Zvicër: Si mund të zbuloj nëse shefi po më paguan më pak..!?

Pagat në Zvicër janë përgjithësisht më të larta se pothuajse kudo tjetër në Evropë. Por si mund ta dini nëse paguheni mjaftueshëm – dhe çfarë mund të bëni nëse nuk jeni?

Natyrisht, disa punë dhe industri paguajnë më shumë (ose më pak) se të tjerat, kështu që paga juaj do të bazohet në një shkallë të përgjithshme pagash për pozicionin tuaj specifik brenda atij sektori.

Ai përcaktohet gjithashtu nga faktorë të tjerë, si arsimimi, aftësitë, përvoja, kohëzgjatja e punësimit dhe kantoni/qyteti ku punoni, shkruan The Local, pwrcjell albinfo.ch.

Për shembull, nëse punoni në Cyrih, Gjenevë ose Bazel, ka të ngjarë të fitoni më shumë se dikush i punësuar në një punë të ngjashme në një qytet të vogël ose një zonë rurale.

Bazuar në të gjitha këto variabla, paga juaj mund të jetë shumë më e ulët – ose më e lartë – se ajo e punonjësve të tjerë në kompaninë ose sektorin tuaj.

Megjithatë, pavarësisht se ku punoni në Zvicër, ka mënyra për të zbuluar nëse jeni duke u kompensuar mjaftueshëm për llojin e punës dhe pozicionin që keni, ose nëse paga juaj është më e ulët se normalja për industrinë tuaj (një praktikë e njohur si “paga dumping”).

Praktikat e punës zvicerane
Ndërsa disa punëdhënës janë akuzuar për dumping të pagave, kjo nuk është një praktikë e përhapur në Zvicër dhe kufizohet kryesisht në kompanitë e vogla që nënkontraktojnë punë.

Vendi ka ligje të forta të punës që mbrojnë punëtorët për sa i përket pagave, kushteve të punës dhe të drejtave të tjera të lidhura me punësimin.

Përveç rregullave dhe kushteve bazë të përshkruara në këtë legjislacion, shumë punonjës mbulohen edhe nga marrëveshja e marrëveshjes kolektive (CLA), një lloj kontrate që negociohet midis sindikatave të Zvicrës dhe punëdhënësve.

Në përgjithësi, ato mbulojnë një pagë minimale për çdo lloj pune; rregulloret në lidhje me orarin e punës; pagesa e pagave në rast sëmundjeje ose lehonie; pushime dhe ditë pushimi; dhe mbrojtje nga shkarkimi.

CLA-të janë specifike për sektorin; me fjalë të tjera, ato marrin parasysh aspektet e veçanta të secilës degë. Si shembull, sindikata më e madhe e punës në Zvicër, Federata Zvicerane e Sindikatave (UNIA), mban 265 marrëveshje kolektive në fushat e industrisë dhe ndërtimit.

Pra, nëse kompania dhe punonjësit tuaj mbulohen nga një CLA, mund të jeni i sigurt se po merrni një pagë të drejtë – dhe se të drejtat tuaja të tjera mbrohen gjithashtu, pwrcjell albinfo.ch.

Po nëse kompania juaj nuk ka lidhur një CLA?
Në këtë rast, ju jeni ende të mbrojtur nga legjislacioni i sipërpërmendur i punës, i cili garanton respektimin e mirëqenies dhe të drejtave tuaja.

Ju gjithashtu do të nënshkruani një kontratë pune me kompaninë tuaj, e cila përshkruan pagën, të drejtat dhe detyrimet tuaja, si dhe gjithçka që punëdhënësi juaj mund dhe nuk mund të bëjë ose pret prej jush.

Sipas një faqeje qeveritare, “në sektorët profesionistë që nuk kanë një marrëveshje kolektive punësimi, autoritetet federale ose kantonale mund të krijojnë një kontratë pune standarde … Punëdhënësi mund t’i modifikojë këto kushte vetëm për të ofruar kushte më të mira për punonjësit.”

Kujdesi i duhur
Nëse dëshironi të dini se çfarë është paga standarde për llojin e punës dhe industrisë tuaj, mund ta bëni këtë duke kontrolluar kalkulatorin e pagave të krijuar nga UNIA.

Ai është programuar me nivelet më të fundit të pagave nga 72 sektorë të ndryshëm të industrisë dhe 36,000 kompani në Zvicër, kështu që do t’ju japë një tregues të mirë se sa është një pagë e drejtë në rastin tuaj.

Nëse paga që ju ofron punëdhënësi është nën standardin e industrisë, ju keni mundësinë të mos e pranoni punën.
Në rast se tashmë jeni duke punuar dhe kuptoni se punëdhënësi juaj po ju ndryshon – veçanërisht bazuar në kombësinë, racën, gjininë ose paaftësinë tuaj – ka disa opsione të hapura për ju, të cilat të gjitha janë të përshkruara në këtë faqe qeveritare.

Nëse një gjykatë ose një organ tjetër zyrtar vendos se punëdhënësi po ju paguan në mënyrë të padrejtë, kompania do të duhet të paguajë diferencën e pagës.

/albinfo