhe ende jemi të detyruar të meremi me statusin e gjuhës shqipe, që është definaur në vitin 2002.

Ende po humbim energji me një çështje e cila është dshur komti kohë të jetë e konsumuar, energji të ciliën pot a kishim kanalizuar në drejtime tjera, sot do të kishim arritur rezultate shumë më të mëdha.

/zhurnal