Për ta mundur varfërinë, kërçovarët klientë të bastoreve!

Kërçova aktuale

Papunësia e skajshme dhe mungesa e perspektivës, pos që ka nxitur një pjesë të banorëve të Kërçovës që t’u rreken zgjidhjeve alternative, domethënë të përzgjedhin udhën e ikjes, apo siç quhet në Kërçovë me terme të zbutura, udhën e kurbetit, ajo ka bërë që një pjesë e mbetur me hise për të mbijetuar në qytetin pa fabrika dhe pa kapacitete prodhuese, po bën përpjekje stoike që të kapet për copës së bukës dhe atë mundësisht ta sigurojë edhe për familjarët e vet.

Dikur përpara “Te trafika Zudiut” mundeshe përditë të takosh njerëz të cilët presin si argatë të krahut që dikush t’i angazhojë për punë. Sot kjo gjendje ka ndryshuar dhe argatë të krahut e ke të vështirë të gjesh.

Krahu i punës është rralluar, mbase një pjesë bukur e madhe e tyre kanë gjetur punë, nëpër ndërmarrje të ndërtimit, të cilëve nuk u ka përfunduar sezoni, një pjesë tjetër e të papunëve, po bëjnë gjumë mëngjesi dhe as që u intereson për t’iu rrekur punës, mbase sigurojnë ekzistencën edhe përmes burimeve të tjera, e ka edhe më keq që mirëqenien e tyre e sigurojnë edhe përmes vjedhjes nëpër shtëpitë e boshatisura të mërgimtarëve të shumtë të Kërçovës.

Një kategori tjetër qytetarësh, ekzistencën e tyre e imagjinojnë duke qenë pjesë e lypjes nëpër rrugë, po ka edhe të tjerë, të cilët ekzistencën e tyre ia kanë lënë në dorë fatit.

Armata e lypësve përpara dyerve të xhamisë, tek porta e kishës, në dyert e spitaleve, tek hyrjet e shkollave, pos lukunisë së qenve endacakë, plotëson imazhin e ngrysur të një përditshmërie tjetër nga ajo e zakonshmja.

Shtresa e njerëzve të kësaj kategorie i përket në shumicë pjesëtarëve të komunitetit rom, të cilët edhe janë importuar nga qytetet tjera për të kryer punën për “bosët e tyre”, të cilët në mbrëmje ua kontrollojnë dhe ua zbrazin xhepin dhe të nesërmen i shpijnë po ashtu “për tek puna”, që tanimë është shndërruar në ritual.

Ky fenomen i shtrirjes së dorës nuk është i pranishëm vetëm në qytetin me kala në mes, ku për çastin është shndërruar në ngrehinë dhe shëtitore të qenve endacakë dhe njerëzve të pastrehë, me parqe pa llambadarë dhe me pamje të bukur të vetë qytetit, po ky hall po i mundon edhe të tjerët që ngjan të bëjnë jetë “fukarai” edhe nëpër qendrat tjera të Maqedonisë.

Se a do të nxitet jeta në qytetin e Kërçovës mbetet të shihet, ndërkohë që një armatë tjetër e atyre që presin të fitojnë është edhe ajo e bastorexhinjve, të cilët gjithë ditën e kalojnë duke bërë kombinime për të ardhur deri te paraja e shumëdëshiruar.

Kërçova paraqet njërin nga qytetet me numër më të madh qendrave sportive për baste dhe lojëra të fatit në Maqedoni. Papunësia e madhe ka bërë që shumë banorë, kryesisht meshkuj, të gjeneratave të ndryshme të provojnë fatin e tyre në lojërat e basteve.

Rrallëherë mund të gjesh vend nëpër ulëset e këtyre bastoreve, po qe se të bie udha andej e të kërkosh dikë që të duhet. Shumica e përgjigjeve që do të marrësh po ta kërkosh dikë, dhe mozomakeq të mos ketë rregulluar statusin e punës, të vjen si në kor “shih mos e gjesh “ke sportska”.

Një vizitor i rregullt i bastoreve, i cili dëshiron të mbetet anonim, thotë se këtë “zanat” e ushtron afër 15 vite dhe sa herë që ka lojëra interesante, e posaçërisht kur luhen lojëra të ligës së kampionëve, harxhon shuma të majme parash me shpresën se do të marrë dyfishin e tyre.

“Nuk është se kam fituar sasi të konsiderueshme parash krahasuar me ata që kam shpenzuar por, më është bërë shprehi duke e llogaritur si një punë,” vazhdon të vlerësojë ai mundin e tij. Vënia e basteve, sidomos për ndeshjet sportive, ka kapluar edhe hapësirat e shkollave, ku siç shprehen një pjesë e mësimdhënësve dhe profesorëve, “në vend të librave dhe fletoreve nxënësit bartin revista me ndeshjet të cilat luhen dhe që janë produkt, apo në botim të bastoreve të caktuara.

Tanimë revistat e bastoreve, pas facebookut kanë primatin në mesin e nxënësve, ku shumica e tyre me këtë zëvendësojnë edhe librat. Për të qenë mjerimi edhe më i madh një pjesë e gjimnazistëve janë edhe klientë të përditshëm të bastoreve sportive dhe parat që prindërit ua japin për në shkollë i harxhojnë duke luajtur tiketa sportive.

Ndodh që kur luhen lojërat derbi mes ekipeve, shuma më e madhe e parave që paguajnë për një tiketë arrin edhe deri në 50 euro,” vazhdon të ankohet njëri nga profesorët e SHMK”Drita” të Kërçovës. Vizitorë të bastoreve mësuam që ka edhe nga ata prindër për të cilët këto lojëra tashmë kanë marrë përmasat e një sëmundjeje dhe shfrytëzojnë edhe paratë e fundit të fëmijëve të tyre për të vendosur baste.

Sipas ekspertëve ekonomik, nëse për herë të parë vjen në një qytet dhe nuk e ke idenë nëse ndodhesh në një qytet të varfër ose të pasur, shih numrin e taksive dhe bastoreve në atë qytet. Ky është tregues për një varfëri të skajshme.

Kërçova është një qytet i vogël dhe mbi 5000 të papunë që figurojnë të regjistruar në Agjencinë për punësim janë shumë, duke pasur parasysh që po aq mund të jetë numri i atyre që ende nuk janë të regjistruar në këtë agjenci. Se a do t’u buzëqeshë fati këtyre “hallexhinjve” apo më mirë t’i quanim klientelë e bastoreve dhe se a do të ndërmerret diç që kjo pasqyrë të ndryshohet, mbetet të shihet.

Tani për tani, bastoret janë qendra të cilat i mbledhin kërçovarët e zakonshëm, të cilët në garën për ta kapur tiketin e fatit nuk dallojnë etni, religjion, moshë po edhe gjini.

/Nga: Adem XHELADINI