Çka është “Hododole” nga Feti Mehdiu
Është një rit tjeter që është ruajtur nder shqiptarët e kesaj ane. Ky rit është edhe te popujt tjerë ballkanik madje edhe jashtballkanike (te semitët). Kjo është ceremonia për ndjelljen e shiut, e cila quhet hododole, sipas emertimit të personazhit kryesor në këtë ceremonial.
Gjersa prezheshka nuk është e lidhur me ndonjë stinë të vitit, kjo është e lidhur me muajt e verës, kur merr mot i thatë. Këtë ceremoni e organizon një lagje ose edhe dy lagje të një fshati por nuk kushtëzohet pjesemarrja e tere fshatit.
Fillon zakonisht në kohën e drekës, në mesditë, me tubimin e vajzave dhe fëmijëve të lagjës. Duke i lidhur me copa leckash e me kordha bëhet një si mbulesë prej qingjilash me të cilën mbulohet njëra nga vajzat. Kështu duke ndërruar njëra-tjetrën, secila, së paku njëherë, vishet me mbulesë qinxhlash.
Duke filluar nga mesi i lagjës, gjegjësisht fshatit, shkojnë shtëpi më shtëpi dhe kërkojnë ndonjë gjë për të ngrën, e pasi t’i mbledhin ato gjëra dalin dhe i hanë në udhëkryq të fshatit, respektivisht të lagjës. Nëpër shtëpia, përveç gjërave ushqimore, i presin edhe me ujë, me të cilin stërpikin atë që është e veshur “hododole”, e ajo duke u shkundur, bashkë me shoqet tjera imitojnë shiun.
Të gjitha së bashku këndojnë:
Hododole bina shëi
rrëit gertoukun
me kallei
Këtë si refren që mund të jetë relikt i ndonjë kënge më të gjatë e këndojnë të gjitha së bashku.
I tërë ky ceremonial mund të zgjas një orë, deri në një orë e gjysmë.
S’ka dyshirn se edhe ky rit është i lidhur me rite pagane, por vendësit për këtë nuk kanë kurrfart komentimi, vetëm besohet se me këte arrihet kënaqësi e qiellit që të lëshojë mëshirën e vet.