Fshati Sërbicë (Kastriot) dhe folklori burimorë nga Vehbi Haziri

Vetë fakti se fshati i abetarës dhe i gjuhës shqipe mbetet i shenjtë për zhvillimin e kultures dhe patriotizmit kombëtar shqiptar, ëdhe në sferën e folklorit burimor.
Sërbica ka luajtur rol madhështor me një potencial shumë të fuqishëm të çdo vendbanimi shqiptar të Kërçoves, ndihmoi të ngritet dhe të zhvillohet vetëdija kombëtare, preardhja historike, vlera e gjuhës shqipe etj.

Pra, Sërbica legjendare vendlindja e dr. Hasan Kaleshit , Omer Kaleshit si dhe vendzhvillimi i arsimit të prof. Mahmud Dumanit, poetit Nexhat Pustina, si dhe shumë arsimtarve tjerë të këtij fshati, ka merita historike —grandioze që të emrohet me emrine lavdishëm: fshati i arsimit dhe i diturisë shqipe.

Për zemergjeresine humane Sërbicës arsimdashëse, në emrin e të gjithë atyre gieneratave deri tash që ne ketë qendër arsimore kryen shkollimin si dhe në emrin tim si nxënes i kësaj qendre, por edhe si autor i këtij libri shfrytezoj rastin që të gjithë nga zemra ta falënderojmë Sërbicën tonë dhe arsimtarët e nderuar.

Interpretuesit e talentuar të folklorit burimor shqiptar me këngët, valle, instrumentet muzikore, të origjinës kërçovare si dhe të importuara nga Kosova, Shqipëria, Dibra, Struga e keshtu me radhe, e ngritën dhe e afirmuan melosin burimor në zenitin e zhvillimit të folklorit kombëtar.

Nga më të famshmit që me sukses e prezentuan melosin kerçovar jo vetëm në Serbicë por edhe më gjërë, do ti përkujtojmë interpretuesit: Nuhi Zeqiri, Nuhi Kasa, Hajdin Hajdini, xha Lami, xha Aliu. Hasip Ilazi, Rexhep Zenku, Bexhet Jagodini, Sami Elezi, si dhe një numër shumë i madh si ne grupin e burrave e poashtu edhe at të vajzave.

Kampion të vërtetë të këtij fshati kane qenë dhe legjendat e grupit vallëzues: xha Lesku, xha Malja, Abazi Sherbete, Mazllam dhe Nexhat Mehmedi, Sali Xhelili dhe Elezi Sherbete, si dhe Selim Adili etj.

Si vlere e kualitetit artistik, xha MazIlamit dhe Abazit me grupin e vallëtareve të Serbices si valltarë në festivalin e parë gjithëshqiptar të vitit 1949 në Tetovë, me plot merita u takoi vendi i parë.
Folklori i begatshem dhe atraktiv shqiptar tingujt e të cilit dëgjoheshin në tubimin e dasmave dhe koncerteve i udhëhiqnin mjeshterit e talentuar: Shaban Dikena me kavalla, si dhe xha Zyli me fyell.

Pra në fshatin e diturisë, konfliktet gjithmon zëvendësoheshin me dije, kulturë dhe këngë.