Qëndrim Rijani nga Uskana, me shfaqje në Teatrin Kombëtar të Tiranës

Qëndrim Rijani, I lindur në vitin 1990 në fshatin Zajaz të Kërçovës (Uskanës, siç preferon ai ta quaj), sot 23 vjeç, që në moshë shumë të re filloi t’i hapë rrugë hobit të tij që më vonë atë ta shndërronte në profesion të cilin vijon ta ushtrojë me pasion. Gjatë viteve të gjimnazit, Qëndrimi, vuri në skenën e Pallatit të kulturës në Kërçovë disa shfaqje komike për të vijuar më pas me spektaklin javor “Molla e sherrit” ku si një regjisor amator, ai mori përgëzimet e para të cilat e inkurajuan për t’i hapur rrugën profesionalizmit. Dëshira e tij për të “prekur nga afër” artin skenik dhe për të pasur famën e një artisti të talentuar u vu re nga miqtë dhe të afërmit të cilët e inkurajuan që të vazhdojë drejt realizimit të synimit. Si mike e tij e afërt, mund të them që vullneti asnjëherë nuk i mungoi dhe e bëri që sot ai të arrijë majat e suksesit.

Pas përfundimit të shkollës së mesme ai vazhdoi studimet në Universitetin e arteve, në Fakultetin e artit skenik, në Tiranë, Departamenti i regjisurës. Qëndrimi vazhdon studimet e ciklit të dytë në po të njëjtin universitet në degën Regji teatri dhe spektakli. Ai profesionalisht u morr me këtë fushë, fillimisht, më shumë si aktor. Disa nga shfaqjet në të cilat ai mori pjesë ishin: “Salome”, “Kthimi”, “Aty ku”, “Ndërhyrjet atmosferike të fqinjët tanë”, “Come on”, “Burgu”, “Kësulkuqja e tmerrit”, “Makbethi”, “The tales of Hoffman”, “Doktori”, “Antigona”, “Kaligula”, “Spirealiteti”, “Çifti i shqyer”, “Zhorzh Dande” dhe “Kamarieri memec”.

Detyrën e regjisorit e mori përsipër fillimisht në vitin 2009 me shfaqjen “Jemi një”. Pas suksesit që kishte kjo shfaqje, Qëndrimi, vazhdoi të jetë regjisor ose ass/regjisor i disa shfaqjeve të tjera të cilat publiku shqiptar në Tiranë i pëlqeu dhe mbushte sallën sa herë që ato shfaqeshin në skenën e teatrove si: “Kthimi”, “Për mua, atë dhe të tretin”, “Kërkohet një mi”, “Të dielat”, “Mblesëria”, “Ëndrra e një nate vere”, “Treni 88/90”, “Show time”, “S’ka burrë që tradhton gruan time”, “Mbretëresha e atlantikut”, “Lysistrata”, “Fluturimi, çfarë lumturie”, “Ne vijmë për ajër” dhe e fundit, “Mirandolina”.

Përveç në Tiranë, Qëndrimi ka sjell shfaqet e tij edhe në Maqedoni dhe në Kosovë 

Qëndrimi është bashkëpunëtor i lartë i Sekretariatit për Kulturë të Kryeministrit,kurse në platformën digjitale shqiptare, Digitalb, ai është në departamentin e dublimeve të dokumentarëve të ndryshëm.

Në maj Qëndrimi u nderua me çmimin “Regjisori më të ri që ka vënë shfaqje në Teatrin Kombëtar” në Tiranë titull ky, që vlen për tridhjetë vitet e fundit.

Shfaqja “Ne vijmë për ajër” me regji të Qëndrimit, e zhanrit komedi e zezë,premiera e të cilës u shfaq më maj të këtij viti, në Teatrin Kombëtar në Tiranë, u përzgjodh si shfaqja me të cilën Shqipëria u prezantua për herë të parë në Festivalin Evropian të Teatrit Eksperimental.

Për këtë shfaqje, Naser Shatrolli, dramaturg dhe aktor,në një gjuhë artistike thotë:

“U hap mbarë. Shfaqja e Qëndrim Rijanit bëri hapin e madh përderisa manovroj disiplinë brenda një regjisure të konsoliduar. Mizanskenimi dhe aktrimi ishin në nivelin e notës së shkëlqyer. Fabula e dramës, natyrë e dramës psikosociale e ndërthurur me nota ironie dhe e sendërtuar mbi marifetin e absurdit, e strukturuar deri në çmendi njëherësh e përkryer nga aspekti i kontrollit me veprime të sakta, marrëdhënie të qëndisura deri në detaje, harmoni dhe estetikë skenike.”

Më tej, ai, duke përshkruar pjesë të shfaqjes, shton:

“Rrëmuja që krijohej, mielli i bardhë metaforë droge i cili po bluhej në hundët e rinisë në sensin e gurëve të mullirit, kitara kjo vegël e Jim Morrisonit (the end) që po shkaktonte turbulenca e cila derdh gjak për të larë të keqen me të mirat e tingujve të saj, rakia që nxit kërshëri për të kurdisur akrepat e monotonisë, thasët biblik që do të bartin dergjën reale të një mentaliteti i cili jeton pafundësisht me pafundësinë degjeneruese, dëshira për të mos vdekur përkatësisht këmbëngulja për të vdekur sahat e më parë, janë këto dromca që drama i përcjell hap pas hapi me lojë të mirë dhe të organizuar.

Ishte pra kjo shfaqje e idesë e cila jetësohet natyrshëm me rrethanën brenda një emocioni të sinqertë, me përjetimin dhe sensin njerëzor, dramë që komunikon me mentalitetin vendor pa pikë halli, dramë që rrënon gjithçka për të ndërtuar diçka me peshë njeriu.” – përfundon Shatrolli.

Dramaturgu dhe regjisori i njohur rumun Doru Motog, njëkohësishtë Dekan në fakultetin e arteve në Bukuresht, flet për pikëpamjen e tij ndaj Qëndrimit dhe ndaj talentit të këtij regjisori të ri me të cilin për herë të parë u takuan po në Bukuresht.

“Pas një leksioni rreth 1 orë e 30 minuta, në lokalin e hotelit, takoj një mikun tim, i cili ishte i shoqëruar nga një djalë i ri me një mjekër karizmatike të kuqe. Të tre bashkë ikëm për të ngrënë darkë. Djali me mjekër të kuqe më bëri shumë përshtypje për njohuritë e tij mbi teatrin. Për rreth 2 orë, biseda jonë që kishte filluar me Euripidin, kaloi tek Eskili, Aristofani, Shekspiri, O’Neil dhe shumë mendje të ndritura të “Dërrasave” – hyjnore. Ajo që më impresionoi tek ai ishin fjalët e tij plot pasion dhe përplot dije mbi të madhin Grotowski.Në përfundim të darkës i dhurova një vepër timen atij djali, mjekërkuq… Në takimin tonë të radhës, pas një viti, ai më dorëzoi video materialin në të cilin ishte vepra ime “Fluturimi, çfarë lumturie “, e inskenuar. E pamë bashkë… Duke parë videon, mjeshtëria, rigoroziteti dhe shkëndija e mirëfilltë profesionale, në ato “dërrasa” më kujtonte mjekërkuqin,(Grotowskin)për të cilin atë natë ky djalë mjekërkuq fliste sikur të kishin jetuar bashkë.”

Qëndrimi në ndërkohë, gjatë periudhës së studimeve dhe pas tyre, ka kryer disa trajnime, work shop dhe specializime disa javore si: “Aktori para kamerës” në Bukuresht, “Drita skene” në Ohër, “Tendencat ultramoderne në teatër” nëSofje, “Regji televizive” në Francë, “Dramaturgji” në Prishtinë, “Teatri kontemporan” në Bukuresht dhe Pragë, “Regjia dhe spektakli” në Dublin etj.

I pyetur se, ku e fal shpirtin, vetë Qëndrimi, flet për pasionin e madh që ka për teatrin:

“Patjetër që shpirti im falet tërësisht tek teatri, për faktin që vetëm “dërrasat e dyshemesë së tij” më japin mundësinë që të komunikoj emocionalisht, direkt dhe “sy më sy “, përmes “syve” të aktorëve të mi me publikun (popullin). Pra aty unë mundem të shpreh shumë lirshëm dhe emocionalisht pikëpamjet e mija ndërgjegjësuese për shoqërinë.”

Qëndrimi përfundon duke folur për admirimin që ka ndaj, siç e quan ai, “udhëheqësit të tij shpirtëror”, të madhit, Dritëro Agollit i cili për pesë vite me radhë, duke pirë kafen e mëngjesit, i ka dhënë instruksionet e ditës së punës dhe e ka ndihmuar jashtë mase ngritjen profesionale të Qëndrimit.

Arti skenik është shumë pak i zhvilluar në Maqedoni, dhe aq më pak në vendlindjen e Qëndrimit, në Kërçovë. Por të shpresojmë që njerëz me shpirt artistik si ai, do të ndikojnë në ngritjen e vetëdijes te të gjithë për nevojën që ka njeriu për art.

Nga: Fatlume Dervishi