Nazif Selimi, profili i një misionari “Rilindës” në trevat shqipbanuese dhe shqipfolëse të Kërçovës..

Para se ta prezantoj këtë njeri, më duhet të them se ai lëkundet midis dy dimensioneve: midis një personazhi sa të thjeshtë, sa të heshtur, sa njerëzor në njërën anë, aq edhe të një personaliteti të padiskutueshëm dhe të pabujshëm shkencor në anën tjetër.
Quhet Nazif Selimi, një emër dhe mbiemër autokton, i turqizuar s’di se kur, por që e gjen kudo në trevat shqiptare, nga ajo e Çamërisë e deri te Molla e Kuqe e Nishit.

Është banor i fshatit Jagoll, Kërçovë, mësues i vjetër, shumë i ditur, shumë i njohur në trevat shqipbanuese dhe shqipfolëse të Shqipërisë matanë kufirit, të quajtur Maqedoni dhe, tash së fundmi, Maqedoni e Veriut.
Ai e njeh gjuhën dhe letërsinë shqipe në origjinë, thellësi e detaje si askush tjetër, por edhe artrikulohet bukur, me një leksik të gjerë, me një fonetikë dhe një sintaksë tepër perfekte.

Si një puritan i vërtetë, në të folurit e tij nuk gjen asnjë fjalë të huaj apo parazite, asnjë shenjë të akcentit lokal. Përkundrazi, kur ai flet, bën një renditje aq të kujdesshme të fjalëve, sa ato iu ngjajnë notave të muzikës dhe gjithë rrëfimi i tij kthehet në një sinfoni të vërtetë muzikore.

Mësimet e para Nazif Selimi i mori në shkollën fillore të fshatit të vogël Dolencë pranë Jagollit, nga mësuesi misionar Pertef Therepeli, i cili, me vendim të qeverisë shqiptare të asaj kohe, bashkë me 100 mësues të tjerë nga Shqipëria kishte ardhur në trojet shqiptare të Kosovës dhe Shqipërisë që në vitin 1940.

Për shkak edhe të mbylljes së kufijve më vonë, ai nuk u kthye më në vendlindje, por vazhdoi të punojë aty, në Jagoll deri në fund të jetës së tij, në vitin 1952, kur ai vdiq dhe u varros atje.
Me t’u krijuar mundësia me hapjen e kufijve, ish-nxënës dhe banorë të ndjeshëm të Kërçovës, Jagollit dhe fshatrave përreth u munduan të plotësojnë në një farë mënyre dëshirën e tij.

Një përfaqësi e tyre, me në krye drejtorin e shkollës 9-vjeçare të Jagollit që mban emrin e Naim Frashëri, Ismet Selimi, profesor Qamil Fejza, profesor Nazif Selimi, Ahmet Mora, dr. Ilmi Veliu etj. kanë udhëtuar disa herë deri në Skrapar jo vetëm për t’a njohur më në detaje jetën dhe veprimtarinë e ish-mësuesit të tyre, por edhe për t’ua ndriçuar pjesën tjetër të panjohur të Pertefit për arsyet që thamë më sipër, bashkëpatriotëve të tij.

Me kërkesën dhe propozimin e tyre ai ka marrë titullin Mësuesi i Popullit, titullin Qytetar Nderi i Kërçovës dhe Nderi i Skraparit. Emri i tij tashmë ka zënë një vend të merituar në historinë e arsimit shqiptar.

Por le të kthehemi te Nazif Selimi, që e kemi objekt të këtij shkrimi. Si nxënës i një korifeu të arsimit shqip, Nazifi, krahas mësimit dhe edukatës që mori, inspiroi frymën dhe shembullin e idhullit të tij shpirtëror, mësues Pertefit, duke i qëndruar besnik dhe fisnik në të gjithë rrugëtimin e jetës deri sa doli në pension.

Ai nuk u mëdysh asnjëherë për profesionin specifik që kishte zgjedhur si mësues, duke e quajtur këtë mision dhe jo profesion.

Pas shkollës fillore, tetëvjeçaren e vazhdoi po ashtu në Jagoll gjatë viteve 1966-70. Meqenë se Kërçovë nuk kishte shkollë të mesme në gjuhën shqipe, i ati i tij, Seferi, që kishte mësuar në gjuhën serbe në kohën e mbretërisë jugosllave, i ndjeshëm dhe i etur për gjuhën shqipe, me gjithë varfërinë e skajshme, vendosi që shkollën e mesme, gjimnazin Nazifi ta bënte në Prishtinë gjatë viteve 1970-74. Aty vazhdoi edhe studimet e larta, domosdo me ëndrrën e tij të kahershme, në Fakultetin Filozofik dega Gjuhë Shqipe dhe Letërsi.

Nazifi kujton me nostalgji vitet e Prishtinës, kur në mënyrë masive studentët zinin radhë në bibliotekën e qytetit për të marrë libra shqip, të cilat i lexonin gjithë natën.
“Mbanim radhën me njëri-tjetrin për të shtënë në dorë kopjen e vetme të “Lahutës së Malësisë së Gjergj Fishtës. Ai libër, por edhe ekzemplarë të tjerë të kufizuar në numur, nuk qëndronin kurrë në raft, pasi qarkullonin dorë më dorë, vetëm se ne “qetësonim” punonjësin e bibliotekës me një firmë sapo na binte në dorë, duke i thënë që e kam unë. Shumë nga këto libra ne i lexonim fshehurazi – kujton me nostalgi Nazifi, duke shtuar – kam frikë se këta të rinjtë e sotëm nuk do të bësojnë kurrë këto që po them unë”.

“Nuk do të besojnë as këtë tjetrën, që në pushimet verore, herë shkoja në Beograd, ku punoja në tregjet e Beogradit si shitës zarzavatesh, të ndihmoja ekonominë e shtëpisë e herë në Shtutgard të Gjermanisë, por ia dola” – mbyll këtë pjesë të bisedës ai.

Pas diplomimit, në vitin 1979, Nazifi punon tre muaj si mësues në gjimnazin “Emin Duraku” në Prishtinë dhe më tej, tre muaj në vendlindje, në shkollën tetëvjeçare të Cërvicës së Kërçovës, deri sa i erdhi fletë-thirrja për shërbimin e detyrueshëm ushtarak.

Në shtator të vitit 1981 emërohet mësues i Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në gjimnazin e Kërçovës, ku disa vite përpara ishin hapur edhe paralele në gjuhën shqipe. Natyrisht u gëzua shumë, megjithëse atmosfera në atë shkollë në atë kohë ishte tepër e rëndë. Mësimi bëhej në gjuhën e maqedonase, me shumë përpjekje u arrit të bëhej me dygjuhësi. Mësuesit shqiptarë të provokoheshin, fyeheshin, ndiqeshin dhe survejoheshin nga kolegët maqedonas deri edhe te pastrueset, por ata qënduan dhembështrënguar për të realizuar misionin e tyre. Më i rrezikuari nga të gjithë dhe që kërcënohej çdo ditë, natyrisht ishte Nazifi, si mësues i gjuhës shqipe. Ai ishte për ta më “armiku” se të tjerët.

Me që pas vdekjes së Titos, në vitin 1981, në ish-Jugosllavi ndjehej era e luftës dhe shkatërrimit. Sidomos pas marrjes së autonomisë së Kosovës, shqiptarët ishin më të urryerit në Jugosllavi Pushteti maqedon, i trimëruar, mbylli shkollat e mesme shqipe, duke krijuar paralele të përziera, ku nxënësit shqiptarë duhej të mësonin në gjuhën maqedone, bashkë me moshatarët e tyre maqedonë. Mësimdhënësit shqiptarë duhej të jepnin mësim në gjuhën maqedone, ndërsa gjuha shqipe nuk mësohej fare, ndaj në vitin 1987 Nazif Selimi mbeti pa punë.

Ishte koha kur ushtria jugosllave po tërhiqej nga tranzicioni, dhe në tërheqje e sipër donin të linin tokë të djegur. Por dëshira dhe sakrifica për shkollën shqipe nxiti popullatën shqiptare edhe të Kërçovës në demonstrata, duke kërkuar rihapjen e paraleleve në gjuhën shqipe.

Me presion nga njëra anë dhe me ndihmën e popullatës dhe diasporës arsimdashëse nga ana tjetër, u arrit të hapej shkolla e mesme private “Drita”. Në krye të kësaj pune ishte Nazifi dhe disa kolegë të tjerë, të cilët morën përsipër të jepnin mësim vullnetarisht, pa pagesë deri sa pas tre muajsh, me kontribute financiare të diasporës, morën rrogën e parë. Shkolla vazhdoi vetëm një vit.

Prej presionit të vazhdueshëm të popullit të Kërçovës, por edhe të viseve të tjera shqipfolëse në Maqedoni, pushteti lëshoi pѐ dhe rihapi paralelet shqipe në shkollat e mesme.
Erdhi rasti që në vitin 1997 Nazifi, pas viteve të tëra pa punë në profesionin e tij, por në punë të ndryshme krahu, të rikthehet rishtas në gjimnazin e Kërçovës, ku herë me gjysmë vendi pune e herë me orarë të plotë punoi deri në vitin 2019, kur dhe doli në pensionim.

Veç punës si mësues, Nazif Selimi ka një veprimtari të admirueshme si krijues, veçanërisht si studiues dhe hulumtues i trashëgimisë kulturore të popullit. Prej vitesh ai ka patur një bashkëpunim me revistat për fëmijë “Gëzimi” dhe “Fatosi” që delnin në Shkup. Ka botuar në to artikuj, tregime, gojëdhëna, skica letrare si dhe vizatime.

Ka botuar në prozë “Jehona e ngurosur”, Sulltanë Qafa e Ujëmirit”, 1992; “Themelura”,1993; “Molla në arkën e gjyshes”, 1999; “Sulltanë Qafa”, dramë, 1993.
Por punimet e tij më të rëndësishme, që i ka kushtuar një jetë punë, duke hequr pluhurin e zbuluar në popull, janë legjendat shqiptare “Gjergj Elez Alia”, “Motra me nantë vllazën” etj.

Megjithatë studimi që ai ka më për zemër dhe që mund ta quash zbulim të tij, është legjenda “Varri i Gjyles”, për të cilën ai nuk ka lënë vatër kërçovare dhe gostivare pa u ulur këmbëkryq me pleq, për të mbledhur fragmente e copa të legjendës derisa e ka rindërtuar atë bukur dhe në mënyrën më të mirë shkencore.

Subjekti i kësaj legjende shkurtimisht është: “Një vajzë, e quajtur Gjyle, dashuron një djalë, por familja e saj nuk ishte dakord për këtë lidhje. Vajza vendos dhe shkon me djalin. Babai i saj kishte bërë një plan djallëzor. Ndënji në heshtje për një vit të tërë. Pas një viti vajti te vajza për ta marrë gjoja në të parë. Kishte kaluar kohë dhe vajza mendoi se i ati ishte zbutur dhe u nis me të për udhë. Në mes të rrugës, në një pyll ai nxjerr armën dhe e vret vajzën bashkë me kalin. Edhe sot vendit ku është vrarë ajo i thonë Varri i Gjyles”.

/gazetadita