Kanceri i fytit po merr përmasat e epidemisë..!?

Përgjatë dy dekadave të fundit, në Perëndim, ka pasur rritje të shpejtë të numrit të personave të diagnostikuar me kancer në fyt, deri në atë masë sa ekspertët po i referohen si epidemi.

Kjo ka ndodhur për shkak të rritjes së numrit të diagnostikuarve me një lloj të rrallë të kancerit të fytit, i cili quhet kanceri orofaringal (zona e bajameve dhe pjesa e pasme e fytit).

“ScienceAlert” ka shkruar se një ndër shkaktarët e këtij kanceri është virusi papilloma (HPV), i cili është po ashtu shkaktari kryesor i kancerit të qafës së mitrës. Tani, në SHBA dhe Britani të Madhe kanceri orofaringal është bërë më i shpeshtë se sa ai i mitrës.

HPV është sëmundje seksualisht e transmetueshme. Sa i përket kancerit orofaringal, një ndër faktorët kryesor të shkaktimit të sëmundjet është numri i partnerëve seksualë gjatë gjithë jetës, sidomos i marrëdhënieve intime orale. Ata persona që kanë pasur gjashtë ose më shumë partnerë të marrëdhënieve intime orale gjatë gjithë jetës, kanë 8.5 herë më shumë gjasë t’u zhvillohet kanceri orofaringal sesa ata persona që nuk e praktikojnë marrëdhënien intime orale.

Studimet që kanë analizuar trendët e sjelljeve seksuale, kanë treguar se marrëdhëniet intime orale janë shumë të përhapura në disa vende. Një studim që është bërë në 1000 individë, të cilët i janë nënshtruar operimit të heqjes së bajamave për shkaqe jo-kancerogjene në Britani, ka sugjeruar se 80 për qind e të rriturve që morën pjesë në këtë studim kanë deklaruar se kanë praktikuar ndonjëherë në jetë marrëdhëniet intime orale.

Por, fatmirësisht, vetëm një numër i vogël i këtyre personave zhvilluan kancer orofaringal. Pse ka ndodhur kjo gjë, nuk dihet.
Teoria më mbizotëruese është se shumica e njerëzve marrin infeksion HPV dhe mund ta shërojnë plotësisht. Sidoqoftë, një numër i vogël i njerëzve nuk kanë mundësi ta shërojnë krejtësisht infeksionin, ndoshta për shkak të defekteve në disa aspekteve të caktuara në imunitetin e tyre.

Në këta pacientë, virusi ka mundësi të shumohet në vazhdimësi dhe me kalimin e kohës në një pozitë të caktuar integrohet në ADN-në e personit që e ka, gjë që do të thotë se qelizat e këtij personi mund të bëhen kancerogjene.

Vaksinat e HPV-së për vajzat e reja janë implementuar në shumë shtete në mënyrë që të parandalohet kanceri i qafës së mitrës. Tani ka rritje të këtyre vaksinimeve, ani se si provë është ende indirekte, ky vaksinim mund të jetë mënyrë e mirë për parandalimin e infeksioneve me HPV në gojë.
Ka gjithashtu disa prova që sugjerojnë se djemtë mund të jenë të mbrojtur pasi disa vende kanë vaksinuar për afërsisht 85 për qind të vajzave, gjë që do të thotë se këto vende mund të kalojnë disa dekada duke parë rënie të numrit të personave me kancer orofaringal.

Kjo gjë shihet pozitivisht nga mjekët, por mbrojtja është e lartë vetëm tek vajzat e vaksinuara (tek 85 për qind e atyre që janë vaksinuar).
Sidoqoftë, kjo gjë nuk garanton mbrojtje në nivel individual, sidomos në këtë kohë që njerëzit udhëtojnë nëpër shumë vende të ndryshme në botë, për shembull, dikush mund të kryejë marrëdhënie intime me dikë që është pjesë e një vendi që shkallën e vaksinimit e ka të ulët.

Padyshim që kjo gjë nuk ofron mbrojtje nëpër vende ku shkalla e vaksinimit të vajzave është e ulët, për shembull, në SHBA vetëm 54.3 për qind të vajzave adoleshente kanë marrë vaksinë kundër virusit papilloma pao HPV.

Djemtë gjithashtu duhet të vaksinohen kundër HPV-së
Kjo gjë ka bërë që shumë vende, përfshirë Britaninë, Australinë dhe SHBA-në, t’i zgjerojnë rekomandimet për marrjen e vaksinave kundër HPV-së, përfshirë djemtë, politikë vaksinimi kjo që përfshinë të dy gjinitë e që në gjuhën angleze quhet “gender-neutral”.

Por ani pse ka një politikë universale për vaksinim kundër HPV-së, prapë se prapë nuk do të thotë se të gjithë njerëzit janë të mbrojtur. Ka një proporcion domethënës tek popullsia që kundërshton vaksinimin kundër HPV-së për shkak të shqetësimeve për sigurinë, nevojën, apo në pak raste edhe për shkak se gjoja kjo vaksinë mund të shkaktojë “shthurje” apo “imoralitet”.

Edhe pandemia me virusin Covid-19 ka sjellë mjaft sfida. Së pari, shkollimi i të rinjve nuk ishte i mund për një kohë të caktuar. Së dyti, ka pasur një trend në rritje të njerëzve që kanë hezituar të vaksinohen, apo qëndrimeve “anti-vaksinë”, në shumë vende, gjë që gjithashtu do të mund të kontribuojë në reduktim të numrit të njerëzve që do ta merrnin vaksinën.

/alsatm