Zviceranë nuk dinë se si të dallojnë lajmet e rreme..!

Nuk është befasuese dhe megjithatë shqetësuese: dezinformatat në internet janë në rritje. Këtë e tregojnë shifrat e reja të Zyrës Federale të Statistikave (BFS). 51% e të anketuarve thanë se ishin përballur më shpesh me lajme të rreme në faqet e informacionit ose mediat sociale – gjashtë për qind më shumë se në vitin 2021.

Ka disa arsye për këtë rritje. Sipas BFS, njerëzit shfletojnë më shpesh në internet dhe për këtë arsye janë të ekspozuar ndaj më shumë dezinformatave. Për më tepër, më shumë përmbajtje false ose të dyshimta do të publikoheshin dhe shpërndaheshin në internet. Meqenëse është vënë në dukje gjithmonë në media, përdoruesit kanë një ndërgjegjësim më të mirë për të.

Për Daniel Süss, profesor i Psikologjisë së Medias në Universitetin e Shkencave të Aplikuara të Cyrihut (ZHAW), kjo rritje është e ndërlikuar:
“Problemi është se gjithnjë e më shumë njerëz marrin lajmet e tyre nga mediat sociale dhe më pas mendojnë, unë di gjithçka që kam nevojë, dhe mos merrni më informacion nga mediat gazetareske”, tha ai për SRF.

Çfarë tregojnë edhe shifrat e BFS: Vetëm gjysma e përdoruesve të internetit që zbuluan një përmbajtje të tillë thonë se kanë kontrolluar të vërtetën ose burimet. 41 përqind e tyre nuk e bëjnë këtë sepse mendojnë se tashmë e dinë se informacioni është i gabuar dhe 17 përqind thonë se nuk e kanë bërë për shkak të mungesës së aftësive. Kjo është ekstrapoluar në 600,000 njerëz në Zvicër. Sipas shifrave të BFS, mënyra se si njerëzit merren me informacione të rreme nuk ka ndryshuar që nga viti 2021.

Çfarë duhet të bëni kur njerëzit hasin më shumë lajme të rreme? Më shumë promovim i shkrim-leximit mediatik, si tek të rinjtë ashtu edhe tek njerëzit që, për shembull, kanë një nivel arsimor më pak të gjerë, në mënyrë që ata të marrin vendime të bazuara, thotë psikologu mediatik Süss. Tashmë ka iniciativa të ndryshme nga qeveria federale, kompanitë mediatike dhe shkollat.

Një shembull i një nisme të tillë është integrimi i modulit të medias dhe shkencave kompjuterike në kurrikulën 21. A mjafton kjo për t’u ofruar brezave të ardhshëm trajnim të mjaftueshëm për edukimin mediatik? Thirrja për më shumë vjen shpejt, thotë Dagmar Rösler, presidenti qendror i organizatës ombrellë të mësuesve zviceranë. Shkolla tashmë po bën shumë në trajtimin e internetit dhe lajmeve të rreme. Por ajo e kupton se nevoja për informacion, mësime dhe kurse është aty.

Për Rösler-in, përballja dhe ballafaqimi me lajmet e rreme janë një problem social që nuk përfundon pas formimit profesional apo shkollës së mesme. Psikologu mediatik Süss është dakord. Edukimi mediatik nuk mund të delegohet në njërën anë. Marrja me lajme dhe përmbajtje politike është gjithashtu e rëndësishme në familje, përcjell albinfo.ch.

Nuk është e nevojshme të jesh profesionist për të njohur lajmet e rreme. Kjo është ajo që thotë ndër të tjera ekipi i verifikimit të fakteve të SRF. Megjithatë, sipas raportit, është më e vështirë për njerëzit që i kushtojnë pak vëmendje lajmeve ose që nuk konsumojnë pothuajse asnjë media gazetareske të dallojnë informacionet dhe thashethemet e rreme nga informacionet e vërteta dhe të konfirmuara. Por nëse dini se ku mund të gjeni burime të besueshme dhe lajme të verifikuara, mund ta dalloni të vërtetën e lajmit shumë më lehtë.

/albinfo