Qëndrim Riani, regjisor: Teatri është fusha më e vlefshme që kemi dhe duhet të investojmë në të.

Është për të ardhur keq që në vendin tonë vetëm tre nga institucionet teatrore ofrojnë kushte optimale për të arritur një spektakël të caktuar sipas nevojave të kohës në të cilën jeton publiku i shekullit të ri – thotë regjisori Rijani.

Ai është një nga regjisorët e teatrit më progresiv në skenën tonë në vitet e fundit. QëndrimRiani trajton tema të rëndësishme, tekste të mëdha dramatike dhe na përcjell mesazhe përmes dramaturgjisë botërore. Suksesi i tij i fundit ishte “Tre motrat” e Çehovit, krijuar në skenën e Teatrit Shqiptar në Shkup.

“Tre motrat” është një shfaqje për të cilën flitet. Vendosët ta realizoni me një shfaqje brenda sallës së Teatrit Shqiptar, por edhe jashtë saj. Si e përjeton audienca këtë ide?

– “Tre motrat” është një nga ato vepra që më është mbjellë në kokë prej vitesh, për përmasat e idesë “paralajmëruese” që mbart në lidhje me Luftën e Parë Botërore, ku autori i patëmetë A.P. Çehovi arriti mes rreshtave të ndërtonte dhe zhvillonte në mënyrë shumë humane jetën thellë brenda personazheve të veprës.

Gjithmonë më interesonte: “Po pas zjarrit?” Këtu në fakt nisin të shfaqen vështirësitë teknike, por edhe vështirësitë e regjisorit për të gjetur një zgjidhje për të “shpërthyer” shfaqjen, si të thuash, që të mos kthehet. në monotoni. Ndoshta kjo është edhe arsyeja që në të shumtën e rasteve regjisorët zgjedhin ta mbyllin shfaqjen pikërisht në momentin kur shpërthen zjarri!?

Mundësia që ka Teatri Shqiptar – Shkup përmes infrastrukturës me pamjen unike të jashtme të rrethuar me mure ishte një mundësi e shkëlqyer për mua që të ndërtoj idenë e “Po pas zjarrit?” për të “djegur” plotësisht shumicën e një provinciali të madh. qytet.

Natyrisht, puna zhvillohet brenda – në skenë për rreth dy orë, më pas publiku “evakuon” duke dalë jashtë për të ndjerë 30 minutat e fundit të shfaqjes.

Një nga veçoritë e shfaqjes është inkorporimi në vetë konceptin dhe i ashtuquajturi stil “one-take”, i cili në fakt i takon filmit si një medium i veçantë, por në këtë rast, ne u përpoqëm, ose më saktë, ia lejuam vetes. sfidojmë veten, ta zbatojmë edhe në teatër dhe mendoj se ia dolëm.

Një skenë nga “Tre Motrat”

Përfshirja e publikut në shfaqje, duke u bërë pjesë aktive e vetë ngjarjes gjatë evakuimit, dhe më pas sigurimi i hapësirës së mjaftueshme të mizanskenës për të qenë në gjendje të ndjekë gjithçka që ndodh, besoj se kontribuon që audienca të jetë pjesë e veprim emocional i shfaqjes. Përshtypjet dhe reagimet e përgjithshme ishin superlative.

Megjithatë, qëllimi ishte reagimi emocional ndaj fuqisë së idesë së autorit, me të cilën përballet publiku në atë vepër.

Ju punoni në disa skena në mbarë Maqedoninë. Vitet e fundit, teatri shqiptar ka pasur privilegjin të ketë kushte më të mira teknike për të realizuar shfaqje më komplekse, ndryshe nga shumica e teatrove në të gjithë vendin, që kanë pajisje të vjetruara. A ju krijon probleme regjisorëve gjatë krijimit të shfaqjeve, ju vë përpara kompromise?

Në realitetin tonë teatror, ​​gjithnjë e më shpesh mund të dëgjohet termi “teatër i varfër” – një frymë teatrale që mbart në epiqendër “përmbajtjen” – “veprim të brendshëm” apo një koncept teatri që përdorej si term nga J. Grotowski. Ne që merremi me teatrin ndonjëherë mbështetemi pikërisht në këtë lloj teatri, si pasojë e konceptimit të idesë së shfaqjes që po ndërtojmë, dhe kur ajo vërtet përmban një lloj thelbi, atëherë mendoj se është ideal.

Ne shpesh mbështetemi në këtë lloj teatri si pasojë e mungesës së kushteve – financiare, infrastrukturore, që është shumë e dhimbshme dhe e trishtueshme në të njëjtën kohë. Ndonjëherë ne mbështetemi te vetja si rezultat i mungesës së aftësisë për të avancuar brenda nevojave të kohës që jetojmë, gjë që është tragjike!

Në vendin tonë nuk ka shumë teatro që mund të ofrojnë kushte që mund të barten me kohën në të cilën jetojmë. Shpesh, nga aspekti i formës, përsërisim veten dhe përpiqemi të jemi novatorë përmes përmbajtjes dhe të mos i ngjajmë vetes apo të tjerëve.

Është për të ardhur keq që në Maqedoni vetëm tre nga institucionet teatrore ofrojnë kushte optimale për të arritur një spektakël të caktuar sipas nevojave të kohës në të cilën jeton publiku.

Ndjekësi i inteligjencës artificiale ka nevojë që ne të përgatisim gjithçka në mënyrë që t’i ofrojmë një teatër në të cilin do të ndjejë, përjetojë dhe ndjekë me kujdes atë që do të ishte një surprizë për të. Nuk ka dyshim se arti i gjallë mund t’i mbijetojë kohës, pavarësisht rrethanave, siç dëshmohet në rastin e teatrove që janë modestë dhe me kushte minimale arrijnë të realizojnë vepra të mrekullueshme, sigurisht me përpjekjen e tyre heroike.

Por ajo që na duhet realisht është jeta me kohët e sotme, përpjekjet për të ndërtuar intelektualin e së ardhmes përmes teatrit, jo mbijetesa në kohën e sotme bashkë me heronjtë e së shkuarës. Fatkeqësisht, “Tre Motrat”, edhe pse e përzgjedhur, nuk mundi të realizohej në muajin prill.

/https://umno.mk/