Pse diaspora nuk investon në Kërçovë..?
Që shqiptarët e Kërçovës kanë qenë gurbetçi të mirë e dëshmon e kaluara. Ata kanë qenë puntorë të mirë, kursimtarë dhe gjithmonë qëllimin e kanë pasur të krijojnë kushte për jetesë për familjen duke mbaruar nga një shtëpi, shkollimin e fëmijve dhe në fund të këthehen në gjirin familjarë.
Prej viteve të 90-ta të shekullit kaluar, pasi shteti merreshte me demokratizimin e vendit dhe sa të drejta tu japi shqiptarve u kriju një ekonomi e lirë megjithëse informale, e cila nxiti shumë te provojnë “fatin e tyre” në vendlidje. Megjithëse ky trend ne fillim morri hov të madh, gradualisht ishte tue u zbeh që në fund të ndalet tërësisht.
Arsyet duhet ti kërkojme edhe te disa shembuj që do ti permendi ne vijim:
– QANI MUSTAFA nga f. Shutove me banim ne Kercove, pas pensionimit vendosi që dijen, përvojën dhe kapitalin e krijuar në Zvicër ta investojë në Kërçovë në një farmë të modelit zvicerian.
Një herë bleu tokë në pjesën Jugore të Kërçovës dhe pas shumë angazhimeve të përfaqësuesve të PPD-së së atëhereshem ju tha “troç” se në pjesën Jugore (pra pjesa maqedone) nuk mund të hapi farmë. Pastaj bleu tokë në pjesën Veriore (Karamojcë) në të cilën nuk kishte infrastrukturë përkatëse dhe kështu qëllimet e Qaniut mbetën vetëm ëndrra derisa fondet Europiane IPARD mbesin pa shfrytëzuar dhe riorjentohen në shtete të tjera.
– Djemt e ZEQIR JASHARIT – XHAVITI dhe ZENELI, pjesëtarë të një familje të nderuar të Sadik Voçes nga fshati Zajaz të cilët jetojnë në f. Sërbjan, pas shpalljes publike se shitet Kombinati i prodhimeve të qeramikës “Vraneshnica” konkuruan dhe fituan në tender.
Por, pastaj nuk iu mundësua të blehet me arsyetime të ndryshme të cilat në fund rezultojnë se pse janë shqiptarë. Pastaj nuk kishte blerës tjetër për çka ndërmarrja falimentoi dhe u likuidua ku mbetën në rrugë 300-400 puntorë.
– AVZI XIKU SULEJMANI, një afarist shumë i suksesshëm nga f. Garanë, në një shpallje publike konkuroi i vetëm në shitjen e fabrikës së dadove dhe bulonave “Tane Caleski” – Kërçovë, morri pëlqimin e Këshillit të punëtorve të fabrikës, poashtu morri pelqimin edhe të Ministrisë së Ekonomisë dhe në fund “një dorë e padukshme” fabrikën ia dha në mënyre arbitrare ndërmarrjes “Simeski” e të gjithë pasurinë e shiti për skrap dhe diku 450 puntorë mbetën në rrugë.
Avziu bashkë me partnerin e tij nga Austrija kishin program që përveç prodhimit ekzistues ta zgjeronte veprimtarinë edhe në prodhimin e bitumenit, kondorave dhe mbulesave kanadeze. Poashtu do të shtoheshte edhe një repart për prodhimin e stiroporit dhe stirodurit te cilat kanë një përdorim shumë të gjërë në ndërtimtari.
Me këtë rast u humb edhe një shansë që Kërçova të ketë një fabrikë cilësore në të cilën do të punësoheshin mbi 600 punëtorë dhe do të siguronte mjete devizore nga eksporti në shtetet perëndimore.
– FAIK XHAFERRI nga f. Zhubrinë është një gurbetqarë i suksesshëm në Zvicër i cili dijen dhe kapitalin vendosi ta investojë në vendlidje për të ndërtuar një incenerator për trajtimin dhe përpunimin e mbeturinave prej ku do te siguroheshte material për riprodhim, reciklim dhe për prodhimin e energjisë.
Me gjithë që e nisi me pompozitet të madh që problemin e madh shoqërorë (mbeturinat) ti këthejë në një të mirë të përgjithëshme, në fund mbaroi ende pa filluar si pasojë “labirinteve administrative” të cilat e penguan dhe ia morrën edhe shëndetin. Si përfundim ne mbytemi në bërdhokun dhe gjithnjë e më shumë rrezikohemi nga qent endacake të cilët megjithëse popullata zvogëlohet, ato rriten.
Motivet dhe qëllimet e pengimit të investimeve të diasporës janë të ndryshme por emrusi i përbashkët është një – sa më pak shqiptarë. Siç shihet ky problem është shumë i madh dhe i pazgjidhshëm nëse nuk bëhen bashkë partitë politike, shoqatat e ndryshme profesionale, bashkë me diasporën të organizuar përmes shoqatave të biznesore në perëndim.
/Shkruan Ramazan Bajrami
