Zvicër: A e dini sa duhet të punoni për të siguruar AHV..?

Ata që fillojnë të punojnë më herët duhet të dalin në pension më herët, kjo është ideja e jetës së punës. Në Zvicër sot kjo mesatare është rreth 42 vjet. Një shembull: Në moshën 16 vjeç, një punëtor ndërtimi fillon një praktikë. Nëse do të punonte për 42 vjet, do të arrinte moshën e pensionit në 58. Një mjek është ndryshe; fillon të punojë në moshën 26-vjeçare, vetëm pas përfundimit të studimeve. Pas 42 vjetësh punë, nuk do të tërhiqej deri në moshën 68-vjeçare. Kështu, mosha e pensionit do të lidhej me arsimin.

Shoqata e punëdhënësve e sheh këtë një alternativë të mirë për një moshë më të lartë pensioni.
“Një periudhë pune gjatë gjithë jetës sigurisht që do të ishte një zgjidhje e drejtë. E drejtë, sepse të gjithë duhet të punojnë në thelb të njëjtën sasi kohore dhe ju vërtet e lidhni atë me personin, në varësi të kohës kur ai fillon të punojë”, thotë Barbara Zimmermann-Gerster, drejtuese e politikave sociale në Shoqatën e Punëdhënësve të Zvicrës.

Për më tepër, të ardhurat nga AHV do të bëheshin më të parashikueshme sepse do të dinim saktësisht se sa kohë punojnë dhe paguajnë të gjithë.

Në Francë, pensioni i parakohshëm ka filluar që nga viti i kaluar. Për shembull, kushdo që ka qenë i punësuar para moshës 18 vjeç mund të dalë në pension në moshën 60- vjeçare, katër vjet përpara moshës së pensionit të ligjshëm 64. Në vende të tjera, jeta e punës po diskutohet. Në Zvicër, Këshilli Kombëtar miratoi një propozim për këtë si këshillën e parë pranverën e kaluar.

Sindikatat shohin jetën maksimale të punës për njerëzit që kanë filluar punën herët.
“Modelet që po diskutohen tani janë interesante, nëse mund të diskutoni edhe zgjidhjet e pensionit të parakohshëm me ta, ne jemi të hapur për këtë”, thotë Presidenti i Travail Suisse, Adrian Wüthrich.

“Por kur bëhet fjalë për marrjen e masave shtesë të kursimit tani, ne sigurisht që nuk jemi në favor të tij. Populli e ka thënë qartë që mosha e daljes në pension të mbetet 65 vjeç”.
“Thjesht kursimi i parave ose nxitja e diçkaje, sigurisht që nuk do të ishte qëllimi ynë”, thotë Barbara Zimmermann-Gerster.

“Çështja është se ne thjesht duam të punojmë për një jetë dhe se duam të rimendojmë moshën e pensionit”.
Punëdhënësit dhe përfaqësuesit e punonjësve pajtohen se problemi qëndron në detaje. Modeli ka kurthet e veta, thotë sindikalisti Wüthrich.

“Duhet të përcaktoni se kush ka vite të mjaftueshme kontributesh dhe kur dhe cili është viti i kontributeve që do të numëronte mjaftueshëm që të mund të dilni në pension një vit më parë. Kjo duhet të diskutohet me kujdes”, thotë Adrian Wüthrich.

Gjithashtu duhet diskutuar nëse dhe si do të merret parasysh kujdesi për fëmijët, prindërit që kanë nevojë për kujdes apo trajnim të mëtejshëm. Koha e punës gjatë gjithë jetës – një model që tashmë po shkakton sërish diskutime intensive pas pranimit të pensionit të 13-të të AHV-së.

/SRF