Kuntributi i Shqiptarve në të kaluarën historike të maqedonis..

Koncepti i shtetit maqedon nuk korrespondon me realitetin multietnik të IRJM. Kushtetuta u proklamua si “qytetare”, por në praktikë ushtron funksionin e kushtetutës nacionale, duke ngritur shtetin nacional maqedonas.

Koncepti i shtetit i skicuar në Preambulë të kushtetutës, falsifikon të kaluarën historike. Bashkësitë e konfrontuara etnike, shqiptarët dhe maqedonasit kanë të kaluarën e vet historike, politike, trashëgiminë kulturore, fetare, etj.

Gjatë luftërave çlirimtare shqiptarët e Maqedonisë gjithmonë i janë përgjigjur thirrjes për luftëra kundër pushtuesve të huaj. Mirëpo, pas përfundimit të luftërave të përbashkëta, shqiptarët mbeteshin të zhgënjyer, sepse frytet e fitoreve i shfrytëzonin vetëm sllavët. Me kalimin e kohës, shpikeshin forma të llojllojshme për shtypjen e shqiptarëve.

Qëllimi i fundit ishte dëbimi i tyre nga trojet etnike. Ndërkaq, qarqe të ndryshme shkencore nacionaliste përpiqeshin të dëshmojnë se shqiptarët në IRJM nuk janë autoktonë, por të ardhur nga viset e ndryshme të Shqipërisë dhe të Kosovës.

Prej momentit të shpalljes së pavarësisë dhe zhvillimit të procesit pluralist, në adresë të IRJM u bënë shumë vërejtje për proceset demokratike dhe shkeljen e rëndë të të drejtave të shqiptarëve. Vërejtje serioze arritën edhe nga selia e OKB. Por, të gjitha vërejtjet binin në vesh të shurdhër dhe nuk kuptoheshin seriozisht nga faktori politik maqedonas.
Shkaqet kryesore të pakënaqësisë së shqiptarëve të IRJM janë të lidhura me konceptin e shtetit të Ish Republikës Jugosllave të Maqedonisë dhe në diskriminimin e shqiptarëve në institucionet e sistemit shtetëror.
Kushtetuta e vitit 1974, shqiptarët i përkufizonte si element shtetformues, ndërsa Kushtetuta e re “demokratike”, e vitit 1991, shqiptarët i vendos si qytetarë të “rendit të dytë”. Këtij “rikthimi pas”, të statusit politik dhe juridik të popullit shqiptar i paraprinë ndryshimet kushtetuese që u aprovuan në vitin 1989 dhe që u inkorporuan në kushtetutë.

Me këto ndryshime shqiptarët u “fshinë” nga Kushtetuta si element konstituiv i shtetit. Ky ishte terreni i përgatitur për fazën e demokracisë parlamentare. Kështu, “shumica” etnike maqedonase në Parlamentin e shtetit të pavarur arriti që të ndrydh të drejat historike dhe ato të trashëguara të shqiptarëve, përmes procesit të majorizimit. Mënyra e zgjidhjes së problemit ndëretnik, pa koncenzus, përmes procesit të mbivotimit, solli kundërthënie permanente politike, të cilat pak nga pak shpërthyen në konflikt të armatosur.
Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë, në fakt, ishte një “kopje” e variantit serb të shtetit. Ideologët e konceptit të shtetit kombëtar maqedonas, shqiptarët i llogaritnin në pozitën e pakicës baraz me pakicat tjera irelevante në IRJM. Për të qenë ironia edhe më e madhe, protagonistët kryesorë të asaj politike të viteve ’91 e ’92 …të shekullit XX, lansuan tezën për IRJM si “oazë të paqes”, prapa së cilës zhvillohej projekti nacional i shtetit policor maqedonas.

Qarqet ish-komuniste, që në fakt përbënin bërthamën e nacionalistëve maqedonas, të lidhura ngusht me qarqet ish-komuniste dhe nacionaliste serbe, nën ndikimin e forcës ushtarake, imponuan zgjidhje politike në IRJM, e cila ishte në kundërshtim me proceset e demokracisë parlamentare.

Aprovimi i Kushtetutës së 17 nëntorit, 1991, de jure, shënoi fundin e të drejtave të trashëguara formale për shqiptarët. Me kalimin e kohës, projektuesit e “shtetit nacional maqedonas” përkatësinë dhe sovranitetin shtetëror e konsideronin të mbyllur. Mirëpo, faktori politik shqiptar përpiqej t’i kundërshtojë këto procese antidemokratike, duke u përpjekur që të hap çështjet kontestuese ndëretnike. Këto tendenca të kundërta çonin kah acarimi i marrëdhënieve ndëretnike në IRJM.

Karakteri nacional maqedonas prek rëndë interesin kombëtar shqiptar dhe nuk i merr parasysh premisat kryesore historike për formimin e IRJM si shtet, kontributin e shqiptarëve në të kaluarën historike:
– pjesëmarrjen në Kryengritjen e Ilindenit;
– pjesëmarrjen në organet shtetërore të Republikës së Krushevës, si dhe;
– luftën e përbashkët të shqiptarëve të IRJM kundër fashizmit gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Duhet theksuar gjithashtu se qarqet nacionaliste që imponuan Kushtetutën e v. 1991, injoronin tërësisht faktorin shqiptar në ish-Jugosllavi, ku shqiptarët sipas analistëve ushtarakë maqedonas konsideroheshin të humbur. Andaj, shkaktarët historik të krizës ndëretnike, që shpërtheu në vitin 2001, ishin projektuesit e Kushtetutës së vitit 1991 dhe ideologët e shtetit nacional të IRJM.

Qeveritarët maqedonas, në takimet me Monitoringun ndërkombëtar, kur flitnin për të drejtat e shqiptarëve të IRJM, përpiqeshin që këto t’i paraqisnin si pakicë nacionale.
Çështja e diskriminimit të shqiptarëve, si etnikum dhe përfshirja shumë e ulët e tyre në institucione të sistemit, ishte rezultat i mosbesimit ndaj shqiptarëve, që si pasojë kishte diskriminimin që i bëhej një populli të tërë.

Mosbesimi ndaj shqiptarëve për t’u dhënë detyra me përgjegjësi të madhe shtetërore ishte rrjedhojë e propagandës sllave, e cila këtë e arsyetonte me kinse drojen se shqiptarët mund të punojnë, prapa shpinës së shtetit të pavarur, për “Shqipërinë e Madhe”.
Diskriminimi është vërejtur edhe nga Organizatat ndërkombëtare.

Edhepse faktori politik shqiptar ka bërë përpjekje të mëdha për përmirësimin e pozitës së shqiptarëve në sistem dhe zbutjen e diskriminimit, përsëri kjo dukuri në Ish Republikën Jugosllave të Maqedonisë është shumë larg eliminimit të plotë. Rrënjët e diskriminimit etnik shqiptar janë shumë të thella.
Sae e vetmja zgjidhje.mundee te jete .

Qe shteti .Artificila Sllavo maqedonaso Verior.ta ndryshoje preambullen kushtetuese .dike i vene Shqipetaret aurtokton .ne pozit te barabart me Maqedonaset .duke e mundesuar.ndarjen e maqedonise ne dy etnitete .dhe si faze kalimtare .tMaqedonia .veriore te Federalizohe.Konform rrevullave nderkombetare .

Per ti anuluar .perplasjet nder tnike .qe nunde ti sjele .Rendi i ri boteror .duke filluar nga kuy fillim .vit ky duhet gte jete nje hap.urgjent qe duhet ta merre .Republika .S maqedonaseo Veriore .edhe pse diqka e tille eshte vetem njera nga kerkesat minimale te shqipetareve Autokton ne ate shtet.Kur kemi para sysh qe popullata Shqipetare e kalon .gjysme e poullates .Totale .Te shtetit S.Maqedonaso Verior .

/ina