Vahit Nasufi jeta dhe veprat

Vahit Nasufi lindi në fshatin Shitovë, (veri-lindje të Kërçovës). Rrjedh nga një familje e ndershme dhe shumë bujare. Shkollën fillore, prej këlasës së parë e deri në të katërtën, i kreu në fshatin e lindjes, kurse pjesën e dytë të arsimit fillorë e kreu në shkollën qëndrore të fshatit Garanë. Vahiti si nxënës ishte shumë i zgjuar, i sjellshëm dhe shumë i dashur, gjë që e vërteton suksesi i tij gjithmonë i shkëlqyeshëm. Pasi kreu shkollën fillore, vazhdoi mësimet në gjimnazin e Kërçovës, ku i takonte gjeneratës së dytë pas rihapjes të këtij gjimnazi në gjuhën shqipe. 

Papunësia e madhe që kishte kapluar vendin, si shumë shokë të tjerë, e detyroi edhe Vahitin që të vihet në kërkim të fatit të vet nëpër shtetet e huaja. Pasi e kreu shërbimin ushtarak, në vitin 1980 -të, për herë të parë largohet nga vendlindja dhe shkon në Bazel të Zvicrës. Qëndrimi dhjetëvjeçarë në këtë qytet, i mundësoi Vahitit të mësojë pak a shumë gjuhën gjermane, si dhe të njohi për së afërmi kulturën perëndimore dhe mentalitetin e tyre. Duke kërkuar një jetë më të qetë, ai largohet nga Bazeli dhe në vitin 1990 -të shkon në qytetin turistik, në Shafhauzen, ku punësohet në një fabrikë tekstili, i cilili në këtë qytet edhe sot jeton me familjen e tij. Malli për vendlindjen, prindët, të afërmit dhe shoqërinë, Vahitin nuk e linte asnjëherë të qetë,ku as ëndrrat nuk e linin të bënte gjumë të rehatshëm në mërgim. I nxitur nga ky mall që përvëlon si zjarri, Vahiti asnjëherë nuk e harronte Kërçovën aq të dashur, ku pas një kohe të shkurtër, në anën veriore të Uskanës së lashtë heroike, ndërtoi një fole të ngrohtë dhe të përhershme, për t`u prehur në të, sa herë që t`i jepet mundësia sidomos gjatë pushimeve vjetore. Vahiti gjithmonë e ka ndërmend që një ditë, një herë e për gjithmonë t`i thotë lamtumirë kurbetit dhe sëbashku me familjen e tij të jetojë në vendlindje. 

Vlen të përmendet se Vahiti është adhurues i madh i këngës popullore sidomos asaj folklorike. E donë shumë edhe humorin, madje shpeshherë atë e kultivon me një mjeshtri të rrallë artistike, sa herë që gjendet në mesin e miqve, shokëve dhe dashamirëve të tij. Gjithëashtu është edhe adhurues i flaktë i sportit, lexon libra dhe gazeta të ndryshme. Vahiti është shumë i afërt dhe i shoqërueshëm me njerzit, është shumë komunitativ, e urren vetminë, egoizmin dhe prepotencën e njerëzve. Vazhdimisht merr pjesë në lojrat e moçme që organizohen nëpër dhoma të ndryshme. 

Vahit shkruan prozë dhe poezi, ai ka filluar të shkruajë që nga këlasa e shtatë e shkollës fillore, dhe disa poezi i botonte në gazetën e atëherëshme të përditshme “Flaka e Vëllazërimit” e cila botohej në Shkup. Me shkuarjen në kurbet, ai për një kohë të caktuar, ndërpret krijimtarinë e tij, për ta vazhduar më vonë duke pasqyruar përditshmërinë në vargje poetike. Deri tash ka botuar tri libra, “SYLYNJARËT E KËNGËS POPULLORE” në vitin 2006 -të, “KËNGA E MËRGIMTARIT” në vitin 2009 -të, “MALL DHE LOT” në vitin 2015 -të dhe “BURIMET E KËNGËS BURIMORE KËRCOVARE,” në vitin 2019- të, që nuk është i fundit.

 

 

Ty Kërçovë Të Lumtë Djepi 

Karshi Ujmirit me majë të lartë, 
Shtrihet Kërçova gjër e gjatë, 
Me pozitë t`rrafshët gjeografike, 
Me shumë faqe historike!… 

Është e njohur për trimëri, 
Për mikpritje dhe bujari… 
Sa herë armiqtë i janë vërsulë, 
Asnjëherë nuk është përkulë! 

Kërçova, në kohën e lashtësisë, 
Ishte kryeqyteti i Penestisë! 
Kërçova e sotme heroike, 
Atëherë quhej “Uskana” antike”! 

Sa herë orët i ndërron akrepi, 
Thonë – Kërçovës i lumtë djepi!… 
Për bijtë e bijat që i ke rritë, 
I ke si zana dhe si petritë. 

Sulmet e ashpra të barbarëve, 
Për të djegur fshatrat e shqiptarëve!… 
Por, Ti kurrë nuk u dorëzove – 
Si Kala e fortë qëndrove! 

Në çdo mal që të rrethonte,
Grykëholla jote pa ndal këndonte! 
Djemtë e tu si vetëtima,
Grinë armiqtë, copa e grima! 

Martirët tu, për t`i kujtuar, 
Përmendore u ke ndërtuar!… 
Ngrite Qendrën Memoriale, 
Në mes saj – “Nëna Shqiptare”! 

Me veshje tipike kërçovare, 
Siç janë veshur gratë shqiptare! 
Shamija prej lotëve e lagur n`skaj, 
Kur janë vrarë djemtë e saj!… 

Por, ne erdhëm këtu ku jemi, 
N`duart tona tani t`kemi! 
Përsëri pas shtatëdhjetë vitesh,
Nga shqiptarët do t`udhëhiqesh! 

Dje – Uskanë e Kërçovë – sot, 
Të lumtë djepi – s`të thonë kot! 
Gjithmonë ne do t`dalim Zot, 
Nga duart tona s`të lëshojmë dot! 

Tani e mbara ty të ndjek, 
Për të smurët ke shumë mjekë… 
Inxhinjerë dhe shumë juristë, 
Akademikë, ekonomistë!… 

Ke mësuesit që na mësojnë, 
Si të shkruajmë dhe të lexojmë, 
Ke poetë, shumë shkrimtarë… 
Ke sportistët ndër të parë!… 

Në çdo lëmi i ke zejtarët, 
Që shërbejnë qytetarët, 
Ke këngëtarët që këndojnë… 
Ke shumë artistë që aktrojnë!… 

Kënga e polifonike kërçovare, 
Është e njohur n`trojet shqiptare! 
Me interpretime autentike, 
Nga shumë grupe polifonike. 

Ke Kalanë, si pushimore, 
Lumin Treska në anën lindore, 
Ruan traditën që e la i pari, 
Dita e shtunë – ditë pazari!… 

Ajo, që zemrën ta lëndon, 
Për çka dhe syri të loton, 
Për bijtë e bijat kurbetçarë,
Në mbarë botën të shpërndarë! 

Aspak e lehtë nuk është për ty, 
Kur sheh shtëpitë mbyllur me dry! 
Oborret e tyre si livadhe, 
Kjo është brenga jote, më e madhe! 

Sa herë duhet të hidhet vota, 
Mërgimtarët vijnë nga Europa… 
Për fitoren tënde historike – 
Erdhën shumë dhe prej Amerike!… 

Kur vjen koha e pushimit, 
Kurbetçarët vijnë prej mërgimit, 
Mbushen rrugët me vetura, 
Trotoaret me gra e burra. 

Plot me t`rinjë dhe të reja, 
Fillojnë dasmat fillon hareja, 
Jehon zëri i këngëtarëve – 
Kënaqet zemra e kërçovarëve! 

Lulëzon Uskana çdo pranverë, 
Lule t`bukura plot me erë, 
Që mbushin ajrin plot aromë, 
Kështu e duam Kërçovën tonë!… 

Hyjmë e dalim shtigjeve t`mërgimit, 
Por, nuk i nënshtrohemi asimilimit! 
Ti, je vatra jonë shekullore, 
Ke qenë, je, dhe do të jeshë prore! 

Vërtetë, unë jam kurbetçar, 
Por, me rrënjë jam kërçovar! 
Të jap fjalën me besa – besë – 
Aty ku linda, dhe do të vdes! 

Këto vargje për ty i shkruaj, 
Prej së largu, nga dheu i huaj, 
Edhe pse larg teje jam – 
Në mend e zemër, gjithmonë të kam!

– poezi nga Vahit Nasufi

 

SADIN HALILIT

– Në shenjë nderimi dhe kujtimi të përjetshëm –

Moj Kërçovë, kala vigane,
Sokolesha e kësaj ane,
Bijë e bija që i ke rritë,
Si yje qielli të bëjnë dritë.

Ti je vatra e shqiptarëve,
Je vendlindja e mërgimtarve,
Je foleja e intelektualëve,
Je dhe çerdhja e pishtarëve!…

Lapsin n`dorë e kam marrë,
Të shkruaj vargje për një pishtar,
Sadin Halilin arsimtar,
Një gjysmë shekulli n`dorë me ditar.

Pak më afër t`ua sjell,
Lindi n`fshatin Novosell,
N`vitin 1949 -të, më 25 qershor,
Në një familje bujare, si yll qiellor.

N`at fshat të bukur kodrinorë,
Me sukses kreu arsimin fillorë,
N`gjimnaz t`Kërçovës, vazhdoi mësimet,
Pastaj n`Shkup, mbaroi studimet.

Edhe Sadini si shumë shokë të tjerë,
Obligimin ndaj shtetit e kreu me nderë,
Shërbimin ushtarak kur e ka mbaruar,
N`shkollën fillore mësues është emruar.

Arsimit shpinën kurrë s`ia ka këthyer,
Me dije t`kristaltë nxënsit i ka ushqyer,
Me mijëra nxënës ai që i ka mësuar,
Si prind i vërtetë ndaj tyre ka vepruar.

Por, n`pension Sadini kur shkoi,
Një smundje e rëndë atë e kaploi,
E cila ndaj tij betejën fitoi,
Rrahjet e zemrës, ajo ia ndaloi.

Më 22 korrik 2017 -të,
Mësues Sadini ndërroi jetë,
Mjerisht ky kolos i arsimit,
Shkoi në botën e amshimit.

Shuhet jeta e një pishtari,
Ditë për ditë e kërkon ditari,
Pedagogun e vërtetë,
S`do t`harrohet kurrë për jetë.

Për arsimin kërçovar,
Pa dyshim ishte një sylynjar,
Vepra e madhe e mësues Sadinit,
Gur themeli e arsimit.

Veprimtarija e tij gjysmë shekullore,
Do t`ruhet n`arkivat tona shpirtërore,
Gjurmët dhe thesari që na i ka lënë,
N`zemrat tona, tani vënd kanë zënë.

Ishte qytetar shumë i ndershëm,
Si puntor ishte i zellshëm,
Patriot dhe shumë bujar,
Me kulturë dhe karakter fetar!…

Burrë i matur, me plot mëshirë,
Gjithmonë ndihmoi dorën e shtrirë,
Kur betohej me besa – besë,
Fjala e tij të linte mbresë.

Si bashkëshort, prind dhe gjysh,
Zemrën thoshte – e ndaj n`dysh,
Si kolegë, shok dhe mik,
Ndaj secilit ishte besnik.

Fëmijëve dijen ua imponoi,
Të shkollohen ua mundësoi,
Por, një vrragë n`zemër i mbet,
Një pjesë t`familjes e pat n`kurbet.

Ishte kundër prepotencës,
Intuitë kishte ndaj vigjilencës,
Ai nuk dinte të mashtronte,
Mbante fjalën që premtonte.

Adhurues ishte i folklorit,
I këngës valles dhe humorit,
I pëlqente lojrat e odave tona,
Rrijshim shpesh deri n`orët e vona.

Herën e fundit kur u takuam,
Shtërnguam duart u përqafuam,
Herën e fundit kur u ndamë,
Me lot ndër sy si vllau me vllanë.

Kur e përcollëm n`tjetrën botë,
Nuk mbet sy pa derdhur lot,
Me kurorë lulesh e mbuluan,
Për veprën e tij, referate i lexuan.

Prehu në paqe Sadin Halili,
Ligjërues i ëmbël gojëbilbili,
Atdhetar ishe i pa epur,
Ndërrove jetë por nuk ke vdekur.

Sot i dashuri arsimtar,
Fizikisht prej nesh je ndarë,
Por, vepra jote madhështore,
Do të mbajë të gjallë prore.

Varri yt të mos rrafshohet,
Me gurë mermeri do t`ndërtohet,
Emri yt aty do t`skalitet,
Sa herë t`lexohet, për ty do t`flitet.

I shkruajta vargjet me mallëngjim,
Për të dashurin mikun tim,
Prej sumllave t`lotit që kisha ndër sy,
Prej një germe m`bëheshin dy.

Kërçovë, më 17 gusht 2017, Vahit Nasufi

 

Heroinës Kërçovare

Në Kërçovë, atje n`malsi, 
Në një fshat plot bujari, 
Në fshatin Qafë, n`rrëzë t`Ujmirit – 
Luajti bija, rolin e të birit! 

Në gjak e kanë trimërinë, 
Në shpirt e kanë besnikrinë, 
Në kokë e kanë idealin, 
E ruajnë nderin dhe moralin!… 

Rriti nëna një shqiponjë mali – 
Vajzë trimëreshë, Zoti e fali, 
Sokoleshë e bukur si hanë, 
Ajo emrin e kishte Sulltanë. 

Kjo sorkadhe si zana e malit – 
Ishte bija e Mazllamit, 
Dy gërsheta mbante mbi shpinë, 
Në zemër mbante trimërinë!… 

Ngjarja e vitit 1913 -të, 
S`do t`harrohet kurrë për jetë! 
Keq armiku ishte tërbuar – 
Fshatin Qafë kishte rrethuar! 

Burrat e Qafës kishte tubuar – 
N`oborr t`Mazllamit i kishte çuar, 
Shumë i rrahin i torturojnë, 
Pa asnjë faj i masakrojnë!… 

Del Sulltana në dritare – 
Sheh me sy torturat barbare! 
U ra durve rrahu shuplakë – 
Këtu sot do t`derdhet gjak!… 

Thotë – moj nënë kuku për ne, 
Duan babën me na e pre! 
Babës vet i thotë – prej n`shkallë – 
“Gajret babë se unë jam gjallë”! 

Armë Sulltanës nuk i qëlloi – 
Por, ndërmend shpejt i shkoi! 
Gërshanët e dhenve i merr në dorë – 
Fluturim ka dalë n`oborr! 

Kapedan, more zemër zi, 
Copa – copa thotë – do të gri! 
Thellë ja ngulë ato gërshanë, 
Të shtrirë për toke e ka lanë! 

Kapedani pa dhënë shpirt, 
Me gojë t`përgjakur përshpërit, 
“Turp i madh për mua shumë, 
Nuk vriten trimat kështu si unë”! 

Fjalët e fundit që tha komita, 
“Prej një vajze vdekjen s`e prita”! 
Të ikin shokët i urdhëroi, 
Një vajzë e re na turpëroi!… 

T`lumtë Sulltanë, bija e Mazllamit- 
Mirë ja bëre kapidanit, 
Kështu vepron cuca e malësisë – 
Kur ia shkelin pragun e shtëpisë!

Moj heroina kërçovare – 
Trimëresha jonë legjendare – 
Në fshatin Qafë një përmendore – 
Në zemrat tona e gjallë prore. 

TI moj cuca e malsisë – 
Mbushe faqet e historisë! 
Për ty kënga sot jehon, 
Populli kurrë s`të harron!…

– poezi nga Vahit Nasufi

 

Vrraga E Kurbetit

Vallë, kurbetin kush e zbuloi?! 
Kush qe ai, që i pari shkoi? 
Ai që shkoi n`kurbet i pari – 
Pa dyshim ishte shqiptari! 

Të shpërndarë npër krejt botën, 
Loti i tyre e njomi tokën, 
Nuk ka vend që s`ka shqiptarë, 
Zemra e tyre n`dysh është ndarë`… 

Ky kurbeti i mallkuar, 
Nëpër shekuj na ka robëruar, 
Brez pas brezi e kem trashëguar, 
Nuk ka shenja për ta ndaluar! 

Ndahesh nga prindërit e moshuar, 
Në shtëpi mbesin të vetmuar, 
Ndahesh prej vëllait dhe prej motrës, 
Për të shkuar në skaj të botës!… 

E hidhur është jeta e kurbetit, 
Larg prej gëzimit dhe lezetit!… 
Nuk i thonë kot “mërgim”, 
Shumë i ngjajshëm me burgim! 

Me aeroplan, apo traget, 
Herë nën qiell, herë mbi det, 
Qoftë me tren, apo vetura, 
Me fëmijë t`vegjël gra e burra!… 

Rrugëve t`gjata me timon në dorë, 
Herë nëpër shi, herë nëpër borë, 
Qoftë dimër, apo verë, 
Vështirsitë i kanë përherë!… 

Nëpër autostrada, apo magjistrale, 
Aksidente katastrofale, 
Tragjeditë kanë ndodhë shumë herë, 
I merr gjumi, bijnë n`humnerë!… 

I merr gjumi mbi timon, 
Humbin jetën për gjithmonë! 
Shumë kurbetçarë, rrugve vdesin, 
Rrugve t`Europës eshtrat u mbesin!… 

Prindërit e ngratë i presin n`oborr, 
Telefonin e mbajnë në dorë, 
N`arkivole djemt u vijnë, 
Ata të shkretit nuk e dinë! 

Nëpër kufij presin shumë, 
Janë të lodhur. janë pa gjumë, 
Të tilla janë vuajtjet e shqiptarve, 
Që u përkasin mërgimtarve!… 

Sa herë vijnë edhe shkojnë, 
Si rrëke lotët u shkojnë, 
Qoft mallkuar ky kurbet, 
Që kombit tonë, vrragë i mbet?! 

Prindërve n`shtëpi nuk u hyhet, 
U shkojnë djemtë më larg se yjet, 
I fshijnë lotët prej fytyre, 
Por, jo, dhimbjet e zemrave tyre!… 

Kur n`kurbet shkonë rinia, 
Në qytet mbretëron qetësia, 
Kur këthehen mërgimtarët, 
Mbesin të zbrazët trotuarët!… 

Numri nxënsve është zvogluar, 
Arsimtarët shumë të dëshpruar! 
Mbulon pluhuri bankat shkollore, 
Për Atdheun është vrragë prore!… 

Historinë e kombit tonë, 
N`dhe t`huaj, nuk e mësonë, 
Gjuha shqipe bastardohet, 
Ajo shumë shpejt do t`harrohet! 

Traditat tona kombëtare, 
Dalë nga dalë do t`zhduken fare, 
S`mun t`i shpëtojmë asimilimit, 
Si duket ai, do t`ia arrijë qëllimit!… 

Shumë të rinj, kur dashurojnë, 
Prindërve t`vet nuk u tregojnë, 
Nuk e dinë se kanë gabuar,
Me të huaj, që janë martuar! 

Vëllezër e motra mërgimtarë, 
Mos t`harrojmë që jem shqiptarë, 
Siç kemi lindë, ashtu të mbesim, 
Deri ditën kur të vdesim!

– poezi nga Vahit Nasufi

 

Vendlindjes Sime

GJithmonë n`zemër kam pas mall – 
Dhe do ta kem, sa t`jam gjallë, 
Për vendlindjen shumë të dashur, 
Kënaqsitë e jetës aty i kam pasur!… 

Në anën e saj veri – lindore – 
E rrethojnë malet pyjore, 
Në anën tjetër jug – perëndimore – 
Shtrihet fusha e saj pjellore. 

Aty kam lindë dhe jam rritë, 
Për herë të parë me sy pashë dritë, 
Aty lëshova zërin e parë, 
Në prehër të nënës duke qarë!… 

Në qendër të fshatit kam shtëpinë, 
Që ruan nderin dhe bujarinë, 
Rrugën e dijes aty fillova, 
Shkrim e lexim, aty i mësova!… 

Vendlindja ime është më e mira, 
Më ka plotsuar shumë dëshira, 
Që i ëndrronte çdo i ri, 
Kisha fat, gëzime dhe lumturi!… 

Nuk e harroj deri kur të vdes – 
Me shokë kur rrija deri n`mëngjes, 
Të shkurtëra ishin netët dimërore, 
Ishin vitet e arta të moshës rinore! 

Dasmat bëheshin në oborr, 
Me këngë valle dhe humor, 
Dëshirä për sportin ishte e madhe, 
Me top, luajshim nëpër livadhe!… 

Mjerisht kurbetin e kem trashëguar, 
Si alternativë për të mbijetuar! 
Shtigjeve t`Europës edhe unë kalova, 
Lash vendlindjen n`kurbet shkova! 

Dalë nga dalë duke u larguar – 
Këtheva kokën për t`i premtuar, 
Vendlindja e dashur po të betohem – 
Me zemër kurrë nuk largohem! 

Ia këtheva shpinën rrugën vazhdova, 
S`e di kah m`erdhi, një zë dëgjova! 
Zëri i vendlindjes duke qarë, 
Më dëshiroi rrugë të mbarë! 

Që kur lash vendlindjen time – 
Për mua s`pat më kurrë gëzime!… 
Ka qënë shkruar prej Perëndisë – 
Të jetoj shumë larg shtëpisë! 

T`lësh vendlindjen s`është e lehtë, 
Malli për të është shumë i nxehtë, 
Që nga zemra s`mund ta largoj, 
Shpeshëherë natën e ëndërroj! 

Kur hap albumin e fotografive – 
Më kënaqet shpirti prej bukurive, 
Ah! Sa i lezetshëm është ai vend, 
Nuk e di, si s`më ikin mend! 

Sa herë syri që i shikon, 
Thellë në zemër më përvëlon! 
Shpesh mendoj sa s`është vonë, 
Të këthehem një herë e për gjithmonë! 

Prej mallit që kam unë ndaj saj, 
Zemra ime mbushet vajë! 
Shpirti im, më s`duronë dot, 
Zemra qanë, sytë derdhin lot!… 

Sa herë shkoj në pushime – 
Më kënaqet zemra n`vendlindjen time! 
Një fjali t`mirë populli e flet – 
“Guri peshon në vend të vet”!… 

Kur shkruaja këngë për vendlindjen – 
Kujtoja se do t`shëroj dhimbjen, 
Por, kjo s`qenka e vërtetë, 
Dhimbja e saj s`shërohet për jetë! 

Kush nuk donë të ketë dhimbje – 
Le të qëndrojë në vndlindje, 
Le të ushqehet me bukë e krypë, 
Janë të shijshme te vendi yt!

– poezi nga Vahit Nasufi