Maqedoni: Për një vit ulet numri i studentëve të diplomuar, cilat janë shkaqet kryesore..?

Studentët janë në fazën më delikate që gjatë gjithë kohës së studimeve janë të detyruar vetëm të japin pa marrë asgjë në shkëmbim, në kuptim financiar. Dhe, kur je vetëm dhënës është e vështirë të menaxhohet situata financiare për përmbushjen e objektivave të caktuara. Interesimi i të rinjve në Maqedoninë e Veriut për të studiuar jashtë vendit është në rritje, pavarësisht numrit të madh të institucioneve të larta arsimore, qofshin ata publike apo private.

Kjo po vërtetohet edhe në bazë të të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, të marra nga raportet, ku në vitin 2022 në institucionet dhe fakultetet e arsimit të lartë janë diplomuar 7,483 studentë, që vërehet një ulje prej 3.5% krahasuar me vitin 2021.

Dhe, kjo ulje e numrit të studentëve për vetëm një vit nuk është e rastësishme, por është diçka e pritshme si pasojë e mos përfilljes dhe mos krijimit të hapësirave të përshtatshme për studim dhe perspektivë brenda vendit. . Për dallim prej vendeve evropiane që gjatë periudhës së studimeve u mundësojnë studentëve që të studiojnë dhe të punojnë, në vendin tonë studentët janë të detyruar nëntë muaj të studiojnë dhe tre muaj të punojnë punë që as nuk përputhen me profesionet e tyre, shkruan Zhurnal.

Ulet numri i studentëve për një vit 254 studentë më pak diplomojnë –
Sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, të marra nga raportet , në vitin 2022
në institucionet dhe fakultetet e arsimit të lartë janë diplomuar 7,483 studentë, pra
ulje prej 3.5% krahasuar me vitin 2021. Nga numri total i të diplomuarve, 5.995, do të thotë 80.1% janë të rregullt, dhe 1.488, do të thotë 19.9% ​​janë me kohë të pjesshme. Nga numri i përgjithshëm i studentëve, 40% nuk kanë diplomuar në kohë, ndërsa 60% kanë diplomuar në kohë. Ku po shkojnë këta të rijnë që në kushte normale e ideale do të kishin qenë në mesin e të diplomuarve brenda vendit?

Studentët në Maqedoninë e Veriut përballen me probleme të ndryshme që jo lehtë janë të përballueshme, prandaj ata si reagim kundrejt kësaj situate të krijuar që është aspak e dëshirueshme ndërmarrin veprime që të vazhdojnë studimet jashtë vendit, ose fare në vend mos t’i fillojnë. Duke marrë vendime që pas përfundimit të shkollës së mesme direkt të regjistrohen në ndonjë nga Universitetet evropiane, për të fituar edhe dijen edhe përvojën si dhe pa u përballur me problemet financiare që te ne janë probleme të zakonshme dhe janë shndërruar në përditshmëri.

Dëshira për një karrierë ndërkombëtare, sigurimi i një pune dhe page më të mirë në rast se rikthehen në vendlindje, si dhe më e rëndësishmja cilësia e ulët në universitete në Maqedoninë e Veriut për shkak të nepotizmit, janë arsyet që i çojnë të rinjtë për të studiuar jashtë vendit.

Pra, kryesisht mungesa e kushteve të duhura që për studentët janë bazike dhe elementare janë shtytësit kryesor që të marrin vendime të atilla për studim jashtë vendit. Edhe ashtu janë të detyruar që pas përfundimit të studimeve, të paktën tre muaj brenda vitit të punojnë jashtë vendit një punë që nuk korrespondon me profesionin e tyre, por ja që është e detyrueshme për të mundësuar mbulimin e shpenzimeve.

Kushtet e duhura për studentët nuk janë të shumta, por edhe se janë të pakta nuk përmbushen. Arsim cilësor, punë praktike të paguar, konvikte me kushte normale për banim, literatura të qasshme, si dhe përkrahje më e madhe financiare nga institucionet përgjegjëse, si Ministria e Arsimit dhe Shkencës. Por, fatkeqësisht pothuajse asnjëri prej këtyre kushteve nuk plotësohet mjaftueshëm në vend.

kja e qytetarëve nga vendi po vazhdon me hov të madh, ikje që është pa kthim –
Ikja e qytetarëve nga vendi është një temë që ka filluar dhe nuk po mbaron dot, fundi nuk i dihet mbase po parashihet se kjo temë do të përflitet deri sa të ikë edhe qytetari i fundit. Flasim për një ikje e largim masiv në kushte paqësore, që mbase është krijuar sikurse shprehi e rutinë që po erdhe në moshën madhore duhet të largohesh nga ky vend. Kjo ikje nuk ka të ndalur do të vazhdojë ende, e këtë nuk po e thonë klientët e “çajtoreve” por rezultatet e hulumtimeve mbi këtë temë. Shifër tmerruese ku 42 për qind e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut do të largoheshin nga vendi nëse do të pajiseshin me të gjitha dokumentet e nevojshme.

Gatishmërinë më të madhe për t’u larguar e kanë treguar të rinjtë dhe ata me arsim më të lartë – universitet, sipas rezultateve të anketës së Gallup International Association. Kjo flet për realitetin që shihet në terren, ku kjo pakicë që ka mbet për një kohë të shkurtë do të përgjysmohet në masë shumë të madhe.

Siguria është nevojë elementare e bazike për të jetuar kudo në cilin do vend. Por, krahas mungesave tjera që janë të shumta në vendin tonë mungon edhe siguria. Mungesa e sigurisë prodhon ndjenjën e frikës dhe të qenurit i pasigurt në vendin tënd të lindjes, ndërkaq padrejtësia e vështirëson mbijetesën në këtë vend sepse duhet të përballesh me një sistem të kalbur të drejtësisë. Mund të vritesh në vend publik ngjashëm sikurse në vend të fshehtë nga ajo vrasje mbeten vetëm viktimat dhe mbetjet e plumbave, asgjë më shumë.

Pasiguri e madhe, besimi i ulët në gjyqësi, institucionet e papërgjegjshme që nuk janë fare në shërbim të qytetarëve, mungesa e meritokacisë, papunësia, zhvillimi i dobët ekonomik, krizë gjithandej, këto janë shkaqet kryesore që të rinjtë dëshpërohen deri në palcë dhe vendosin që këtë dëshpërim ta ngushëllojnë me largim nga vendi. Sepse, në të kundërtën nuk kanë fuqi t’ia dalin dot me këtë sistem të vjetruar që nuk prodhon perspektivë dhe kushte normale për jetesë.

/Zhurnal.mk