Fshati Berikovë – Kërçovë Fati i “tokës së djegur”

Si çdo vend tjetër që ka qenë i banuar me shqiptar ashtu edhe Berikova ka një histori të hidhur nga e kaluara.
Viti 1912-1913 ishte viti i luftës për zgjerim të territoreve të shteteve fqinje ne dëm të tokave të shqiptarëve etnik.
Ky zgjerim bëhej në shumë mënyra një ndër këto mënyra ishte adhe krijimi i tokës së djegur qe të njëtët e kanë provuar disa herë në shumë vendbanime shqiptare.
Kjo metodë e njohur u përdor në shumë fshatra të banuar me shqiptarë në rrethin e Kërçovës.

Fshatrat që përjetuan fatin e tokës së djegur” dhe që u zhdukën krejtësisht në jug dhe juglindje të Kërçovës dhe që ishin të banuar me shqiptarë nga ku ka mbetur vetëm ndonjë dëshimtar për të rrëfyer për masakrat janë Braqani, Miokazi, Bigor-Dolenca, Sopi, Modrishta, Staraoeci, Orllanca, Knezhina, Krushica, Dërgova, Karbunica si dhe shumë vende të tjera që e pësuan disa herë tmerrin e thikave dhe të bajonetave sllave. Fshatrat malor si Qafa, Prapadishti, Berikova, Tuhini, Mafmutajt, Shutova gjatë këtyre viteve ishin nënshtruar terrorit të paparë të zhdukjes nga dora e forcave ushtarake të Serbisë. Këto fshatra ku duhej që të bëhet zgjerimi e kufijve në dobi të shteteve fqinje ishin venbanimet shqiptare që ndodheshin në lindje prej ku bandat vrasëse vepronin me instruksione të institucioneve shtetënore.

Vebi Haziri na sjell kujtimet e marra nga banorët që këto ngjajre i kanë rrëfyer dikur moti por që sot më nuk janë në jetë. Ai me shumë emocione kujton pleqtë e fshatit Berikovë si; Atem Sula, Tosun Rexhepi, Nezir Neziri, Neshat Sula, Sabri Arifi dhe shumë të tjerë që u kanë rrëyfuer për përjetimet e tyre brezit të ri. Letrën që na e ofron ka shumë të dhëna të sakta duke shënuar edhe pasardhësit e viktimave të viteve 1912-1913 dhe të viteve 1944-1945.
Askush nuk u kursye nga thika gjakatare.

Vitet e rënies së perandorisë osmane ishin vitet kur shqiptarët provonin thikën e fqinjëve të tyre por që ajo thikë nuk kursente as gra, fëmij e pleq.
Ishte kjo thika në duart e sllavëve të jugut që e provonin banorët etnik të këtyre anëve dikur i lejuan që në tokat e tyre të ndërtonin edhe strehë.
Viktimat që u masakruan në vjeshtën e vitit 1913 nga dora e kryçetnikut gjakatarë i komitave serb, Mihajlo Josifoviq i quajtur Mikaili Brodit nga Poreçja te Prroi i keq afër kishës së Jagollit, ose Grranat e Jagollit janë: Riza Rexhepi – bujk i moshës 65 vjeç i ekzekutuar me bajonetë pasardhës i tij jetojnë në Berikovë, dhe në Gostivar.

Mefmedali Selimi – bujk i moshës 55 vjeçar i egzekutuar me bajonetë pasardhës i tij jetojn në Gostivar. Zenel Neli – bujk i pushkatuar në moshën 60 vjeçar pasardhës i tij nipi Zeneli jeton diku jashtë. Zenel Ristemi imami i fshatit i moshës 60 vjeçarë i pushkatuar në fshatin Jagoll, pasardhësit e tij jetojnë në Kërçovë. Hanife Neli e moshës 70 vjeçare e cila pushkatohet në mes te fshatit, pas pushkatimit të burrit. Këto informata të sakta i ka shënuar me shume kujdes qytetari i fshatit Prapadisht z.Vebi Haziri. Në varrezën ku janë hedhë shumica e tyre ka edhe shum të tjerë prej fshatrava të Kërçovës.
Komunizmi u promovua me pushkatime.

Likuadimet e banorëve të këtij fshatit malor pas përfundimit të luftës dytë botërore konkretisht në vjeshtën e vitit 1944 nga partizanët ende janë të freskëta. Partizanët për të treguar egërsinë e tyre si dhe urretjen që kishin ndaj shqiptarëve edhe pse proklamoheshin si popullor dhe me ideale bashkëjetese fitoren e manifistonin me pushkatime të banorëve shqiptar. Me të hyrë në fshat ata nisën me pushkatime të ndryshme në fshat.
Ndër të pushkatuarit numërohen: Rasim Rama i moshës 20 vjeçare i pushkatuar në mës të fshatit Berikovë të stacioni trenit. Lazam Zenel Ristemi imami i fshatit i pushkatuar në fshatin Jagoll, pasardhësit e tij jetojnë në Kërçovë. Feto Neziri i pushkatuar në mes të fshatit 80 vjeçarë pasardhësit e tij jetojnë në Berikovë.

Rushit Selimi bujk i pushkatuar në fshat në moshën 40 vjeçarë pasardhësit e tij jetojnë në Berikovë dhe Gostivar. Lazam Arifi bujk i moshës 50 vjeçarë i pushkatuar para shtëpisë së vet pasardhësit e tij jetojnë në Balindoll të Gostivarit. Arif Arifi bujk i moshës 50 vjeçare i pushkatuar në afërsi të fshatit pasi kundershton të shkojë me vrasësit pasardhësit e tij jetojnë në Berikovë . Bilal Abdiu bujk i pushkatuar në mës të fshatit Berikovë të stacioni i trenit, pasardhës nuk ka lënë. Rushit Ramë Dalipi bujk i pushkatuar në fshatin Patalishtë të Gostivarit në moshën 40 vjeçare, pasardhësit e tij jetojnë në Berikovë-Kërçovë dhe Gostivar.

Partizanët përveç qe pushkatonin në fshat ato edhe merrnin me vete fshatarët dhe i burgosnin. Të burgosurit më vonë ose i lëshonin të sëmuarë nga tifoja që kjo sëmundje të përhapet në tërë familjen ose i pushkatonin pa gjygje nëper vende të ndryshme. Shefki Rama i burgosur i këtij fshati pushkatohet në burgunë e kazermës në Kërçovë. Për pashpirtësin e partizanëve fletë rasti i vdekjes në mënyrën më mizore që i kanë përgatitur fshatarit Halim Fazliu nga Berikova i moshës 25 vjeçare me të metat psiqike. Këtë të ri pasi që e marrin me vete e çojnë në nji shtëpi në fshatin Padalisht të Gostivarit dhe pasi që e lidhin në brendinë e një shtëpie, shtëpisë ia vënë zjarrin dhe Halimi digjet brenda.
Kujtohet trimëria e Nexhbedin Nezirit.

Njëri nga banorët e fshatit që nuk besoj ardhjës së partizanëve ishtë 43-vjeçari Nexhbedin Mefmet Neziri. Ai me të dëgjuar se në fshat po deportojnë çetat partizane e merr pushkën dhe largohet aty pranë në majën e malit “Çarr”. Pasi i vëren të gjitha masakrat partizane, dhe kurr njëra çetë merr të largohet në drejtim të fshatit Qafë Nexhbedini hap zjarr dhe lufton deri sa i harxhohet i gjithë municioni dhe bie heroikisht dukë lënë disa të vrarë.
Ai në saje të municionit të pakt nuk arriti që shpaguhet për të gjithë të pushkatuarit, por vepra e tij dhe guximi adhe sot kujtohet me respekt nga banorët vendas të Berikovës.
Të gjitha këto ngjarje i ka shënuar Vebi Haziri që i ka marrë prej banorve të fshatit që sot nuk janë më në jetë dhe që disa herë i kanë treguar në fshehtësi më të madhe.

/ms