Në Zvicër popullata po shtohet gjithnjë e ma shum..

Sipas disa statistikave, popullsia zvicerane nuk përfiton më nga rritja ekonomike e vendit. Por një vështrim në 30 vitet e fundit tregon se prosperiteti „Swiss Made“ është rritur më shumë se sa pritej

Popullsia zvicerane po rritet më shpejt se çdo vend tjetër në Europë, shkruan gazeta „Blick“. Në shifra absolute, vitin e kaluar emigruan afro 100 mijë persona, duke e çuar numrin e personave që jetojnë në vend në 9 milionë. Një situatë e cila kontribuon edhe në mungesën e banesave dhe rritjen e qirave. Nga ana e tyre, janë rritur kostot shëndetësore dhe çmimet e energjisë elektrike.

Në këtë kontekst, shumë kanë përshtypjen se prosperiteti i përgjithshëm është në rënie në nivel individual. A do të kishte qenë i privilegjuar brezi i viteve 1980 dhe 1990?

Zyra Ekonomike e Kantonit të Cyrihut (AWI) shqyrtoi këtë pyetje për të matur zhvillimin e prosperitetit në Zvicër gjatë dekadave: „Rritja e prosperitetit gjatë 30 viteve të fundit është nënvlerësuar qartë“, Luc Zobrist, kreu i ekonomisë kombëtare në AWI, i thotë gazetës „Blick“.

Merrni për shembull produktin e brendshëm bruto (PBB) të Cyrihut, i përshtatur për inflacionin. Ky i fundit u rrit mesatarisht me 1.8% në vit midis viteve 1991 dhe 2022. Në të njëjtën kohë, PBB për frymë, e rregulluar për inflacionin, u rrit nga 81 000 franga në 104 000 franga, një rritje 0.8 për qind në vit.
Por të dhënat tregojnë gjithashtu se rritja ekonomike për frymë në Cyrih është ngadalësuar ndjeshëm në mijëvjeçarin e ri. Pra, pothuajse në të njëjtën kohë me futjen e lëvizjes së lirë të personave, e cila përshpejtoi ndjeshëm emigracionin në kanton: „Kjo të jep përshtypjen se ne vetëm po rritemi në gjerësi“, deklaron Luc Zobrist, transmeton portali Shtegu.

Megjithatë, një faktor vendimtar shpesh harrohet. Kështu, në Zvicër, PBB për orë të punuar u rrit me 45%, dukshëm më shumë se rritja për frymë prej 29% në 30 vjet. “Pra, njerëzit fitojnë dukshëm më shumë në orë, por në të njëjtën kohë punojnë gjithnjë e më pak. Ky është gjithashtu një fitim në prosperitet”, shpjegon Luc Zobrist.

Në Cyrih, numri i orëve të punës për banor ra me 80 orë në vit. Kështu, banorët fitojnë pothuajse gjysmë pasdite shtesë të kohës së lirë në javë. Në nivel kombëtar, fitimi në kohën e lirë ishte ende 50% më i lartë.

Çka është befasuese nëse marrim parasysh rritjen e mprehtë të aktivitetit profesional te gratë. Si ka rënë koha e punës në orë për person? Në fakt, „orët javor të punës për punonjësit me kohë të plotë janë ulur dhe ditët e pushimeve janë rritur“, shpjegon Luc Zobrist.

E matur me PBB-në për orë të punuar, prosperiteti në Cyrih, për shembull, është rritur me 1.1% në vit gjatë 30 viteve të fundit. Kështu, 58% e rritjes ekonomike vjen si pasojë e rritjes së produktivitetit, krahasuar me vetëm 42% të rritjes së popullsisë. Edhe pse Cyrihu, si qendër financiare, vuajti shumë më tepër nga pasojat e krizës financiare globale në vitin 2007, pjesa e rritjes së popullsisë në rritjen ekonomike ka rënë, edhe pse dy vitet e fundit ende nuk janë marrë parasysh.

Në pjesën tjetër të Zvicrës, situata është edhe më e mirë, ku ekonomia ka pasur rritje më të fortë në raport me popullsinë.
Gati 60% e PBB-së zvicerane u ul në xhepat e popullsisë që punonte

Kjo rritje reflektohet edhe në paga. Në vitet e fundit, pothuajse 60% e rritjes së PBB-së në Zvicër ka rënë në xhepat e popullsisë që punon, siç tregojnë llogaritjet nga Qendra për Kërkime Ekonomike të ETH Cyrihut.

Megjithatë, vitet e fundit janë parë disa përjashtime. Pandemia e Covid-19 dhe lufta në Ukrainë kanë çuar në rritje të çmimeve dhe, mekanikisht, në humbje pagash në shumë sektorë, gjë që ka dëmtuar ekonominë zvicerane dhe një krizë mini-rritjeje. Por ekonomia zvicerane tashmë është rikuperuar nga kriza shumë më të mëdha në hapësirën e disa viteve.

Në dekadat e fundit, ka pasur një tjetër efekt prosperiteti që është anashkaluar deri më tani: zviceranët „përfitojnë nga cilësia shumë më e lartë e shumë mallrave dhe shërbimeve, të cilat GDP nuk i lejon vetëm pjesërisht“, shpjegon Luc Zobrist.

/shtegu