Ora shqiptare që kushton 1.2 milionë franga..

Ora e parë luksoze e këtij vendi, e ftuar për të konkurruar në Gjenevë, nuk është si asnjë tjetër
Nën një kube safiri, dymbëdhjetë statuja ari kërcejnë në një dysheme xhami Murano. E gjithë kjo ka përmasa më pak se 5 cm me 5 dhe kushton 1.2 milionë franga: orës së parë shqiptare që konkurron në Gjenevë nuk i ngjan asnjë tjetër.

Xhelozitë dhe letrat anonime
Për të fituar hyrjen në klubin shumë të përzgjedhur të orëbërësve të ftuar në Çmimin e Madh të Orëve të Gjenevës, argjendari Pirro, 65 vjeç, kapërceu xhelozitë, letrat anonime, diktaturën më të mbyllur në Europë dhe sfidoi teknikat për të cilat nuk do të thotë asgjë.

I ulur në punishten e tij në Tiranë, i fshehur në fund të një rrugice, Pirro Ruco merr kohën për të rrëfyer jetën e tij, ulje-ngritjet e së cilës pasqyrojnë ato të Shqipërisë, e cila në 30 vjet kaloi nga diktatura e Enver Hoxhës në orët luksoze.

Gjithçka fillon me një medalje, të kuqe dhe të artë. Në vitin 1985 Pirro – i cili atëherë ëndërronte të bëhej inxhinier – bëri një medalje që mbante figurën e diktatorit duke përdorur një teknikë të re.

Këto medalje të dhëna për të përshëndetur vlerat morale të mbështetësve më besnikë të regjimit ishin të rëndësishme për diktaturën. Dhe ai i paraqitur nga Pirro, një profil i artë i Hoxhës në sfond të kuq, bie në sy të gruas së diktatorit, më pas tërheq vëmendjen e zyrës politike. „Kjo më shpëtoi“.

Do të prodhohen dhjetë mijë medalje – „të gjithë delegatët e kongresit duhej ta mbanin atë, unë bëra emër me të!“
I internuar për disa vite si punëtor në një fabrikë tekstili për ta ndëshkuar për një frymë tepër “rebele” dhe një biografi që nuk kënaqte regjimin, i riu më në fund mundi të kthehej në Tiranë në mesin e viteve ’80 dhe të ëndërronte të bëhej. më në fund inxhinier.

“Agjentët e huaj”
Por, thotë ai, një letër anonime i ka mbërritur autoriteteve, duke pretenduar se medalja ishte në fakt vepër e “agjentëve të huaj” me synimin për të ngjitur Pirron në hierarkinë e regjimit për të depërtuar në të. Katër agjentë të shërbimit sekret u shfaqën më pas në shtëpinë e tij, duke kërkuar të shihnin makinën në të cilën ai bëri prototipet. I akuzuar në fushën e pronësisë private të mjeteve të prodhimit, ëndrra e tij shuhet.

I zgjuar, ai shpengohet nga regjimi duke bërë një unazë me imazhin e burrit të ndjerë të një anëtari të byrosë politike. Edhe një herë në hiret e pushtetarëve, ai fitoi një konkurs të organizuar nga regjimi duke bërë unaza me imazhin e Skenderbeut, heroit legjendar shqiptar.

Rënia e regjimit në vitin 1990
Dita e fitores së tij në vitin 1990 shënoi edhe atë të rënies së regjimit, i cili do ta zhyste Shqipërinë në më shumë se dy dekada tranzicioni kaotik dhe të dhunshëm.

Gjatë këtyre viteve Pirro vazhdoi të bënte medalje për pushtetarët, këngëtarët… “Nuk kam dashur kurrë të bëj bizhuteri, por art”, shpjegon ai. “Skulptura, imazhe të vendit, pjesë kulture… Kjo orë është kulmi i gjithë kësaj, i kësaj dashurie për Shqipërinë”

Në Bazel në 2016
Gjithçka nisi gjatë një vizite në Bazel në vitin 2016 me vajzën e tij. Një gjeologe e trajnuar, ajo donte të shihte bizhuteritë. “Por unë doja të bëja një orë. Ishte ëndrra ime e re”.

Ai iu fut punës, me synimin “të bëjë diçka të veçantë, shqiptare, dhe në të njëjtën kohë krejtësisht të re dhe të paparë më parë në industrinë e orëve”.
Pirro kaloi pesë vjet, ditë e natë, në këtë orë të quajtur “Primordial Passion”. Një vepër arti, por edhe një vepër teknike, pohon ai: mekanizmi, i prodhuar me përpikëri në bashkëpunim me orëpunuesin zviceran Agenhor, është një mrekulli e saktësisë.

Sekreti tregtar
Ai nuk do të thotë asgjë për detajet. Kërkohet sekret industrial.
Është e vështirë ta dallosh atë me sy të lirë, por dymbëdhjetë figurinat e skalitura që shënojnë orët secila përfaqësojnë një trevë shqiptare, duke përfshirë kostumin tradicional dhe tiparet e karakterit.

Duart mbahen në kthetrat e një shqiponje, emblema e vendit, shkruan „Le Matin“, transmeton portali Shtegu. “Në këtë orë, ne shohim të gjithë trashëgiminë e Shqipërisë.”

Mjaft për një çmim?
A do të mjaftojë të fitosh Çmimin e Madh të Orës së Gjenevës në kategorinë artizanale? Pirro shpreson kështu. Verdikti për prezantimin e “Oscars of Watchmaking”, më 13 nëntor.

Disa koleksionistë tashmë e kanë kontaktuar, thotë ai. A mund ta shesë punën e tij? “Vendosa një çmim (1.28 milionë euro, shënim i redaktorit) sepse duhej. Por për mua është e paçmuar.

/shtegu