Uskana për Uskanën, për Kërçovën

Po kthehet në skenë grupi AVI “Uskana” nga Kërçova, e cila në vitet tetëdhjeta të shekullit dhe mijëvjeçarit që iku, bëri jehonë gjithandej, dhe kënga e parë “Uskana, qyteti im i bukur”, titull që mbante edhe vetë albumi solli një “boom” të vërtetë në skenën muzikore shqipe të tokave nën Ish Jugosllavi. Kënga sinonim i grupit dhe simbol për vetë qytetin e Kërçovës, jehoi rrëmujshëm dhe mori dhenë, mbajti gjallë vrullin rinor të asokohërave dhe jetoi në shpirtin e të gjithë publikut me shije të këngës zbavitëse, krahas Nazmi Belicës, Sabri Fejzullahut, Gazmend Pallaskës, Luan Zhegut etj. Uskana si grup lindi me vetë këngën “Uskana” në vjeshtën e vonshme të vitit 1984. Ajo përshkohej mes tingujve, sa melankolik, aq edhe të vrullshëm, me plot besim e bindje për lirinë e ëndërrimeve.

Që atëherë ky zë shkrepëtiu si rrufe, ndërsa jehona s’pushoi kurrë edhe kur grupin e heshtën me burgim e të tjerët me mërgim.Nga viti 1984, ’85, ’86 e gjer në pranverën që sapo kishte trokitur, edhe përkundër këtyre krajatave e përpëlitjeve, ndjekjeve, Uskana hovin e vet e ngriti përtej maleve, detrave e metropoleve studentore.

Për këtë periudhë jo aq të gjatë, pesë anëtarët e grupit nxorën në dritë mbi 100 këngë të kompozuara, pjesa më e madhe e te cilave i kushtohej, tokës së kuqe, mëmëdheut, bukurisë magjepsëse, kushtrimit , vrullit rinor, … Pushteti i atehershëm sllav ndëshkoi dy anëtarë të Uskanës (Safet Shabani dhe Qamil Aliu) me nga shtatë vjet burg. Tre të tjerët arritën të dalin në botën e perëndimit në Evropë e tejoqeanit.

Në periudhën e dytë pas daljes nga burgu, kohërat kishin ndryshuar , ndërsa shkëputja la vrragët e veta. Megjithatë, ata, gjetën forcën, u bashkuan rishtas, misioni i tyre për këngën vazhdoi, amaneti duhej kryer gjer në fund. Publiku priste këngët dikur të ndaluara. “Pas tre dekadash qëllimi ynë u konkretizua.

Në sheshin e ëndrrave të fjalës së lirë, lirshëm do të shpërthejë timbri i lartë i vargut të kënduar , i melodisë së heshtur. Uskanasve po ua japim atë që u takonte sepse ata na kishin gdhendur thellë në zemrat e tyre” na rrëfen Qamil Aliu, tekstshkrues dhe kompozitor i grupit. Tashmë AVI “Uskana”, pas 35 vitesh rikthehet në Uskanë, për Uskanën, për rininë e gjeneratat që e mbajtën dhe ruajtën me nostalgji.

Ata, po mblidhen sërish bashkë dhe në sheshin e qytetit të Kërçovës të mërkurën më 24 korrik kanë praparë të promovojnë albumin e tyre të dytë, të cilin për koincidencë e kanë pagëzuar “Vendi im” (thuajse i gjithë grupi, është lidhur si mishi me thuan për Uskanën, për Kërçovën, për shijemëdhenjtë e artit të këngës). Kitaristi dhe vokalisti-kompozitor Sali Shabani kur kujton ditët e filleve nuk lë anash atë periudhë të hidhur të atyre viteve, ku tanimë dhuna po shtohej dhe arti po rrudhej në çdo cep, për të shkelur me të dy këmbët mbi çdo vlerë të shqiptarëve.

“Ishte kohë e vështirë. Nuk besoja në fillim se kaq thellë do të ngulitemi në mendjen dhe shijen e atyre që na dëgjonin. Kënga “Uskana, qyteti im i bukur” i theu të gjitha muret dhe doli përtej hapësirave të Kërçovës dhe bëri bujë edhe në viset tjera shqiptare atëbotë nën lëngatën e robërisë. Më duket se ky ishte një hov që nuk mund të përshkruhet me fjalë.

Të shpeshtën më kaplon një nostalgji e paparë për atë kohë veprimi. Publiku nuk na harroi për asnjë çast. Gjenerata të reja u rritën me këngët tona. Jam mirënjohës për këtë jo vetëm shokëve të grupit, por edhe publikut i cili asnjëherë nuk na u nda. Si të them, ai jetoi me ne, me këngën tonë” shprehet ai.

Ndonëse koha dhe jeta i kapërdiu nëpër botë (Amerikë, Zvicër) e gjetiu, ky grup që arriti të krijojë legjendën për vete. Sa herë që vinte vera për pushime, po edhe dimri anëtarët e grupit Naser Ballazhi, Ilmi Shabani, Sali Shabani, mblidheshin së toku dhe ia merrnin këngës, për të kujtuar kështu kohën e artë dhe për ta mbajtur vazhdimësinë, ndonëse në kushte dhe rrethana të tjera.

Ata, arrinin të takoheshin, edhepse jo fort shpesh, sepse jeta i kishte ndarë, por legjenda për këngën e tyre i kishte bashkuar. Këngët e tyre të albumit të parë “Uskana, qyteti im i bukur” janë gdhendur në kujtesën e shumë gjeneratave, dhe gjejnë shtratin e dëgjuesit edhe sot, sidomos tek të rinjtë. Dhe në kohën kur vlerat e mirëfillta vendosen në pikëpyetje, tashmë AVI “Uskana” vjen me një album të ri që e kanë pagëzuar “Vendi im” dhe i cili do të shpaloset përpara publikut artdashës.

Duhet thënë edhe atë se edhe përkundër shumë sakrificave, ky grup nuk u përkrah nga shteti, përkundrazi, ai u shtyp, u burgos, u përzu nga vendi. Megjithatë, vullneti i çeliktë dhe dëshira e zjarrtë e grupit “Uskana”, la gjurmë dhe gërreu në shkëmbin e kujtimeve emrin e tij, dhe u skalit me shkronja të arta. 

Nga: Adem Xheladini