Momentalisht pa diplomë universitare, vështirë se mund të merret pasaporta zvicerane..!

Më shumë gjermanë, më pak shqiptarë: Që nga viti 2018, në Zvicër zbatohen rregulla më të rrepta për natyralizim. Përqindja e të huajve me kualifikim të lartë po rritet – ata që flasin dobët gjermanisht kanë pak gjasa
Midis 2018 dhe 2020, më shumë të diplomuar universitarë u natyralizuan në Zvicër, ndërsa shkalla për njerëzit me nivele të ulëta arsimore ra. Këtë e tregon një studim i publikuar të mërkurën nga Komisioni Federal i Migracionit.

Arsyeja për këtë është Ligji i ri për të drejtat civile, i cili u prezantua, ndër të tjera, si rezultat i miratimit të nismës për emigracionin masiv në shkurt 2014. Nisma bëri thirrje për një kufizim të imigracionit dhe çoi në një shtrëngim të ligjeve të natyralizimit.

Qëllimi ishte thjeshtimi i procesit të natyralizimit dhe promovimi i integrimit. Ligji duhet t’i përshtatet më mirë realitetit të ri shoqëror dhe të vendosë kritere të qarta, të sakta natyralizimi, veçanërisht për aftësitë gjuhësore. Ai synonte të natyralizonte kryesisht njerëz të kualifikuar dhe të integruar.

Personat me leje C që duan të natyralizohen, duhet të kenë jetuar në Zvicër për të paktën dhjetë vjet dhe të kenë aftësi të mira gjuhësore. Përveç kësaj, ata nuk duhet të kenë marrë asnjë ndihmë sociale në tre vitet para natyralizimit ose gjatë procesit.

Studimi tregon se midis viteve 2018 dhe 2020, profili i shtetasve të natyralizuar ka ndryshuar, transmeton portali Shtegu. Përqindja e të huajve shumë të kualifikuar me diploma universitare është rritur, ndërsa personat më pak të kualifikuar natyralizohen më rrallë. Më të vështirë e kanë njerëzit në sektorin e azilit dhe ata pa leje të përhershme qëndrimi. Ka dallime rajonale, ku kantonet si Lucerni dhe Vaud regjistrojnë rritjen më të madhe të të diplomuarve universitarë.

Kushdo që ka jetuar në Zvicër për dhjetë vjet me leje F, pra është pranuar përkohësisht, do të kreditohet vetëm për pesë vjet. Rregullat për azilkërkuesit janë edhe më të rrepta: vitet e tyre të qëndrimit nuk merren më fare parasysh.
Më shumë njerëz nga vende si Gjermania dhe Franca u natyralizuan. Humbësit janë shtetas nga Kosova apo Serbia. Gjithashtu ka më pak natyralizime nga Italia, Spanja, Mbretëria e Bashkuar dhe Belgjika.

Këshilltari kombëtar i FDP, Christian Wasserfallen e sheh zhvillimin si thelbësisht pozitiv. „Integrimi i mirë në shoqëri duhet të jetë gjithmonë një parakusht për natyralizim“. Zotërimi i një gjuhe kombëtare dhe njohuritë bazë matematikore janë faktorë thelbësorë, veçanërisht në lidhje me integrimin në tregun e punës. “Prandaj, këto pika duhet të merren parasysh edhe në vendimin e natyralizimit”.

Céline Widmer (PS) e sheh atë ndryshe. „Nëse dikush është natyralizuar nuk duhet të varet nga niveli i tij arsimor“, beson ajo. “Në përgjithësi, do të kishte më shumë kuptim natyralizimi i njerëzve më herët në procesin e integrimit, edhe nëse, për shembull, ata nuk e kanë ende një zotërim të përsosur të gjuhës”. Personat e natyralizuar integrohen më mirë dhe kalojnë më lehtë në tregun e punës – “një përfitim për individin dhe shoqërinë”.

/shtegu